(D2.5) Latent leren – Tolman

Wat is latent leren?

Leren dat onzichtbaar aanwezig is; het wordt pas zichtbaar wanneer motivatie of een reden aanwezig is om het geleerde te gebruiken.

Wie introduceerde het begrip latent leren?

Edward C. Tolman, een neobehaviorist.

Tot welke stroming behoort Tolman?

Tot het neo-behaviorisme: een combinatie van behavioristische principes met cognitieve processen.

Wat was Tolmans kritiek op het klassieke behaviorisme?

Dat gedrag niet enkel een stimulus-responsketen is, maar beïnvloed wordt door interne cognitieve processen.

Wat toonde Tolman aan met zijn experiment?

Dat ratten de weg in een doolhof leren zonder bekrachtiging — ze vormen een cognitieve kaart.

Hoe verliep het experiment van Tolman en Honzik?

3 groepen ratten liepen dagelijks door een doolhof:
• Groep 1 kreeg altijd voedsel aan het einde.
• Groep 2 kreeg nooit voedsel.
• Groep 3 kreeg pas vanaf dag 11 voedsel.

Wat was het resultaat van het experiment?

Groep 3 presteerde plots even goed als groep 1 zodra beloning kwam → bewijs dat ze eerder al geleerd hadden (latent).

Wat is een cognitieve kaart?

Een mentale representatie van de omgeving; een intern beeld dat richting en ruimte onthoudt.

Waarom heet het ‘latent’ leren?

Omdat het leren aanwezig is, maar pas zichtbaar wordt wanneer motivatie of doel aanwezig is.

Wat betekent het S–O–R-model van Tolman?

Stimulus → Organisme → Respons; het organisme verwerkt de stimulus cognitief vooraleer te reageren.

Geef een voorbeeld van latent leren bij mensen.

Een leerling kent de weg naar de refter zonder die bewust te hebben geleerd.

Wat is het verschil tussen latent leren en conditionering?

Bij conditionering is bekrachtiging nodig om te leren; bij latent leren niet.

Wat leert Tolmans theorie ons over motivatie?

Beloning beïnvloedt de uitvoering, maar niet noodzakelijk het leerproces zelf.

Waarom is de theorie van Tolman belangrijk?

Ze toont aan dat leren niet altijd observeerbaar is en dat cognitie een rol speelt in gedrag.