Kaarten: College 7: Structuralismen | Quizlet

Wie was Vladimir Propp?

Hij was een onrechtstreekse grondlegger van het structuralisme. Met zijn 'Morfologie van volkverhalen' verkende hij de basisstructuren van sprookjes en volksverhalen. Hij onderzocht dus de bouwstenen van een sprookje£.

Wat hielden de bouwstenen van Russische sprookjes in volgens Vladimir Propp?

Een gelimiteerd aantal rollen die kunnen opgenomen worden en dan een heleboel functies (of plotwendingen) die in een vaste volgorde aan bod komen.

Wat is het idee (dan Propp al eerder ontwikkelde) dat centraal staat voor de structuralisten?

Verhalen volgen bepaalde vastgelegde vormen.

Hoe had Ferdinand De Saussure invloed op het structuralisme?

Hij bepaalde binnen de taalkunde enkele wetmatigheden die alle talen bezitten, dit idee van onderliggende wetten en vaste vormen is erg prominent in structuralisme.

Wat was volgens Ferdinand De Saussures het verschil tussen 'langue' en 'parole'?

- Langue = verwijst naar het vastliggende systeem van een taal. Het is neergeschreven en bestaat uit grammatica, woordenschat en morfologische en fonologische regels.

- Parole = hoe een taal daadwerkelijk wordt gesproken. Dit is opmerkelijk niet hetzelfde als de vaste regels die in de Langue worden vastgelegd. Deze hangt of van context en de sprekers zelf.

-> Langue gaat voor aan de Parole, want die heb je nodig om de Parole te decoderen.

Focust de structuralistische taalkunde van De Saussure zich op Langue of Parole?

Langue!

Wat is volgens De Saussure het verschil tussen 'Le Signifiant' en 'Le Signifié'?

Volgens hem bestaan tekens uit twee delen: de betekenaar en het betekende.

Signifiant = Hoe iets klinkt, of hoe het eruit ziet

Signifié = de mentale verbeelding die we bij een woord vormen

Is het verband tussen Signifiant en Signifié van natuurlijke aard?

Neen, want ze liggen vast door conventies. We hebben allemaal een gelijkaardig mentaal beeld van een stoel (signifié) als er iermand het woord stoel zegt (signifiant) juist omdat we in de kleuterschool leren dat een stoel van hout is met een leuning en vier poten.

Hoe wordt de betekenis van een woord gedefinieërd volgens het structuralisme? Geef een voorbeeld!

Door hun onderlinge verschillen! Bv. Een toren en een loper worden bij het schaken gedefinieerd door hoe ze anders zijn (de een mag diagonaal, de andere enkel rechtdoor)

Wat is volgens De Saussure de verhouding tussen taal en de werkelijkheid? Hoe beïnvloed taal onze kijk op de wereld?

We kunnen bepaalde zaken benoemen en herkenning juist omdat er woorden voor zijn. Bv. Je ziet een paard en een pony ipv twee paarden omdat we een woord voor 'pony' hebben.

Verklaar: "Structuralisme à la De Saussure is een positivistische kijk op taal."

Structuralisten geloven dat je met hun wetenschappelijke methode de onderliggende structuur van taal voor eens en altijd kan blootleggen en begrijpen.

Zowel Praags Structuralisme als Russisch formalisme steunt op eenzelfde idee over het onderscheid in soorten taal:

Communicatieve taal & Poëtische taal

Wat is het verschil tussen Communicatieve taal en Poëtische taal?

Bij communicatieve taal is de boodschap het belangrijkste.

Bij poëtische taal is de wijze waarop de boodschap gebracht wordt het belangrijkste.

Hoe verschillen Praags Structuralisme en Russisch Formalisme?

Praags Struct. legt de nadruk op de dynamiek en structurele samenhang van werken binnen een grotere context. (Dus GEEN close reading)

Hoe verschilt "aktualisace" van "ostranenie"?

"Aktualisace" is een term binnen Praags structuralisme, "ostranenie" komt van het Russisch formalismle. Ze wijzen beide op het vervreemdend effect dat een tekst kan hebben door de normen te doorbreken. Maar "aktualisace" gaat hier verder in door te zeggen dat dit effect ook kan verwateren als je het al eerder hebt gezien.

Hoe is Jules Deelder's "Gedicht in de lengte" een voorbeeld van "aktualisace"?

Hij schrijft een super smal gedicht, dat opvalt omdat het breekt met de norm, dan schirjft hij één stuk wel languit (zoals gebruikelijk) maar breekt dit met wat we ondertussen gewoon zijn, waardoor het weer vervreemdend voelt.

Welke stroming beïnvloede sterk de narratologie?

Het Frans Structuralisme (Gérard Genette)

Welke algemene afbakeningen stelt het Frans Structuralisme (net zoals New Criticism)? Hoe verschilt het van de Russisch formalisme en New Criticism?

Houdt zich niet bezig met de context of achtergrond van een tekst of de auteur. Ziet zoals New Criticism een werk als opzichzelfstaand MAAR bekijkt wel hoe de tekst zich bevindt binnen een netwerk van andere teksten.

Wie was Aldiras Greimas?

Was opzoek naar een algemene formule, een abstracte beschrijving die alle verhalen zou kunnen definiëren. Beetje zoals Propp met zijn Russische volksverhaaltjes, maar Greimas doet dit rond alle verhalen overal. Hij gaat opzoek naar de "dieptestructuur".

Wat bedoeld Greimas met "dieptestructuur"?

Het onderliggende model waaruit alle verhalen ontstaan (oppervlakte structuren).

Beschrijf het Actantie model van Greimas.

Een "Zender" stuurt een "Object" naar de "Ontvanger".

bv. Moeder stuurt Koekjes naar Grootmoeder.

Een "Helper" helpt het "Subject" terwijl de "Tegenstaander" tegenwerkt.

bv. De jager helpt Roodkapje terwijl de Wolf haar tegenwerkt.

Beschrijf hoe het Actantiemodel van Greimas ook op abstractere manier van toepassing is op bijvoorbeeld de toespraak van Max Havelaar aan de hoofden van Lebak.

De Zender stuurt een Object naar de Ontvanger

bv. Het Havelaars Rechtvaardigheidsgevoel wilt Gerechtigheid geven aan de Inlandse Bevolking.

De Helper helpt het Subject en De Tegenstaander werkt tegen.

bv. Max Havelaar's Welsprekendheid helpt Havelaar terwijl de Machthebbers hem tegenwerken.

Wie was Gerard Genette?

Hij introduceerde een nieuw vocabularium voor het bestuderen van verhalen en werkte de narratologie uit op basis van structuralistische principes.

Bespreek de verschillende soorten vertelinstanties volgens Genette?

- Extradiëgetisch / Intradiëgetisch

-> Het vertelniveau; wordt het verhaal vertelt door een alwetende vertelinstantie? Wordt de vertelinstantie door een andere vertelinstantie vertelt?

- Heterodiëgetisch / Homodiëgetisch

-> Heeft de vertelinstantie het verhaal zelf meegemaakt?

Wat is het verschil tussen focalisator en vertelinstantie volgens Genette?

Focalisator = door wiens ogen we het verhala beleven

Vertelinstantie = wie het verhaal verteld

Wat is Paratext en in welke twee onderscheiden wordt deze opgedeeld?

Tekst over de eigenlijke brontekst en niet bijdraagt aan het verhaal.

- peritekst = alles in de onmiddelijke nabijheid van de tekst bv. voorwoord, nawoord, voetnoten, flaptekst, titel, ...

- epitekst = wat over de tekst verschijnt in de media bv. recencies, aankondigingen, roddels, ...