geschiedenis hoofdstuk 8!!!

William James

Werd algemeen beschouwd als de belangrijkste grondlegger van academische experimentele psychologie in Amerika; richtte in 1875 een laboratorium op aan Harvard en schreef in 1890 ‘The Principles of Psychology’.

The Principles of Psychology

Een immens succesvol leerboek gepubliceerd door William James in 1890, waarin hij het onderwerp, de methoden en de doelstellingen van de nieuwe psychologie uiteenzet.

Stroom van Bewustzijn

James’ begrip dat gedachten vloeiend, dynamisch en continu zijn, en niet gereduceerd kunnen worden tot afzonderlijke elementen.

James-Lange Theorie van Emotie

De theorie voorgesteld door James en Carl Lange, waarin wordt gesteld dat emoties het gevolg zijn van fysiologische reacties in plaats van de oorzaak.

Vrije Wil vs. Determinisme

James’ betoog dat een wetenschap van de psychologie gebaseerd moet zijn op volledig determinisme, terwijl het geloof in vrije wil buiten wetenschappelijke context adaptief blijft.

Grenzen van Psychologische Wetenschap

James’ erkenning dat de wetenschap van de psychologie grenzen heeft, wat hem ertoe bracht onderwerpen als psychisch onderzoek buiten de conventionele psychologie te verkennen.

Psychisch Onderzoek

James’ langdurige interesse in het onderzoeken van paranormale verschijnselen en geestelijke gebeurtenissen als onderwerpen buiten de mainstream psychologie.

Pragmatisme

Een filosofie uitgewerkt door James, gericht op de praktische gevolgen van ideeën, waarbij de waarheid wordt beoordeeld op basis van bruikbaarheid en effect in het echte leven.

Religieuze Ervaring

James’ veelgelezen voordrachten over de psychologische betekenis van mystieke en religieuze verschijnselen als essentieel voor het begrijpen van de menselijke ervaring.

G. Stanley Hall

Eerste persoon in de Verenigde Staten die een Ph.D. behaalde met een proefschrift in experimentele psychologie; leverde bijdragen aan pedagogie, kinderontwikkeling en evolutionaire theorie; was oprichter en eerste voorzitter van de APA; redacteur van het American Journal of Psychology; bouwde Amerika’s grootste graduate-programma in psychologie op aan Clark University.

American Psychological Association (APA)

De professionele organisatie opgericht door G. Stanley Hall om de discipline psychologie in de Verenigde Staten te verenigen en te bevorderen.

American Journal of Psychology

Het eerste Amerikaanse tijdschrift dat geheel gewijd was aan het publiceren van psychologisch onderzoek, opgericht en geredigeerd door G. Stanley Hall.

Graduate-programma van Clark University

Het grootste graduate-programma in psychologie in Amerika tijdens de periode van Hall, waar vele toekomstige leiders in de psychologie werden opgeleid.

Mary Whiton Calkins

Overwon genderbarrières om onder James te studeren aan Harvard; ontwikkelde zelfpsychologie; was pionier van de paired-associates-techniek voor leren en geheugen; richtte het experimentele psychologielaboratorium op aan Wellesley; richtte zich later op filosofische vragen.

Zelfpsychologie

Calkins’ invloedrijke psychologische benadering die de zelfstructuur en -processen centraal stelt om persoonlijkheid en gedrag te begrijpen.

Paired-Associates-Techniek

Een methode uitgevonden door Calkins om leren en geheugen te bestuderen door paren stimuli te presenteren en de herinnering te meten, fundamenteel voor experimenteel geheugenonderzoek.

Experimentele Psychologielaboratorium van Wellesley College

Het laboratorium opgericht door Calkins, waar zij experimenten in leren en geheugen begeleidde en vrouwelijke psychologie-studenten mentor was.

Elizabeth L. Gamble

Volgde Calkins op aan Wellesley; leidde het experimentele psychologielab en begeleidde talrijke studenten bij experimenteel onderzoek.

Edna Heidbreder

Nam Gamble’s positie op Wellesley over; auteur van het hooggeprezen werk Seven Psychologies, dat een grondig overzicht gaf van verschillende psychologische theorieën.

Seven Psychologies

Een veelgeprezen boek van Heidbreder waarin zeven belangrijke psychologische systemen van haar tijd worden samengevat en geanalyseerd, waarmee zij zich onderscheidde als filosofie-van-de-psychologie-geleerde.

Edward Lee Thorndike

Begon als promovendus bij James aan Harvard; richtte een klein dierenlaboratorium op; later aan Columbia ontwikkelde hij zijn beroemde puzzelboxen, toonde trial-and-error-leren en formuleerde de wet van effect; onderzocht transfer van training met Woodworth; pionier van het Amerikaanse functionalisme.

Laboratorium in de Kelder van Harvard

Thorndike’s eerste geïmproviseerde lab aan Harvard waar hij leergedrag bij kippen bestudeerde via observatie en experimenten.

Laboratorium van Columbia University

De geavanceerdere faciliteiten waar Thorndike naartoe ging na Harvard, waar hij zijn puzzelbox-experimenten met katten verfijnde.

Puzzelboxen

Thorndike’s experimentele opstelling ontworpen om te testen hoe dieren leren ontsnappen door trial-and-error, leidend tot de formulering van de wet van effect.

Trial-and-Error-Leren

Thorndike’s ontdekking dat dieren gedrag leren door verschillende reacties te proberen en onwerkzame te elimineren totdat succes optreedt.

Wet van Effect

Het door Thorndike geformuleerde principe dat gedrag gevolgd door bevredigende gevolgen waarschijnlijker wordt herhaald en dat de basis vormt voor behavioristische theorieën.

Robert Sessions Woodworth

Psycholoog met wie Thorndike transfer van training bestudeerde; droeg bij aan het begrip van hoe vaardigheden en kennis overgedragen worden naar nieuwe contexten; sleutelfiguur in het functionalisme.

Transfer van Training

Het concept onderzocht door Thorndike en Woodworth, dat bekijkt hoe het leren in de ene context de prestaties in andere, verwante situaties beïnvloedt.

Functionalisme

Een specifiek Amerikaanse stroming in de psychologie die de nadruk legt op de praktische, adaptieve functies van mentale processen en gedrag, gepromoot door Thorndike en Woodworth.

Charles Renouvier

Franse filosoof vermeld als pionier in de Amerikaanse psychologie; bekend om zijn werk over vrije wil en positivisme.

Francis Cecil Sumner

Eerste Afro-Amerikaanse die een Ph.D. behaalde in psychologie (p. 301); droeg bij aan het vestigen van psychologie als discipline aan Howard University en begeleidde toekomstige Afro-Amerikaanse psychologen.

Alexander Bain

Vroege Britse psycholoog en filosoof (p. 285) wiens werk over associationisme en de geest de ontwikkeling van experimentele psychologie in Amerika beïnvloedde.

Mamie Phipps Clark

Psychologe bekend om haar baanbrekende onderzoek naar zelfpsychologie bij Afro-Amerikaanse kinderen (p. 301); medeoprichter van het Northside Center for Child Development.

Kenneth B. Clark

Psycholoog (p. 301) beroemd om studies naar ras, zelfbeeld en segregatie; zijn werk beïnvloedde de Brown v. Board of Education-beslissing.

Carl Lange

Deense fysioloog (p. 290) die onafhankelijk een emotietheorie ontwikkelde vergelijkbaar met die van James, leidend tot de gecombineerde James-Lange-theorie.

Charles Sanders Peirce

Filosoof en logicus (p. 293) die samen met James het pragmatisme oprichtte, met nadruk op de wisselwerking tussen denken en praktische gevolgen.

Edmund C. Sanford

Pionierpsycholoog (p. 304) die vroege handboeken schreef en onderzoek deed naar sensatie, waarneming en pedagogische psychologie.

Recapitulatieleer

Een theorie in de ontwikkelingspsychologie (p. 299) die suggereert dat de psychologische ontwikkeling van het individu de evolutionaire geschiedenis van de soort weerspiegelt.

Sleutelterm: Stroom van Bewustzijn

Het concept van gedachten als een ononderbroken, continu verloop dat holistisch bestudeerd moet worden in plaats van te worden opgedeeld in afzonderlijke elementen.

Sleutelterm: Zelfpsychologie

Een psychologisch perspectief dat de structuur en processen van het zelf centraal stelt om persoonlijkheid en gedrag te begrijpen.

Sleutelterm: James-Lange Theorie van Emotie

Het idee dat emotionele ervaringen voortkomen uit lichamelijke veranderingen, waarmee de traditionele oorzaak-gevolg-relatie wordt omgekeerd.

Sleutelterm: Trial-and-Error-Leren

Een leerproces waarbij opeenvolgende pogingen worden gedaan totdat de juiste respons wordt gevonden, fundamenteel voor behavioristische leertheorieën.

Sleutelterm: Pragmatisme

Een filosofie die ideeën beoordeelt op basis van hun praktische gevolgen en toepassingen, gepionierd door James en Peirce.

Sleutelterm: Wet van Effect

Het gedragsprincipe dat stelt dat handelingen gevolgd door positieve uitkomsten waarschijnlijker worden herhaald.

Sleutelterm: Recapitulatieleer

Een ontwikkelingshypothese die stelt dat individuele groei de evolutionaire stadia van de menselijke soort herhaalt.

Sleutelterm: Transfer van Training

Het proces waarbij vaardigheden of kennis verworven in de ene context de prestaties in een andere context beïnvloeden.

Sleutelterm: Paired-Associates-Techniek

Een experimentele methode waarbij proefpersonen paren stimuli (meestal woorden) leren en herinneren om associatief leren en geheugen te bestuderen.

Sleutelterm: Functionalisme

Een stroming in de Amerikaanse psychologie die zich richt op de adaptieve en praktische functies van mentale processen in real-life situaties.