Telencephalon II Beyaz Cevher, Bazal Ganglionlar

Cortex cerebride hangi bölgeler bulunur?

duyu, motor, ve assosiasyon bölgeleri
Parietal Lobe- duyu
Frontal Lobe- motor

Motor Bölgeler

1. Primer Motor Bölge

2. Premotor Bölge

3. Supplementary (yardımcı) motor bölge

4. Frontal Göz alanı

Primer Motor bölge uyarıldığında

Kontralateral basit hareketler

Premotor bölge uyarıldığında

birden fazla eklemde koordine kas haraketleri

Yardımcı Motor Bölge uyarıldığında

ses çıkarma, mimik hareketleri ve simetrik koordine kas hareketleri

Motor Bölgelerin Afferentleri

1. Periferden (direkt indirekt) - primer ve premotorda sonlanır

2. Globus Pallidus (indirekt, talamus)- Supplementary bölge

3. Cerebellum (indirekt, talamus)- primer ve premotor bölge

Broadmann alanları

Nissl boyama tekniği ile cortex cerebri-yi 52 bölgeye ayırmış. Önemli nörolojik işlevlerin merkezleridir.

Lobus Frontalis-te bulunan kortikal merkezler

1. Area precentralis

   1. M1 - B4

   2. Sekonder Motor alan

      • Premotor Alan (PMA) - B6,8

      • Supplementer Motor Alan (SMA)- B6

      • Frontal Göz Alan- B8

      • Motor Konuşma Alanı- Brocca- B44,45 (BRO44A)

   3. Cortex Prefrontalis

M1 hangi broadmann alanı

B4

M1 nereyi kapsar

Gyrus Precentralis ve Lobulus Paracentralis ön taraf

M1 Temel İşlevi

iyi tanımlanmış motor hareketlerin gerçekleştirilmesini sağlar. kontralateral basit motor hareketleri ortaya çıkarır

Primer ve Sekonder Motor alanlar arasında fark nedir?

Motor saha hareketlerin nasıl yapılacağını sekonder motor sahalar planlar

Primer Motor alana nereden afferentler geliyor?

1. Sekonder Motor alanlar

2. Primer ve sekonder somestetik alanlar (parietal lobdan)

3. Thalamusun nuclei ventrales laterales

4. Beyincik ve Bazal Çekirdekler

M1 en önemli efferentleri nelerdir?

Primidal yol (tr. corticospinalis) ve tr. corticonuclearis

ps. tr. corticonuclearis beyin sapındakı cranial sinir çekirdeklerinde sonlanır.

Motor Humunkulus

Primer motor alanın lezyonu

vücudun karşı yarımda hemiparezi (kas kuvvetinde azalma) veya hemipleji, hemiparalizi (felç) olur.

Proksimal ve distal kas gruplarının primer motor bölgelerinde lezyonu sonucu ne olur?

Premotor alan nerde bulunur

Broadmanın 6 ve 8ci alanı

Premotor alanda hangi tip hücreleri içermez?

Betz-in piramidal hücrelerini içermez. Daha yüksek uyarılma eşiğine sahiptir.

Premotor alanın işlevleri nedir?

Geçmiş deneyimlere göre Motor aktiviteyi

1. depolamak

2. istemli motor hareketleri planlamak

3. bu hareketleri başlatmak

4. kompleks ve koordine hareketleri planlar.

Premotor alan lezyonunda

Felç veya güç kaybı olmaz ama

dominant hemisferdeki premotor alan lezyonunda apraksi görülür.

Apraksi

Dominant hemisferde premotor alan lezyonu sonucu hastanın belli bir amaca yönelik hareketlerin mental ya da motor kusur olmamasına rağmen yapamaması- örneğin, isteyerek işaret parmağını burnuna değdiremez

Supplementer Motor alan nerdedir?

Brodmannın 6-cı alanın üst kısmı

Supplementer Motor alan ne yapar ve uyarılması ile hangi hareketlere yol açar?

1. Primer motor bölgedeki nöronların aktivitelerini düzenlediği ve öğrenilmiş motor cevapların programlanmasında rol oynar

2. ses çıkarma, yüzde mimetik hareketler ve simetrik koordine kas hareketlerine yol açar.

SMA Lezyonu

Bazal gangliyon disfonksiyonları- mesela akinezi

SMA+M1 lezyonu (harabiyeti)

Proksimal kas ——> kontralateral spastik paraliz

Distal kas ——> hipertoni

Frontal göz alanı nerde bulunur?

B8 alt yüzü, frontal lobun dış yüzü, Gyrus precentralisin yüze ait kısımlarından gyrus frontalis mediusa uzanır.

Frontal Göz alanı fonksiyonu

Objelerin istemli takibi (gözleri hareket ettiren kasların motor çekirdeklerine bağlıdır)

Frontal göz alanı uyarılması vs lezyonu

uyarıldığı tarafın karşı tarafına gözler konjuge bakar
lezyonunda ise lezyon tarafına gözler dönük kalır ve karşı tarafa bakamaz. (sağ tərəfdən yıxılıb binadan amma gözlər sola dönük qalıb çünki yıxılmamışdan əvvəl biri soldan vurub, beləliklə sol frontal göz alanında lezyon olub ve göz sola dönük qalıb)

Motor Konuşma alanı

Brocca alanı- B 44 ve 45 (Bro44a), gyrus frontalis inferiosç pars triangularis ve parsoperculariste lokalizedir.

Brocca alanı fonksiyonu

Primer motor korteks ile bağlantılarıyla kelimelerin şekillenmesi larinks, ağız, dil, yumuşak damak ve solunum kaslarına uygun uyarıların giderek motor konuşmanın gerçekleşmesi sağlanır.

Broccanın lezyonu

Brocca afazi

agrafi (yazı yazamama) ve hemiparezi (özellikle yüzde) eşlik eder

Broccanın afazi en sık nedeni

a. cerebri media nın üst dalının lezyonu.

hasta sölemek istediği kelimeyi düşünebilir, yazabilir, görüp işittiklerini anlar ancak söyleyemez.

Prefrontal alan nerede ve önemli rolü nelerdir?

Broadmann 9,10,11, 12- Frontal lobun ön yüzünde bulunur.
Duygular, kişilik, karar verme yeteneği ve ön görüde önemli rol oynar.

Prefrontal alan lezyonu

Phineas Gage sendromu (frontal lob sendromu)

• Problem çözmede yetersizlik

• emosyenel bozukluklar

Miksiyon ve defekasyon merkezi

B4, Lobulus paracentralis iç kısmı, Frontal Lob medial

Miksiyon ve Defekasyon lezyonu

Sfinkterler tarafından yapılan istemli kontroller yapılamaz

Duyu bölgeleri hangi lob

Parietal Lob

Primer duyu bölgeleri?

1. Primer Somatik duyu merkezi- 3,1,2- parietal (lobulus paracentralis arkası)

2. Primer görme merkezi- 17- occipital

3. Primer işitme merkezi- 41- temporal

4. Tat merkezi- 43

5. Primer koku merkezi

Sekonder duyu bölgeleri genel görev

genellikle talamusdan lifler alınmaz, bu afferent liflerin çoğu primer duyu bölgesinden başlar, ve bu duyular sekonder duyu bölgelerinde daha üst düzeyde değerlendirilir. bunula da duyuların ayırtedici özellikleri algılanır.

Lobus Parietaliste bulunan kortikal merkezler

• 3,1,2 primer duyusal

• 5 ve 7 - Posterior Paryetal assosiasyon alanı- sekonder duysal korteks

• 39- okuma ve okuduğunu anlama

• 40- yazma ve anlamlı yazabilme

• 43- primer tat merkezi- pars opercularis

Posterior Paryetal Assosiasyon alanı nerde

Brodmann 5 ve 7

Lobulus parietalis superior dış yüzde, iç yüzde precuneusda bulunur

posterior parietal assosiasyon alanı temel işlevi

primer somatik duyu merkezine ulaşan duyuları incelemek, sentez yapmak ve şuurlandırmaktır.

posterior parietal assosiasyon alanı lezyonu

duyuyu algılar ama yorumlayamaz- agnosia

agnosia

astereognosis

topagnozi

astatognasia

kortikal neglect

acalculi

gerstmann sendromu

• Agnosia; Hasta genel duyuyu algılar, ancak algılanan duyuyu yorumlayamaz.

• Astereognosis; Geniş lezyonlarda hasta eline aldığı bir cismin ne olduğunu gözü kapalıyken anlayamaz

• Topagnozi; Uyarının uygulandığı yeri lokalize edemez.

• Astatognosia; Kontralateral vücut bölümlerinin pozisyonunu takdir edemez.

• Kortikal neglect; Lezyonun karşı tarafındaki vücut bölümünün varlığını hiç algılayamama.

• Acalculi; Basit hesapları yapamama (Lezyon dominant hemisferde gyrus angularis’i de tutmuşsa)

• Gerstmann Sendromu; Sağ ve solunu ayıramaz, yazı yazamaz

Sekonder Somatik duyu alanı brodman alanı ve nerededir

Brodmann 40
Primer Somatik duyu alanı arkası, sulcus lateralis üstü

Sekonder Somatik duyu alanı afferentleri ve efferentleri

• Afferentleri- Talamustaki VPL ve VPM nuclei, ipsilateral veya kontralateral primer somatik duyu merkezleri

• Efferentleri- ipsilateral primer somatik duyu merkezi ile primer motor merkez

Sekonder somatik duyu alanı temel işlevi ve lezyonu

temel işlevi- tam bilinmiyor, daha az diskriminasyona ihtiyaç duyulan duyular

lezyonu- bilinmiyor

Duyusal konuşma- Wernicke alanı

Brodmann 39 ( gryus angularis) ve 40. (gyrus supramarginalis), etrafını kaplayan parietal lob alanları, temporal lob 22. alanı kapsar.

Wernicke alanı temel fonksiyonları

duyulan ve okunanların algılanmasını, değerlendirilmesini ve gerektiğinde cevap oluşturmak için fasciculus arcuatus aracıyla brocca (motor konuşma merkezini) uyarır.

wernicke’s aphasia vs broca’s aphasia

wernicke- reseptif, a. cerebri medianın alt dalının lezyonu
broca- ekspresif, a. cerebri medicanın üst dalının lezyonu

wernicke afazi

en sık nedeni a. cerebri medianın alt dalının lezyonu

işitsel ve görsel olarak kavrama bozulur, objelerin isimlerini söyleyemez, hekimin söylediği kelimeleri tekrarlayamaz.

Tat merkezi

Brodman 43, gyrus postcentralisin en altı, operculum parietale-de yer alır.

Brodman 43 lezyonu

dilden tat duyusu alınmaz

Lobus Occipitaliste bulunan kortikal merkezler

Primer görme alanı:

• B17- Area Striata

Sekonder Görme alanları

• B18- Area parastriata

• B19- Area peristriata

B17- Primer görme merkezi- area striata nerede ve fonksiyon

Objenin görüntüsünün ortaya çıktığı yerdir. Sulcus calcarinus üst ve altında yer alır

B18- Area parastriata- fonksiyonu

primer görme alanından gelen görme uyarıları ile geçmiş görme deneyimleri arasında ilişki kurar- kişi gördüğünü değerlendirir ve tanır. Renk tanıma bu alanın işi.

B19- Area Peristriata- fonksiyon

görüntü yakalandıktan sonra cismin takip edilmesi

Primer görme alan lezyonu

1. uarıcı lezyonlarında- visual hallisunasyonlar

2. tek taraflı- homonim hemianopsi

3. bilateral lezyon- kortikal körlük

homonim hemianopsi

her iki görme alanının karşı tarafa düşün yarımlarının görülmemesi, hasta farkında olmaz

Visual agnosia

b 18 ve 19 lezyonunda ortaya çıkar. hastanın gördüğü objeyi tanıyamaması durumudur

B19 lezyonu

göz harekerlerinin koordinasyonunda kayıp

Lobus Temporalis Kortikal merkezler

1. Primer işitme alanı- 41 ve 42

2. Temporal Assosiasyon alanları

   1. superior temporal assosiasyon alanı- 22

   2. inferior temporal assosiasyon alanı- 20 21 37

   3. Anteromedial temporal assosiasyon alanlar- 27, 28 34 35 36 ve 38

Primer işitme alanı nerede ve fonksiyonu ne?

Lobus Temporalis B 41 ve 42, Gyri temporales transversiler üzerinde, sulcus lateralisin tabanında, sesleri duymamızı sağlar

primer işitme alanı lezyonu

uyarıcı lezyonlarında- akustik halusinasyonlar

tek taraflı- kısmen hafif işitme kaybı

bilateral lezyon- sağarlık

sesin geliş yönü, uzaklığı ve lokalizasyonu yapılamaz

Superior Temporal assosiasyon alanı nerede ve fonksiyonlar, özellikler

Dominant hemisferdeki gyrus temporalis superiorun arka bölümünde B22. Konuşma ve yazmanı anlama- Wernicke alanının temporal lobdakı bölümü

Ön konuşma merkezine fasciculus arcuatus ile bağlanır

Superior Temporal assosiasyon alanı lezyonu

Duyu tipi (Wernicke, reseptif) afazi

Inferior Temporal Assosiasyon alanı yeri ve özellikleri

Visual assosiasyon alanı, görsel hafıza depolanır ve gerektiğinde çağrılmasında rol oynar

İnferior Temporal Lob Lezyonu

Prosopnogsia- bildik yüzler tanınamaz- ancak sesden tanlr

Anteromedial Temporal Assosiasyon alanı fonksiyonları

temporal lobun limbik sistemle ilgili olan kısımlarını içerir

Beyaz cevher nedir ve tipleri nelerdir?

Substantia alba aynı, karşı kortiakl hemisferleri, alt ve üst merkezleri birbirine bağlayan miyelinli lifleri içerir.

1. Assosiasyon yolları- aynı hemisferlerdeki farklı yerleri bağlar Wernickeyi Broccaya bağlayan yollar mesela (tr. nervosi associationis)

2. Komissural Yollar- Her iki hemisferi bir birine bağlar- corpus callosum mesela, (tr. nervosi commisuralis)

3. Projeksiyon yolları- Cortex cerebri ile truncus cerebri ve medulla spinalisi - üst ve alt merkezleri - (tr. nervosi projectionis)

Assosiasyon yolları uzunluklarına göre nasıl ayırt edilir?

• Fibrae associationes breves (kısa seyirli lifler)- cortex cerebriye yakın bulunur ve komşu gyrusu birbirine bağlar.

• Fibrae associationes longae (uzun seyirli lifler)- aynı hemisferde daha uzak merkezleri birbirine bağlar.

Uzun Assosiasyon Yolları

1. Fasciculus uncinatus

2. Fasciculus arcuatus

3. Fasciculus longitudinalis superior- en uzun assosiasyon yolu- frontal (B8) ile paryetal ve oksipital lobları (b18 ve 19) bağlar- Frontal ve occipital görme alanlarını birleşdirir

4. Fasciculus longitudinalis inferior occipital temporala bağlar

5. Cingulum

6. Fasciculus Fronto-occipitalis

7. Fasciculus Occipitalis Ventralis

8. Capsula Externa

9. Capsula Extrema

Fasciculus longitudinalis superior

en uzun assosiasyon yolu- frontal (B8) ile paryetal ve oksipital lobları (b18 ve 19) bağlar- Frontal ve occipital görme alanlarını birleşdirir

Dıştan içe görülen yollar

1. insula

2. Capsula Externa

3. Claustrum

4. Capsula Extrema

5. Putamen

6. Globus Pallidus

7. Capsula İnterna

8. Talamus

Fasciculus uncinatus

Frontal lobun altyüzünde bulunan gryi orbitalesi ve broca konuşma alanının temporal lobun polusuna yakın ön kısımlara bağlar.

Fasciculus arcuatus- Wernicke Fasikülü

Gyrus Frontalis sup ve mediumu Gyrustemporalis sup ve med-a bağlar. Broca ve Wernicke konuşma alanlarını da birbirine bağlar.

Fasciculus Longitudinalis inferior

Occipital lobu (B18 ve 19- sekonder görme alanı) temporal loba bağlar.

Cingulum

Corpus Callosumun ön alt tarafından başlar gyrus cinguli içinde devam eder. Limbik sisteme aittir. Septal Sahayı parahippocampal gyrusa bağlar.

Papez halkası

Cingulumun septal sahayı parahippocampal gyrusa bağlamasına denir.

Fasciculus Fronto-Occipitalis

Fasciculus Longitudinalis superiorun derininde. Frontal lobun ön kısmını oksipital ve temporal loba bağlar.

Fasciculus occipitalis ventralis

Parietal ve occipital lobları temporal loba bağlar

Komissural Yollar

1. Corpus Callosum

2. Comissura anterior- Koku yolları

3. Comissura posterior- ışık refleksi

4. Comissura fornicis- hippocampi

5. Comissura Habenularum

Corpus Callosum (comissura maxima)

En büyük comissural yoldur. Üzerinde indusium griseum vardır. İki taraflı hareketlerin uygun şekilde yapılmasına yardımcı olur. Bir hemisfere ulaşan bilginin diğer hemisfere ulaşmasında rol oynayan en büyük ve en önemli yoldur.

Corpus Callosumun 4 kısmı neler?

rostrum, genu, truncus ve splenium corporis callosi

Corpus Callosumun Rostrum-u

her iki lobus frontalisin orbital yüzlerini bir birine bağlayan lifler içerir. Comissura anteriora tutunur. Genu bölümünü lamina terminalise bağlar.

Genu

frontal lobun çeşitli kısımlarını birbirine bağlar. A. cerebri anterior ile komşu. Genuyu oluşturan liflerin meydana getirdiyi kıvrıma forceps minor (forceps frontalis) denir.

Truncus

gyrus cinguli, falx cerebi ve a. cerebri anterior ile komşu. Bu bölümden çeşitli korteks bölümlerine doğru yelpaze şeklinde açılmasıyla oluşan ışınsal görünüme radiatio corporis callosi adı verilir. bu lifler seyirleri esnasında assosiasyon ve projeksiyon lifleri ile çaprazlaşırlar.

Splenium

falx cerebri ve sinus sagittalis ile komşu. lifleri kıvrım yapar ve buna forceps major- forceps occipitalis oluştururş zaten occipital loba giden lifler, bi de bu forcepslere göre beyin kesitlerinde ön ve arka taraf belirlenir.

Tapetum

spleniumun bazı lifleri lateral ventrikülün cornu posteriusunun lateral kenarı boyunca aşağı doğru geçerek radiatio optica ile lateral ventrikülü ayırır. Buna tapetum denir.

İndusium Griseum

Stria longitudinalis lateralis

stria longitudinalis medialis

A

Comissura anterior

Koku ve limbik sistemle ilgili

Chiasma opticumun üzerinde 3cü ventrikülün ön duvarında columna fornicisin önünde bulunur.

Comissura anterior nereyi bağlar?

karşılıklı olarak bulbus olfactorius, nuc. olfactorius anterior, gyrus parahippocampalisleri ve amygdalayı bağlar.

1. pars anterior

2. pars posterior

Commissura anterior ön kısmı

her iki hemisferdeki nucş olfactorius ant. ları birleşdiren yollar geçer

commissura anterior arka kısım

1 prepriform alanlar

2 parahippokampal gyruslar (corpus amygdaloideumlar)

3 temporal lobun neokorteksi

1 2 ve 3ü birleştiren yollar geçer

Comissura posterior (epithalamica)

epithalamustadır

colliculus superiorun ön ucu

corpus pinealenin alt bölümüne tutunur

Pupillanın ışık refleksi ile ilgili nuc. pretectalisden çıkan lifler burdan geçer.

Comissura fornicis (hippocampi)

Crus fornicislerin arasında

üçgen şeklinde plak- lyra davitis veya psalterium- meydana getirir

iki tarafın formatio hippocampilerini ve corpus mamillarelerini birleştirir.

Comissura habenularum

Epithalamusta epifiz sapinin üst tarafında

her iki tarafın nuc. habenularislerini birleşdirir

amygdaladan stria medullaris thalamica yolu ile gelen koku duyusu ile ilgili afferent liflerin bir kısmı burdan geçerek karşı tarafın nuc. habenularisinde sonlanır.