Stijlfiguren voorbeelden

accumulatio

Er was geen aarde, geen lucht, geen vuur, geen water.

Anafoor

Niemand kent u, niemand gelooft u, niemand vertrouwt u.

Analogie

Wie als student naar het buitenland trekt, moet vaak een nieuwe taal leren. Dat is als een nieuwe gsm kopen of een nieuw computerprogramma onder de knie krijgen: in het begin even wennen, maar na een tijdje de gewoonste zaak van de wereld.

Anticlimax

schreeuwen - praten - fluisteren

Antithese

Goed en slecht, levend of dood.

Antropomorfisme

Vanden Vos Reynaerde

Apostrof

Maar, meneer de minister, is dat werkelijk de koers die u dit land wilt doen varen?

Archaïsme

Wist je dat er van Pamela een vrij onthullende lichtdruk (=foto) in een bepaald herenblad verschenen is?

Asyndeton

Niet ik, hij heeft het gedaan.

Captatio benevolentia

Beste kameraden, het is een eer en een genoegen na al die jaren weer in uw midden te zijn.

Chiasme

In vredestijd vraag je om oorlog, in oorlog verlang je naar vrede.

Cliché

Zo groen als gras.

Climax

Ga, loop, vlieg!

Contaminatie

Optelefoneren

Dysfemisme

Ik heb die twee klootzakken en hun teven in elkaar geramd.

Ellips

Hij blij.

Eufemisme

heengaan = sterven

Evidentia

Een computer is niet meer dan een door de mens uitgevonden, hersenloze machine, die door de mens gemaakte programma's snel, krachtig en foutloos kan uitvoeren.

Exclamatio

Wat een tijden, wat een zeden!

Exemplum

Een onderzoek uit 2006 toonde dit aan: professoren aan de universiteit van Berlijn stelden vast dat er geen enkele correlatie bestaat tussen het veelvuldig beluisteren van klassieke muziek als kind en wiskundig inzicht op latere leeftijd.

Exhortatio

Ga niet bij de pakken neerzitten! Het is tijd voor actie!

Generalisering

De terreuraanslagen van 11 september hebben duidelijk aangetoond dat vliegen niet langer veilig is.

Homofoon

rouw - rauw

Homoniem

vorst (koning- het vriezen)

Hyperbool

Ik wacht hier al een eeuw!

Inversie

In de nacht leken de dingen hem angstaanjagender dan overdag.

Ironie

Morgen hebben we examen wiskunde, mijn geluk kan niet op!

Litotes

Martine is inderdaad niet lelijk.

Metafoor

Die zwijnenstal (= kamer) moet opgeruimd worden.

Metonymie

Wil je nog een kopje? (niet het object maar de inhoud wordt bedoeld)

Neologisme

Is het waar dat jongeren al te lang gepamperd worden?

Oxymoron

Deze levende dood / De stilte was oorverdovend.

Paradox

As ik wakker word naast jou, dan droom ik nog.

Parallellisme

De vingers aan je hand, de bladeren van een plant.

Personificatie

De dood loerde naar de soldaten.

Pleonasme

witte sneeuw

Polysyndeton

Caesar was veldheer en redenaar en schrijver en politicus en rokkenjager.

Praeteritio

(bij een oudercontact) ... en dan zwijg ik nog over het irritante gedrag van uw dochter tijdens de lessen Nederlands.

Quaestio

Wat is er precies gebeurd? Wie heeft dat toegelaten? Wie was verantwoordelijk?

Repetitio

Dag na dag na dag blijven wij dit onrecht accepteren.

Retorische stilte

Of ik morgen een overhoring geef? Wie weet ...

Retorische vraag

Hoe lang nog, Catilina, zul jij ons geduld op de proef stellen?

Subjectio

Zag niemand dan wat er gebeurde? Tuurlijk wel! Iedereen zag het!

Synesthesie

schreeuwende kleuren

Tautologie

vast en zeker

Understatement

Een bescheiden optrekje (voor een riant landhuis).

Vergelijking

Hij zingt zo vals als een kat.

Vergelijking met als

Hij zingt zo vals als een kat.

Vergelijking zonder als

Hij is een boom van een kerel.

Verkorte vergelijking

Hij is een boom van een kerel.