Filmgeschiedenis films

42nd Street

1933
Lloyd Bacon & Busby Berkeley
Warner Brothers
Hollywood Musical

volgt een jonge danseres die onverwacht moet invallen voor een ster in een Broadway-musical en daarmee doorbreekt, tegen de achtergrond van het harde leven in de theaterwereld

Citizen Kane

1941
Orson Welles
RKO

mijlpaal in geschiedenis. samen met scenarist Herman J. Mankiewicz.
complexe flashbackstructuur, unieke mix van vloeiende en abrupte montages.
acteurs uit Mercury theatre
speelde zelf de hoofdrol
eigen stijl met invloed van Duitse expressionistische cinema
gebruik van deep focus photography (voor-, midden- en achtergrond tegelijkertijd scherp)
gerealiseerd dankzij samenwerking met cameraman Gregg Toland.

De film vertelt het verhaal van krantenmagnaat Charles Foster Kane, gebaseerd op William Randolph Hearst, met verwijzingen naar diens leven, zoals de minnares Suzan Alexander (gebaseerd op Marion Davies) en het fictieve landgoed Xanadu (naar Hearst Castle). Het raadsel "Rosebud" verwijst naar Kane's kinderslee.

Footlight Parade

1933
Lloyd Bacon & Busby Berkeley
Warner Brothers
Hollywood musical

gaat over een regisseur die live musicalnummers maakt voor bioscopen en vecht om succes te behalen te midden van concurrentie en romantische verwikelingen

Gold Diggers of 1933

1933
Lloyd Bacon & Busby Berkely
Warner Brothers
Hollywood Musical

gaat over een groep jonge vrouwen die proberen werk te vinden tijdens de Grote Depressie en betrokken raken bij de productie van een musical, met romantiek en satire op rijkdom en armoede.

Gold Diggers of 1935

1935
Busby Berkeley
Warner Brothers
Hollywood Musical

volgt rijke mensen op vakantie in een luxe resort, waar een jonge man wordt ingehuurd als begeleider van een rijke erfgename, wat leidt tot verwarring, romantiek en muzikale spektakels.

Hotel Monterey

1972
Chantal Akerman
onafhankelijk

Structural film
stille film
beeldverslag van een hotel
geen verhaal
fascinatie voor ruimtes
fascinatie voor transitoire ruimten
statische shots
lift als terugkerend visueel element

L'Avventura

1960
Michelangelo Antonioni
Italiaans modernisme

existentiële leegte en emotionele vervreemding
open, kale landschappen
versterkt gevoel van isolatie
toont vaak personages met rug naar de camera
trage ritme, lange stiltes en nadruk op lichaamstaal
open einde
menselijke leegte in een moderne wereld

de kijker wordt meegevoerd in een ogenschijnlijk mysterie: tijdens een boottocht langs de Eolische eilanden verdwijnt de jonge vrouw Anna spoorloos. Haar vriendin Claudia en Anna's verloofde Sandro starten een zoektocht, maar naarmate de film vordert, raakt die zoektocht op de achtergrond. In plaats daarvan verschuift de aandacht naar de relatie tussen Claudia en Sandro en hun onvermogen om écht verbinding met elkaar te maken.

La Règle Du Jeu

1939
Jean Renoir
Frans Poëtisch realisme

word beschauwd als het absolute meesterwerk van Renoir. Toont perfect zijn beheersing van de plan séquence en diepte-compositie. Na de première werd de film verboden en verdween hij uit circulatie, pas in de '50 werd hij opnieuw uitgebracht. Schetst een bijzonder pessimistisch beeld van de samenleving

jachtscene belangrijk. parallel met geweld ontspinnen zich liefde-intriges en misverstanden

sluit aan bij fpr door:
fatalisme, kritiek op de samenleving
humanisme
dieptecompositie
visuele eenvoud ondanks technische complexiteit

Tijdens een weekend in een Frans landhuis lopen de verhoudingen tussen aristocraten, hun bedienden en hun minnaars steeds ingewikkelder. De film onthult hypocrisie, morele zwakheid en sociale spanningen in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog.

Ladri di Biciclette

1948
Vittorio De Sica
Italiaans Neorealisme

niet-professionele acteurs
op locatie
sociaal thema (met onderliggend communisme)
had wel relatief groot budget dus indrukwekken gechoreografeerde massascènes en zorgvuldig uitgewerkte mise-en-scène
cyclische karakter centraal.
film toont enkel de dagelijkse stad

De film vertelt het verhaal van een werkloze man die eindelijk werk vindt als posterplakker. Om te kunnen werken heeft hij een fiets nodig; hij heeft geen geld en verkoopt zijn beddengoed om er een te kopen. Op zijn eerste werkdag wordt zijn fiets gestolen. De rest van de film volgt de zoektocht naar zijn fiets, tot hij op het einde, uit pure wanhoop, hij zelf een fiets probeert te stelen.

Le Jour Se Lève

1939
Marcel Carné
Frans Poëtisch realisme

kopstuk 2e fase poëtisch realisme
Jean Gabin als tragische antiheld

Een man heeft iemand vermoord en barricadeert zich in zijn kamer. In flashbacks ontvouwt zich het verhaal van hoe liefde, jaloezie en bedrog hem tot deze wanhoopsdaad hebben gedreven.

Le Mépris

1963
Jean-Luc Godard

gebruik van technicolor
verwijzingen naar Rossellini
thema moeilijkheid van communicatie
relatie tussen kunst en commercie
verhaal over filmproductie
afstandelijk, lange shots, zelf-reflexieve stijl en filosofische dialogen
vervreemdingseffecten
essayistische benadering

Het gaat over een schrijver die zichzelf verkoopt aan de filmindustrie en bevat verwijzingen naar klassieke literatuur, waaronder de Odyssee.

Le Quai Des Brumes

1938
Marcel Carné
Frans Poëtisch realisme

kopstuk van de 2e fase van het Poëtisch realisme
Jean Gabin als de tragische antiheld

Een deserteur arriveert in de mistige havenstad Le Havre, waar hij verliefd wordt op een jonge vrouw met een duister verleden. Hun poging om samen te ontsnappen aan hun problemen wordt doorkruist door noodlot en misdaad. De film is een klassieker van het Franse poëtisch realisme.

Othello

1951
Orson Welles

uitgesproken voorbeeld van zijn artistieke ambitie en liefde voor theater, gecombineerd met zijn innovatieve filmstijl.
voorkeur voor expressie gebruik van licht en schaduw, diepe composities en sterke mise-en-scene

Een filmische bewerking van Shakespeare's tragedie over Othello

Paisa

1946
Roberto Rossellini
Italiaans neorealisme

2e film van zijn oorlogsreeks.
episodefilm van 6 segmenten
belangrijk thema is de taalbarrière, de problematiek van communicatie en de gevolgen daarvan.
docu stijl
niet-professionele acteurs
vermijd sentimentele overdrijving en laat gebeurtenissen onopgesmukt zien.
focus op realistische verhalen
sobere, natuurlijke filmstijl

De film bestaat uit zes losse episoden die zich afspelen tijdens de bevrijding van Italië in 1943-44. Elke episode toont ontmoetingen tussen Italiaanse burgers en geallieerde soldaten — vol misverstanden, cultuurverschillen, menselijkheid en tragiek — terwijl het land worstelt met oorlog en bevrijding.

Psycho

1960
Alfred Hitchcock
Paramount Pictures

meest iconische film
meester van de suspense en psychologische thrillers
onverwachte plotwendingen
scherpe camerahoeken, contrasten en de beroemde douchescène als voorbeeld van zijn precisie in montage en timing

Marion Crane steelt geld en stopt bij een afgelegen motel, waar ze wordt vermoord door de mysterieuze eigenaar Norman Bates. Haar verdwijning leidt tot een onderzoek dat de duistere geheimen van Norman en zijn verstoorde relatie met zijn moeder onthult. De film draait om spanning, psychologische horror en onverwachte wendingen.

Rear Window

1954
Alfred Hitchcock
Paramount Pictures

meditatie over het Kuleshov-experiment, film is niet meer dan ene combo van onafhankelijke shots.
de kijker geeft betekenis, het verband.
Voyeurisme
set was de grootste ooit gemaakt in Hollywood toen
suspense
gebruik van ruimte en architectuur als narratief en psychologisch instrument
vrouwelijke hoofdrol: typische "hitchcock-blondine"

De fotograaf Jeff, gebonden aan een rolstoel door een beenbreuk, observeert zijn buren vanuit zijn appartement. Hij begint te vermoeden dat één van hen een moord heeft gepleegd, en raakt steeds meer verstrikt in het mysterie terwijl hij probeert de waarheid te achterhalen.

Rebecca

1940
Alfred Hitchcock

1ste Amerikaanse film
Gothic melodrama
sterke, psychologisch diepe vrouwelijke personages
setting creëert een beklemmende sfeer waarin het gevaar achter gesloten gordijnen schuilt
beslotenheid van het huis
referentie naar klassieke Blauwbaard-berhaal met de verboden kamer
prominent gebruik van suspense
spanning tussen nieuwe vrouw en schaduw van Rebecca
visuele technieken zoals licht en schaduw om emoties te reflecteren.

Een jonge vrouw trouwt met de rijke weduwnaar Maxim de Winter en verhuist naar zijn indrukwekkende landhuis Manderley. Daar wordt ze overschaduwd door de herinnering aan zijn overleden vrouw Rebecca, wiens mysterieuze verleden langzaam onthuld wordt.

Rio Bravo

1959
Howard Hawks
Western

soort meta-film die praat over het westen
knipoog naar High Noon van Zinnerman
minder actie dan in de klassieke western
stereotiepe, archetypische personages; dronkenlap, saloongirl, etc.

In het zuidwesten van Texas heeft de sheriff van een klein dorp moeite met het in de gevangenis houden van een moordenaar, omdat zijn rijke broer pogingen doet om hem te laten ontsnappen. De sheriff zoekt naar extra hulp omdat zijn huidige hulpverleners dronken, chagerijnig en oud zijn.

Roma, città aperta

1945
Roberto Rossellini
Italiaans neorealisme

internationale doorbraak van Rossellini.
opgenomen tijdens de moeilijke omstandigheden WOII
kon enkel pellicule vinden op zwarte markt, en van lage kwaliteit.
vaak ook geen elektriciteit
complexe personages
aanwezigheid van de stad erg nadrukkelijk
niet-professionele acteurs.

Tijdens de nazi-bezetting van Rome in 1944 helpt een groep verzetsstrijders, waaronder de priester Don Pietro en de verloofde Pina, een gezochte verzetsleider te beschermen. Terwijl de Gestapo hen op de hielen zit, tonen gewone burgers enorme moed, maar de strijd eindigt in tragiek en opoffering.

Rope

1948
Alfred Hitchcock
Warner Brothers

eerste kleurfilm
verkent combo van dood en seksualiteit.
single set film (uitzondering openingsscene)
wilde een film maken zonder montage. Was niet volledig mogelijk, kleine knipjes.
lange scenes, gedraaid in Technicolor
vond het zelf niet zijn meesterwerk
past binnen zijn streven naar pure cinema

vertelt het verhaal van 2 mannen die samenleven (homoseksueel waarschijnlijk) en omwille van de kick vermoorden ze een gemeenschappelijke vriend.

Sans Soleil

1983
Chris Marker
Rive Gauche

unieke benadering van geheugen en tijd
doorbreekt de gebruikelijke narratieve structuren
integreerd elementen van de transcendental style (contemplatieve beelden en poëtische vertelwijze)
essayistische stijl
nodigt uit op na te denken over de betekenis van de beelden
fungeert als een zelfportret

De film volgt een fictieve cameraman die zijn ervaringen en observaties vastlegt tijdens zijn reizen naar verschillende locaties, waaronder Japan, Afrika, en IJsland.

Spellbound

1945
Alfred Hitchcock

voorbeeld van zijn interesse in psychologie, mysterie.
combineert zijn kenmerkende suspense met een diepgaand psychologische laag.
invloed surrealistische kunst
dit voegt een unieke visuele en narratieve stijl toe die afwijkt van zijn meer klassieke thrillers.

Dr. Constance Petersen werkt in een psychiatrisch ziekenhuis waar de nieuwe directeur, John Ballantyne, lijdt aan geheugenverlies en mogelijk een gevaarlijk verleden verbergt. Met behulp van psychoanalyse probeert ze zijn ware identiteit en herinneringen te achterhalen.

The Graduate

1967
Mike Nichols
New HollyWood

scharnierfilm voor hollywood taboes op vlak van seksualiteit.
opende de deur voor een grafische weergave van seks in de Amerikaanse cinema

De film verteld het verhaal van een seksuele relatie tussen een pas afgestudeerde (universiteit) man en een oudere vrouw, de beste vriendin van zijn moeder.

The Lady from Shanghai

1947
Orson Welles
Film Noir

typische Welles film noir

De productie kende veel moeilijkheden, mede door onenigheid over de rol van actrice Rita Hayworth. De film flopte financieel en versterkte Welles' negatieve imago. Toch is de film visueel erg innovatief, met veel visuele metaforen rond het thema "gezien worden" — ogen, brillen, verrekijkers en superimposities van beelden spelen een grote rol. Ook water als element en allusies op de Griekse mythologie zijn prominent aanwezig.

Michael O'Hara, een zeeman, raakt betrokken bij een mysterieuze vrouw, Elsa Bannister, en haar rijke echtgenoot. Wat begint als een passievolle affaire verandert in een web van bedrog, moord en verraad, met als hoogtepunt een beroemde climax in een spiegelpaleis.

The Lodger

1926
Alfred Hitchcock

al veel van zijn latere thema's en motieven al zichtbaar.
grote fascinatie voor blondines
burgerlijke setting
stereotiepe kenmerken van Duits expressionistische cinema.
"wrong man"

In het Londen van de jaren 1920 jaagt de politie op een seriemoordenaar die jonge vrouwen vermoordt. Een mysterieuze man komt als logee wonen bij een gezin, en al snel wordt hij verdacht van de moorden. Terwijl de spanning stijgt, ontstaat er ook een romance tussen hem en de dochter van het huis. De film speelt met wantrouwen en mysterie rondom zijn ware identiteit.

Toni

1935
Jean Renoir
Frans Poëtisch Realisme

grotendeels op locatie gefilmd in Frankrijk.
acteurs spraken met provençaals accent en werkte deels met niet-pro's.
wordt beschouwd als belangrijke inspiratiebron voor Italiaans neorealisme

sluit aan bij fpr door:
focus op de gewone mens
fatalisme
realistische locaties
sobere mise-en-scene
humanisme

vertelt het verhaal van een jonge Italiaanse gastarbeider, Toni, die naar Zuid-Frankrijk verhuist om als landarbeider te werken. Hij raakt betrokken bij een complexe liefdesrelatie met een jonge vrouw uit de gemeenschap, wat leidt tot spanningen en conflicten binnen de groep migranten. De film toont het harde leven van de arbeidersklasse en hun onderlinge relaties, met een realistische en menselijke benadering die kenmerkend is voor Renoirs stijl.

Un condamné à mort s'est échappé

1956
Robert Bresson
transcendental style

gebaseerd op reële gebeurtenissen
thriller
weinig nadruk op geweld, eerder op stilte en routine
claustrofobische setting
geluid grote rol in het creëren van de verschillende ruimtes
fascinatie voor toeval

De film vertelt het verhaal van zijn verblijf in een politieke gevangenis tijdens WOII. In stilte en met uiterste precisie bereidt hij zijn vlucht voor, ondanks de onzekerheid en toenemende spanning wanneer hij een nieuwe celgenoot krijgt.

Vertigo

1958
Alfred Hitchcock
Paramount Pictures

cirkelvormige structuur
again voyeurisme
kijker ook geconfronteerd met eigen rol als toeschouwer van andermans verlangen
overdracht van schuld ook grote rol
gebruik van christelijke symboliek en ideeën als erfzonde

De gepensioneerde politieagent Scottie wordt ingehuurd om de mysterieuze gedrag van Madeleine te volgen. Terwijl hij verliefd op haar wordt, raakt hij verwikkeld in een web van illusie, obsessie en tragische onthullingen.
De film vertelt het verhaal van een man met hoogtevrees die getuige is van een zelfmoord die uiteindelijk blijkt te zijn opgezet als een moord voor het hoofdpersonage.