bio ex

Slagaders (arteriën)

Vervoeren zuurstofrijk bloed van het hart naar het lichaam (behalve longslagader).

Aders (venen)

Vervoeren zuurstofarm bloed naar het hart (behalve longaders).

Haarvaten (capillairen)

Kleine vaten waar uitwisseling van zuurstof, CO₂ en voedingsstoffen plaatsvindt.

Aorta

Grootste slagader van het lichaam, vertrekt uit het hart.

Arteria subclavia

Slagader die via de oksel naar de armen loopt.

Arteria femoralis

Slagader in het bovenbeen.

Arteria carotis

Belangrijke halsslagader naar hersenen.

Cirkel van Willis

Bloedvatennetwerk in de hersenen voor constante bloedtoevoer.

Kransslagaders

Slagaders die het hart zelf van bloed voorzien.

Diastole

Fase waarin het hart ontspant en zich met bloed vult.

Systole

Fase waarin het hart samentrekt en bloed uitpompt.

P-top

Contractie van de boezems op een ECG.

QRS-complex

Contractie van de kamers op een ECG.

T-top

Ontspanning van de kamers op een ECG.

Sinusknoop

Natuurlijke pacemaker van het hart.

Bovendruk (systolisch)

De hoogste bloeddruk tijdens het samentrekken van het hart.

Onderdruk (diastolisch)

De laagste bloeddruk tijdens het ontspannen van het hart.

Normale bloeddruk

120/80 mmHg.

Hypertensie

Verhoogde bloeddruk, risico op hart- en vaatziekten.

Bloedplasma

Vloeistof in het bloed met water, eiwitten en opgeloste stoffen.

Rode bloedcellen (erytrocyten)

Vervoeren zuurstof via hemoglobine.

Witte bloedcellen (leukocyten)

Afweer tegen ziekteverwekkers.

Bloedplaatjes (trombocyten)

Helpen bij de bloedstolling.

Antigenen

Eiwitten op het celmembraan van rode bloedcellen.

Antistoffen

Eiwitten in het bloedplasma die reageren op vreemde antigenen.

Bloedgroep A

Heeft A-antigeen en anti-B antistof.

Bloedgroep B

Heeft B-antigeen en anti-A antistof.

Bloedgroep AB

Heeft A- én B-antigeen, geen antistoffen.

Bloedgroep O

Heeft geen antigenen, wél anti-A en anti-B antistoffen.

Resusfactor (D-antigeen)

Bepaalt of iemand Rh+ of Rh− is.

Agglutinatie

Samenklontering van bloedcellen bij verkeerde transfusie.

Lymfe

Weefselvocht met afvalstoffen en witte bloedcellen.

Lymfevaten

Transportsysteem voor lymfevocht richting de bloedsomloop.

Lymfeklieren

Filteren lymfe en activeren afweercellen.

Milt

Filtert bloed, breekt oude bloedcellen af en activeert lymfocyten.

Thymus

Orgaan waar T-lymfocyten rijpen.

Ductus thoracicus

Verzamelt lymfe van het lichaam, mondt uit in linker ondersleutelbeenader.

Ductus lymphaticus dexter

Verzamelt lymfe van rechterbovenhelft lichaam, mondt uit in rechter ondersleutelbeenader.

Lymfoedeem

Ophoping van lymfevocht → zwelling.

HIV

Virus dat CD4-T-cellen vernietigt → verzwakt immuunsysteem.

Hodgkinlymfoom

Kanker van lymfeklieren met Reed-Sternbergcellen.

Non-Hodgkinlymfoom

Groep lymfeklierkankers zonder Reed-Sternbergcellen.

Elefantiasis

Extreme zwelling door parasitaire worminfectie (filariasis).

Endotheel

Binnenste laag van lymfe- of bloedvat.

Spierlaag

Middelste laag in lymfevaten; ondersteunt voortstuwing van lymfe.

Bindweefsellaag

Buitenste laag in vaten, zorgt voor stevigheid.

Kleppen

Voorkomen terugstroom van bloed of lymfe.

Vetabsorptie

Lymfevaten in darmen (chylvaten) nemen vet op.

Immuunreactie

Lymfocyten reageren op antigenen.