lt#1 reviewer

wika

ito ay mula sa salitang malay na ‘bahasa”

language

ito ay mula sa salitang latin na “Lingua”

Henry Gleason

“Ang wika ay masistemang balangkas ng mga sinasalitang tunog na pinipili at isinasaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong kabilang sa isang kultura.”

Archibald A. Hill

“Ang wika ay pangunahing instrumentong ginagamit ng tao sa pakikipag-ugnayan”

Dell Hymes

“Ang wika ay isang kasanayang panlipunan at kasangkapan sa pakikisalamuha”

Bienvenido Lumbera

"Ang wika ay parang hininga, sa bawat sandali ay ginagamit”

Michael Alexander Kirkwood Halliday

-isang lingguwista mula sa United Kingdom

-kilala sa kanyang teoryang Systemic Functional Linguistics

-Ayon sa kanya, ang wika ay hindi lamang basta instrumento sa komunikasyon kundi isang paraan ng pakikisalamuha sa mundo.

Masistemang balangkas

• ipinapakita nito na ang wika ay may kaayusan. Mahalaga ito sa maayos na komunikasyon at pagkaunawa sa isa

• Ang wika ay may estruktura o ayos

morpema

ang pinakamaliit na yunit ng salita na may kahulugan

morpolohiya

tawag sa pag-aaral ng morpema ng isang wika o kung paano binubuo ang mga salita

sinasalitang tunog

• Binibigyang-diin na ang wika ay nabubuhay sa paggamit, lalo na sa pasalitang paraan. Ginagamit ito sa pang-araw-araw na interaksyon.

• Ang wika ay nabubuo sa pamamagitan ng tunog na nililikha ng ating dila, labi, lalamunan, at boses.

Ponolohiya

makaagham na pag-aaral ng tunog

Ponema

pinakamaliit na yunit ng tunog ng isang wika

pinipili at isinasaayos

Pinatutunayan nito na ang paggamit ng wika ay sadyang pinag-iisipan, hindi basta-basta lamang kaya’t ito ay mahalaga sa malinaw at epektibong pagpapahayag ng damdamin at kaisipan

arbitraryo

ang mga salita ay napagkasunduan lamang sa loob ng isang lipunan.

instrumento ng kultura

dahil ginagamit ito ng mga taong kabilang sa isang kultura, ang wika at daluyan ng tradisyon, paniniwala, at kaalaman ng isang lipunan.

instrumental

-Ang wika ay nagsisilbing instrument upang matugunan ang pangangailangan ng tao.

Halimbawa:

“Pakikuha mo naman ako ng tubig”

“Nakikiusap ako, pag-usapan natin ito”

regulatoryo

-Nakokontrol ng wika ang Kilos at Galaw ng tao.

Halimbawa:

“Bawal tumawid dito”

“Sa pagluluto ng adobo, unahing igisa ang bawang”

interaksyunal

ang wika ay nagpapanatili ng magandang relasyong sosyal sa pagitan ng mga indibidwal

Halimbawa:

“Mare, Maligayang Kaarawan”

“Magandang Umaga po Guro”

“Kumusta pre, kain tayo sa labas”

personal

nakatutulong ang wika sa apglabas ng saloobin o damdamin ng isang tao.

Halimbawa:

-Pagpo-post ng sariling opinyon tungkol sa isang isyung panlipunan sa social media.

-Pagsulat ng Diary

Heuristiko

Ginagamit ang wika sa pagtatanong at pangangalap ng mga impormasyon.

Halimbawa:

-Pananaliksik sa mga napapanahong isyu

-Sarbey

-Pagkalap ng impormasyon para sa pag-aaral.

imahinatibo

Gamit ang wika, napapagana natin ang imahinasyon ng tao.

Halimbawa:

Pagsulat ng tula, awit, nobela at iba pang akdang pampanitikan

Pagpipinta at pagguhit

Pagbibigay deskripyon sa larawan

impormatibo

Ginagamit ang wika upang magbigay ng mga impormasyon.

Halimbawa:

Pagtuturo sa klase

Pag-uulat sa mga balita

Komunikasyon

-Sa salitang Latin ay “communicare” na nangunguhulugang “ibabahagi” o “makipag-ugnayan”

Berbal na komunikasyon

Ito ang komunikasyong ginagamitan ng wika o salita (pasalita man o pasulat)

Di berbal na komunikasyon

ang komunikasyong hindi gumagamit ng salita.

ginagamitan ito ng mga kilos, ekspresyon ng mukha, galaw ng katawan, tunog, o simbolo

kinesika

• ang kilos at galaw ng katawan bilang paraan ng pagpapahayag

• EX: kumpas ng kamay, galaw ng ulo, tikas ng katawan

pictics

ekspresyon ng mukha bilang pagpapahiwatig ng damdamin o reaksyon

oculesics

• ito ay ang aksyon ng mata

• EX: pagtitig, panlilisik, pakindat

vocalics

• ang tunog ng boses maliban sa aktwal na sinasabi

• tono ng boses, bilis ng pagsasalita, lakas o hina, paghinga, buntong-hininga, katahimikan

haptics

• komunikasyong gamit ang paghipo o paghawak

• relasyon, kumpyansa, pagpapakita ng emosyon

proxemics

• espasyo sa pagitan ng mga tao habang nakikipag-ugnayan

• Antas ng relasyon, antas ng pormalidad

chronemics

• paggamit ng oras sa komunikasyon

• pagpapahalaga, disiplina, katayuan sa lipunan

colorics

• paggamit ng kulay upang magpahiwatig ng damdamin o kahulugan

olfactorics

komunikasyon gamit ang pang amoy