Natuur: Hoofdstuk 3 - gedrag

Wat is een interspecifieke interactie?

Een interactie tussen organismen van verschillende soorten

Wat is een intraspecifieke interactie?

Een interactie tussen soortgenoten

Wat is mutualisme?

Een langdurige interspecifieke relatie waarbij beide organismen voordeel hebben (+/+)

Wat is commensalisme?

Een langdurige interspecifieke relatie waarbij één organisme voordeel heeft en de ander neutraal is (+/0)

Wat is parasitisme?

Een langdurige interspecifieke relatie waarbij één organisme voordeel heeft en de ander benadeeld wordt (+/-)

Wat is interspecifieke concurrentie?

Concurreren tussen verschillende soorten, zoals kraai vs buizerd

Wat is intraspecifieke concurrentie?

Concurreren binnen dezelfde soort, zoals twee koekoeken die vechten

Wat is predatie?

Een relatie waarbij de predator een prooi aanvalt en opeet (+ voor predator, - voor prooi)

Wat zijn grazers?

Organismen die planten eten, zoals koeien

Wat zijn echte predatoren?

Organismen zoals uilen of katten die actief jagen op prooien

Wat zijn parasitoïden?

Predatoren die hun gastheer uiteindelijk doden

Wat zijn parasieten?

Organismen die langdurig leven op of in een gastheer die meestal blijft leven

Wat is gedrag bij organismen?

De reactie van een organisme op prikkels uit de omgeving

Wat is actief gedrag?

Gedrag zoals aanvallen

Wat is passief gedrag?

Gedrag zoals camouflage

Waardoor wordt gedrag bepaald?

Door genetische aanleg (aangeboren) en invloeden uit de omgeving (aangeleerd)

Wat is een reflex?

Een automatische reactie zoals de kniepeesreflex

Wat is een instinct?

Een aangeboren reeks van reflexen, zoals nestbouw

Wat is gewenning?

Een vorm van aangeleerd gedrag waarbij reactie afneemt bij herhaalde prikkel

Wat is inprenting?

Vroege, blijvende leerfase, zoals jonge ganzen die hun moeder volgen

Wat is trial-and-error?

Leren door te proberen en fouten te maken

Wat is leren door inzicht?

Problemen oplossen door na te denken, zoals bij apen en dolfijnen

Wat is klassieke conditionering?

Een bestaande prikkel wordt vervangen door een andere (Pavlov: bel = speeksel)

Wat is operante conditionering?

Gedrag wordt beïnvloed door beloning of straf (Skinner)

Wat is imitatie?

Gedrag nadoen van anderen

Wat is het doel van communicatie tussen organismen?

Het gedrag van een ontvanger beïnvloeden

Wat zijn visuele signalen?

Communicatiesignalen via zicht

Wat zijn akoestische signalen?

Communicatiesignalen via geluid

Wat zijn chemische signalen?

Communicatiesignalen via geur of chemische stoffen

Wat zijn tactiele signalen?

Communicatiesignalen via aanraking

Wat zijn elektrische signalen?

Communicatiesignalen via elektrische prikkels

Wat is een functie van communicatie?

Waarschuwen voor gevaar

Wat is een andere functie van communicatie?

Territorium afbakenen

Wat is baltsgedrag?

Een communicatief ritueel dat partnerkeuze bevordert

Wat is een sociale functie van communicatie?

Informatie over voedsel of omgeving doorgeven

Wat is cultuuroverdracht bij dieren?

Overdracht van kennis binnen sociale dieren via communicatie