układ pokarmowy

błonnik

błonnik

włókno pokarmowe, przez nasz organizm nie da się strawić, buduje ściany komórkowe roślinne, nieprzyswajalny

znaczenie błonnika

wspomaga ruchy jelit, pęcznieje (sytość), spowalnia trawienie wielocukrów (utrzymuje stężenie glukozy), obniża ciśnienie krwi, obniża cholesterol

cukry (węglowodany)

dostarczanie energii do np przewodzenia impulsów nerwowych, skurczów mięśni.

monosacharydy

cukry proste takie jak glukoza, fruktoza, galaktoza. Po zjedzeniu szybko uwalniane są duże ilości glukozy

disacharydy

złożone z dwóch cukrów prostych, sacharoza, laktoza, maltoza. dostarczają energii szybko, ale na krótki czas

polisacharydy

wielocukry, wiele cząsteczek cukrów prostych np skrobia. Glukoza uwalniana powoli, źródło energii na długi czas

białka

najważniejszy element budujący komórki i tkanki.

funkcje białek

budulcowa, regulowanie procesów, transport substancji

funkcja budulcowa

kolagen: składnik tkanek łącznych, miozyna i aktyna: składnik tkanki mięśniowej, keratyna: budulec włosów i paznokci

aminokwasy endogenne

nasz organizm potrafi samemu syntetyzować, nie musi przyjmować z pokarmem

aminokwasy egzogenne

nie potrafi wytworzyć, musi czerpać z pokarmu

białka pełnowartościowe

wszystkie aminokwasy egzogenne w odpowiednich proporcjach, źródło to np mięso, jaja, nabiał

białka niepełnowartościowe

nie zawierają wszystkich aminokwasów egzogennych, źródła roślinne np owoce i warzywa

tłuszcze

głownie materiał zapasowy kiedy zabraknie cukrów

funkcje tłuszczów

termoizolacja i ochrona,nośnik i magazyn witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (adek), BUDUJĄ BŁONY KOMÓRKOWE, niezbędne do syntezy niektórych hormonów, termoizolacja i ochrona

budowa tłuszczów

glicerol i kwasy tłuszczowe

kwasy tłuszczowe dzielimy na

nasycone (pojedyncze wiązania) i nienasycone (co najmniej jedno wiązanie podwójne)

NNKT

niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, nie są syntetyzowane w organizmie dlatego trzeba je dostarczać z pożywienia.