Hệ hô hấp(SGK)

Hệ hô hấp

• đường dẫn khí

• cơ quan trao đổi khí

• cơ hoành

đường dẫn khí

xoang mũi, họng, thanh quản, khí quản,phế nang

cơ quan trao đổi khí

phổi và nhiều phế nang

mũi

cấu tạo

• có lớp niêm mạc tiết dịch nhầy

• có nhiều lông mũi

• lớp mao mạch dày đặc

chức năng : làm sạch, làm ẩm. làm ấm không khí

thanh quản

cấu tạọ

• có nắp thanh quản

• cử đọng đậy kín đường hô hấp khi nuốt thức ăn

chức năng: dẫn, sưỡi ấm không khí; phát âm

khí quản

niêm mạc tiết chất nhầy với nhiều lông rung chuyển động liên tục
Chức năng: dẫn khí, làm sạch không khí, điều hoà lượng khí vào phổi

phế quản, tiểu phế quản

Cấu tạo

• chia thành 2 nhánh đi vào phổi

• phân nhánh đến các phế nang

Chức năng: dẫn khí, điều hoà lượng khí vào phổi

phổi

cấu tạo

1. gồm nhiều phế năng

2. phế năng đuọc bao bọc bỏi hệ thống mạch máu dày đặc

chức năng

• là nơi trao đổi khí

chức năng hệ hô hấp

+ đg dẫn khí : dẫn khí ra vào phổi ,làm ẩm ấm kk , bv phổi
+phổi : trao đổi kk giữa môi trường ngoài và các mạch máu
=> đảm bảo chức năng lưu thông và trao đổi máu hệ hô hấp

Quá trình hít

1. Đưa O2→đường dẫn khí→phổi→phế nang

   • trao đổi khí ở phế nang: O2(phế nang)→mao mạch

   • CO2(mao mạch)→phổi→phế nang

hệ hô hấp

• đưa O2( phế nang)→tế bào

• C02(tế bào)→phế nang

quá trình thở

đưa không khí giàu CO₂ từ phổi qua đường dẫn khí ra ngoài môi trường.

Một số bệnh về hệ hô hấp

• viêm đường hô hấp (viêm mũi, viêm họng

• viêm thanh quản, viêm phế quản)

• viêm phổi

• hen suyễn

• cúm

• hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng (bệnh SARS, MERS, COVID-19,…).

Nguyên nhân gây bệnh

+ Các virus, vi khuẩn gây bệnh.

+ Ô nhiễm không khí

+ Khói thuốc lá

ô nhiễm không khí

Nguyên nhân: bụi mịn và các hóa chất trong không khí ô nhiễu

Kết quả: gây kích ứng hệ hô hấp, làm tê liệt lớp lông rung trong đường dẫn khí, cản trở hồng cầu vận chuyển O₂, từ đó gây tổn thương hệ hô hấp, suy giảm chức năng phổi.

khói thuốc lá

thành phần: hoá chất độc hại, chất gây nghiện, chất gây ung thư, khí CO, các loại khí độc khác

Kết quả: làm giảm khả năng vận chuyển O₂ của máu nên dẫn đến phá hủy hệ hô hấp, gây bệnh hen suyễn, ung thư phổi, ung thư thanh quản, phổi tắc nghẽn mạn tính,… Khói thuốc lá gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe không chỉ của người hút thuốc lá mà còn của người không hút thuốc nhưng tiếp xúc với khói thuốc.

Biện pháp phòng bệnh

+ Giảm tiếp xúc với tác nhân gây bệnh.

+ Tiêm vaccine phòng bệnh.

+ Giữ vệ sinh cá nhân.

+ Giữ vệ sinh môi trường.

+ Không hút thuốc lá.

+ Chế độ dinh dưỡng khoa học.

+ Đeo khẩu trang khi đi ra ngoài.

+ Nghỉ ngơi điều độ.

+ Luyện tập thể dục, thể thao phù hợp

Thông khí ở hô hấp

• sự thông khí diễn ra ở cử động hô hấp

• khi hít và thở hoạt động cơ xương thay đổi làm tăng/ giảm diện tích lồng ngực

Trao đổi khí ở phổi và tế bào

Ở phổi và tế bào: chất khí được trao đổi theo cơ chế khuếch tán

viêm họng

nguyên nhân: virus và vi khuẩn

hậu quả:

• gây sốt cao, đau rát họng, ho khan hoặc có đờm, sưng amidan, nuốt vướng mệt mỏi

• gây biến chứng: khó nuốt, viêm tai giữa, khó nói, khó thở,..

phòng tránh:

• rửa tay thật sạch

• vệ sinh mũi họng

• chữa viêm họng triệt để, tránh biến chứng

Cúm

Nguyên nhân: virus cúm(influenza virus)

Hậu quả:

• Gây sốt, ho, nhức đàu, đau cơ và mệt mỏi

• Gây biến chứng; viêm cơ, suy đa cơ quan

Phòng tránh:

• tiêm vaccine

• rửa tay đúng cách

• tránh tiếp xúc với người bệnh

• tránh chạm tay vao mắt mũi và miệng

• che miệng khi hắt xì hay ho

Ung thư phổi

Nguyên nhân

• khói thuốc lá

• ô nhiễm không khí

• tiếp xúc với chất phóng xạ,..

hậu quả:

• Gây khó thở, ho nhiều tức ngực

• Làm suy kiệt cơ thể

• gây tử vong

Phòng tránh

• không hút thuốc

• lối sống lành mạnh