les 1 publiekrecht

Publiekrecht

Tussen overheid en burgers.

• staatsrecht

• Algemeen recht

• Omgevingsrecht

Gedecentraliseerde eenheidsstaat

Land waar een centrale regering de baas is. Gemeente, provincies en waterschappen mogen ook zelf dingen bepalen.

Gemeenten/ provincies = territoriaal

Waterschappen = functioneel

Ordening van de samenleving

Recht zorgt voor regels die het samen leven mogelijk maken

Beslechting van conflicten

Recht biedt een manier om geschillen op te lossen

Procedure bij de rechter

Recht regelt hoe een proces bij de rechter verloopt

Legaliteitsbeginsel

Overheidsoptreden moeten gebaseerd zijn op de wet

Machtenscheiding (trias politica)

Wetgevend, uitvoerend en rechtsprekende macht zijn gescheiden

Rechterlijke controle

Burgers kunnen overheidsoptreden laten toetsen door onafhankelijke rechter

Verantwoording en controle

De Staten- generaal controleer de regering

Wetgevende macht

Maakt de wetten

Parlement (1+2 kamer)

Uitvoerende macht

Voert de wetten uit

De regering (koning + minister) en

Gemeenten (burgemeester + wethouders)

Rechterlijke macht

Kijkt of de wetten goed worden toegepast en of mensen/ overheden zich eraan houden.

De rechter

Trias politica gemeenten

Gemeenteraad: wetgeven (lokaal parlement)

Burgemeester + wethouder B&W: uitvoerend

Trias politica provincie

Provinciale Staten (PS): wetgevend

Gedeputeerde staten(GS): uitvoerend

Legaliteitsbeginsel

De overheid mag alleen iets doen als er een wet voor is

Specialiteitsbeginsel

Een overheid mag een wet alleen gebruiken voor het doel waarvoor het bedoelt is.

Democratische rechtsstaat

Een land waar burgers via verkiezingen invloed hebben en beschermd worden door regels en rechten

Grondrechten

Basisrechten van burgers

(Godsdienst, privacy, mening)

Onafhankelijk rechter

Rechters staan los van politiek, zonder ze eerlijk kunnen oordelen