Kaarten: Menselijke biologie en ziekteleer H15 NEDERLANDS | Quizlet

Kanker

Een ziekte van celdeling en differentiatie

Hyperplasie

Substantiële toename van de snelheid van celdeling

Tumoren of neoplasma (nieuwe groei)

Afzonderlijke massa die ontwikkelt is uit snel delende cellen

Goedaardige tumoren

Tumoren die op 1 plaats blijven als een enkele goed gedefinieerde celmassa

Melanoom

Een vorm van huidkanker van de melanine-producerende cellen van de huid

Dysplasie

Abnormale structurele verandering - vaak een teken dat tumorcellen precancereus zijn

Huidlaesie

Een ongewone groei of uiterlijk van de huid in vergelijking met de huid eromheen

In situ-kanker

Zolang de hele tumor op 1 plaats blijft

Metastase

De verspreiding van kanker naar een ander orgaan of een ander deel van het lichaam

Kwaadaardige tumors

Kankers die omringende weefsels binnendringen totdat ze de orgaanfunctie in gevaar brengen (de meeste produceren ook secundaire tumoren)

Structurele genen

Genen die coderen voor de eiwitten die nodig zijn voor celgroei, celdeling en differentiatie en zelfs celadhesie

Celadhesie

De hechting van cellen in hetzelfde weefsel aan elkaar

Regulerende genen

Genen die coderen voor eiwitten die de expressie van deze structurele genen activeren of onderdrukken (voorbeeld: groeifactoren of groeiremmers)

Proto-oncogenen

Normale regulerende genen die celgroei, differentiatie, deling of adhesie bevorderen

Oncogenen

Gemuteerde of beschadigde proto-oncogenen die bijdragen aan kanker

Tumorsuppressororgenen

Regulerende genen die onder normale omstandigheden de rem zetten op ongecontroleerde celgroei, deling, differentiatie of adhesie

p53 gen

Gen dat codeert voor een eiwit, dat in de meeste weefsels wordt aangetroffen, dat verhindert dat beschadigde of gestreste cellen zich delen

Mutator genen

Derde klassen genen dat kan bijdragen aan kanker

Carcinogenese

Proces van het transformeren van een normale cel in een cancereuze cel

Carcinogen of kankerverwerkkende stof

Elke stof of fysieke factor die kanker veroorzaakt

Helicobacter pylori

Bacterie die zweren veroorzaakt

Passief roken

Het inademen van tweedehands roken

Radongas

Radioactief gas dat vrijgegeven wordt door rotsen, gronden en grondwater met intensiteiten die variëren in verschillende geografische gebieden

Aflatoxine

Een bijproduct van een schimmel die aanwezig kan zijn in gemalen noten, waaronder rauwe pindakaas - commerciële pindakaas wordt verwerkt om de schimmel te elimineren

Vrije radicalen

Zeer reactieve fragmenten van moleculen die worden geproduceerd door de biochemische processen van het lichaam

Röntgenfoto

Traditionele manier om tumor te diagnosticeren en stadium te bepalen - straling

Computergestuurde axiale tomografie (CAT)

Een nieuwe vorm van röntgenanalyse - maakt meerdere beelden die eruitzien alsof men doorsneden van het lichaam heeft gemaakt over het axiale (dwars) vlak

Echografie

Manier waarbij geluidsgolven boven het hoorbare bereik worden gebruikt om beelden van zachte weefsels te maken - geen straling

Positronemissietomografie (PET)-scans

Scans die gebruik maken van radioactieve stoffen om driedimensionale beelden te maken die de metabole activiteit van lichaamsstructuren laten zien - straling

Magnetic resonance imaging (MRI)

Maakt gebruik van korte uitbarstingen van een krachtig magnetisch veld om dwarsdoorsneden van lichaamsstructuren te maken - geen straling

Telomerase

Een enzym dat zelden wordt aangetroffen in normale cellen, maar aanwezig is in bijna alle kankercellen

Bestraling

Kankercellen op een specifieke locatie beschadigen en doden

Chemotherapie

De toediening van cytotoxische (celbeschadigende) chemicaliën om kankercellen te vernietigen

Cytotoxisch

Ander woord voor celbeschadigend

Bloedarmoede (anemia)

Een vermindering van het aantal rode bloedcellen

Magnetisme

Een krachtige magneet op de tumorplaats plaatsen en kleine metalen bolletjes in de bloedbaan van de patiënt injecteren

Fotodynamische therapie

Kanker aanpakken met lichtgevoelige medicijnen en lasers

Immunotherapie

Probeert het algemene reactievermogen van het immuunsysteem op te krikken, zodat het kanker effectiever kan bestrijden

Angiogenese

De groei van nieuwe bloedvaten die de tumorcel bevordert om aan hun energiebehoeften te voldoen

Anti-angiogene medicijnen

Medicijnen tegen de groei van bloedvaten - kunnen mogelijk tumoren uithongeren door hun bloedtoevoer te beperken

Avastin

Een blockbuster-medicijn dat nu is goedgekeurd voor de behandeling van verschillende soorten kanker

Revlimid

Onlangs goedgekeurd medicijn voor de behandeling van multipel myeloom

Multipel myeloom

Een kanker van antilichaamproducerende witte bloedcellen in het bot

Gentherapie

Defecte genen worden gerepareerd of vervangen door hun normale tegenhangers (voorbeeld p53-tumorsuppressorgen)

Kankerincidentie

Hoeveelheid van nieuwe gevallen van kanker gediagnosticeerd per jaar

Sputum

Slijm dat uit de diepe luchtwegen wordt opgehoest.

Poliepen

Kleine goedaardige gezwellen die zich ontwikkelen vanuit de dikke darmwand

Colonoscopie

Onderzoek van de binnenkant van de volledige dikke darm met een flexibele glasvezelscoop

Elektrocauterisatie

Elektrische verwarming

Mammogram

Een afbeelding van de borstklier door middel van röntgenstraling

BRCA1 en BRCA2

Borstkankergenen (erfelijke gevoeligheidsgenen voor borstkanker)

Prostaatspecifiek antigeen (PSA) - test

Detecteert verhoogde bloedspiegels van een eiwit geproduceerd door de prostaatklier wanneer prostaatkanker aanwezig is

Biopsie

Kleine ingreep waarbij cellen of weefsels weggenomen en onderzocht worden onder een microscoop.

Leukemie

Kanker van onrijpe witte bloedcellen met beenmerg

Benzeen

Een organische stof uit de aardolie-industrie, is een aromatische koolwaterstof.

Botbiopsie

Een ingreep waarbij onder lokale verdoving of narcose een stukje weefsel (biopt) uit het bot en/of omliggende weefsel wordt weggenomen

Lymfoom

Algemene term voor kanker van de lymfoïde weefsels, waaronder de ziekte van Hodgkin en non-Hodgkin-lymfoom

Herbiciden

Onkruidverdelgers

Cytoscoop

Een dunne buis met een lens

Maagreflux

Herhaalde blootstelling aan maagzuur tast het slijmvlies van de slokdarm aan

Slokdarmresectie

Operatie om een deel van de slokdarm te verwijderen

Palliatieve zorg

Zorg die zich richt op verlichting van symptomen, pijn en fysieke en mentale stress, met als doel de kwaliteit van leven te verbeteren, zolang het nog duurt

Stent

Metalen spiraaltjes of buisjes die aangebracht worden bij een kransslagadervernauwing om de doorgankelijkheid te verbeteren

Spotting

Vaginale bloedingen buiten de menstruatieperiode

Uitstrijkje (PAP-test)

Een screeningsonderzoek om afwijkende cellen en infecties met het humaan papillomavirus (HPV) op te sporen die op lange termijn tot baarmoederhalskanker kunnen leiden

Melanocyten

Cellen die het donkerbruine pigment melanine produceren

ABCD-regel

Asymmetrie, Border, Kleur, Diameter