Les 7: photovoice

Photovoice door Wang en Burris

Kwalitatieve onderzoeksmethode waarbij we burgers proberen te betrekken bij onderzoek door middel van foto’s uit het dagelijks leven en het narratief rond die foto’s

Vorm van actieonderzoek waarbij je groepsdiscussies aangaat over die foto’s

Photonovella

Een eerdere vorm van photovoice, maar daar ontbrak het sociale aspect/de discussie

Photovoice heeft wortels in CBPR

Community based participatory research

Bij foto’s kan je de focus op verschillende factoren leggen

1. Geheel van het beeld

2. Stukje van de foto

3. Betekenis van de foto

Photovoice heeft drie elementen

1. Wat je ziet (in eerste instantie)

2. Wat dat betekent voor jou

3. Welk gevoel dat oproept (affect)

Doelen van photovoice

Mensen proberen betrekken in onderzoek via foto’s en verhalen

Community members engageren om hun sterktes en bezorgdheden vast te leggen, want zij zijn de experten over hun eigen leefwereld

Kritische dialoog promoten via groepsdiscussies

Onderliggende relaties van complexe en multidimensionele fenomenen blootleggen

Informeren van burgers en beleid om zo sociale verandering teweeg te brengen

Citizen science

Onderzoek dat gebeurt door burgers in plaats van onderzoekers

• Bv. onderzoek naar darmkanker waarbij je gratis stoelgang kan laten controleren

  • Onderzoekers krijgen info over darmkanker, maar ook motivatie om gezond te leven

• Bv. vogelteldag waarbij mensen de vogels in hun tuin tellen

  • Extra doel: mensen bewust laten worden van bedreigde vogelsoorten

Verschil tussen photovoice en gewone enquête:

Mensen motiveren en stimuleren om actief mee te doen en niet lukraak uitkiezen/geen representatieve staal (sampling) nemen

• From ‘being talked at’ to ‘being listened to’ => mensen niet als passieve deelnemers, maar actief betrekken om samen het onderzoek vorm te geven

  • Identiteit wordt verbreed: van deelnemer, naar fotograaf, naar onderzoeker

  • Lived experience: mensen die expert zijn in een thema omdat ze het zelf meegemaakt hebben

• Belang van een andere ‘point of view’ te zien (vaak van gemarginaliseerde groepen)

• Moeilijke thema’s bespreekbaar proberen maken

Empoweren van deelnemers door actie en samen dingen te doen

• Proces kan bijdragen aan persoonlijke verandering

  • Bv. herstel van een psychisch probleem waarbij je in die groepsdiscussie ook dingen kan leren van andere mensen (peer-to-peer-support)

• Ook goed voor mensen die het talig wat moeilijk hebben, want foto’s zijn non-verbaal

  • Bv. mensen met een beperking, anderstaligen…

Verloop van het project

Sessie 1: deelnemers vullen enquête in, er wordt uitleg gegeven over ethiek en veiligheid

Paar thema’s aansnijden over je onderzoeksproject (bv. opdracht geven om ze foto’s te laten nemen van wat ze deden om gezond te blijven)

Sessie 2 - …: foto’s laten bekijken en vragen wat dat oproept bij de mensen => in dialoog gaan

De deelnemers een titel laten kiezen voor hun foto’s/ er een thema op laten plakken en zo een thematische analyse te doen van je foto’s

Mate van participatie is verschillend per deelnemer

Sommige deelnemers gaan minder in interactie met anderen en met de onderzoeker, terwijl andere deelnemers zelf actief gaan lobbyen met politiek

Ook verschillend per project: sommige projecten duren maanden, terwijl andere korter zijn

Beperkingen en valkuilen van photovoice

De rapporten van photovoice gaan vaak vooral over de data van de deelnemers/de foto’s en niet over de uitkomst van de discussies

Eigenlijk heb je als maker recht op de foto (copyright), maar de foto’s worden wel gepubliceerd in rapporten => tegenstrijdig

Onrealistische kijk op empowerment waardoor er onvoldoende aandacht is voor de relevantie voor de deelnemers => idee dat photovoice automatisch empowerend is

Vaak geen impact op het beleid en de structuur

Voorbeeld: onze nieuwe toekomst (ONT)

= organisatie door en voor mensen met een verstandelijke beperking

Onderzoeksvraag: hoe kan ervaringskennis ingebed worden in het hoger onderwijs?

Zaken die naar boven kwamen, gingen vooral over:

• Toegankelijkheid (bv. niet met je rolstoel binnen kunnen, moeilijke onderzoekstaal)

• Burgerschap (mensen willen ook deel van de maatschappij zijn, foto van vrouw die lesgeeft)

• Gelijkheid (mensen willen gelijk behandeld worden, erbij horen)

Voorbeeld: photovoicing recovery pathways

Project rond vrouwen die herstellen van een verslaving aan illegale drugs

• Veel taboe en stigma rond verslavingen

• Meestal gaan herstelverhalen over mannen, dus in dit project focus op vrouwen

  • Onderzoek doen = nooit neutraal, want je neemt een standpunt in (bv. door keuzes te maken zoals enkel met vrouwen te werken)

  • Bv. ook de paradox van het moederschap bij vrouwelijk drugsgebruik

Onderzoeksvragen:

• Hoe ervaren vrouwen hun herstel

• Op welke manier heeft persoonlijk, sociaal en gemeenschappelijk kapitaal een invloed op het herstelproces (zowel positief als negatief)

Dataverzameling

Individuele kennismaking, daarna 6 groepssessies waarbij je foto’s maakt tussen de groepssessies

Fotoselectie gebeurt individueel, daarna wordt er in groep gediscussieerd over de foto’s

• Foto’s waren voor iedereen anders, maar toch werd er telkens gemeenschappelijke grond gevonden => ook een onderscheid maken tussen individuele en collectieve inhoud

Doordat je die camera bij je hebt, sta je veel meer stil bij je herstelproces

Data-analyse en rapportage

Je deelt verantwoordelijkheid met de deelnemers, want zij moeten de foto’s nemen

Als onderzoeker ben je vooral ondersteuning om de beelden tot hun recht te laten komen

CHIME als referentiekader van de beelden in onderzoek rond drugs

Connectedness, hope, identitiy, meaning, empowerment

Verschillende vormen van herstelkapitaal: fysiek, sociaal, cultureel en menselijk

Enkele voorbeelden van beelden

Hartje – graag gezien worden, leren omgaan met (zelf)liefde

Roken – het belang om je goeie eigenschappen te laten zien, maar ook de dingen waar je minder goed in bent, gaat ook over me-time

• Vanuit therapeutische gemeenschap wordt vaak advies gegeven, maar als je dan uit die gemeenschap bent en alleen verder moet is het vaak zoeken naar jij als individu

Niet eten – gaat over haar eetstoornis en hoe dat ook haar drugsgebruik beïnvloedde

Hond – bij alle vrouwen die een huisdier hadden, zijn enorm veel foto’s genomen van hun huisdier omdat de band met een dier heel rechtuit en eerlijk is

• Gaan wandelen met je hond kan bv. ook zorgen voor een verbindend gesprek

• Maar iedere persoon is anders, zou bv. niet werken om een huisdier te instrumentaliseren en iedere persoon die aan het herstellen is een hond te geven

Prikkeldraad: wat is deel van de verslaving en deel van het leven?

• Bv. idee dat je een slecht mens bent als je om 8:00 nog in je bed ligt en je dus terug zal hervallen, terwijl uitslapen gewoon iets menselijks is

Climb here: sluimerend idee in achterhoofd van ‘ik heb ooit een drugsproblematiek gehad’, foto gaat over ambities en hoe moeilijk dat soms gaat

• Bv. bank vraagt of je ooit drugs hebt gebruikt

Uiteindelijk boek gemaakt met al deze beelden