AE - Thema 3 - Level 2

afgevlakte inflatie

het rekenkundige gemiddelde van de gezondheidsindex van de laatste 4 maanden vermenigvuldigd met een factor 0.98

Wat meet de consumptieprijsindex (CPI)

de gemiddelde prijsveranderingen van een vast pakket goederen en diensten die consumenten kopen

geharmoniseerde consumentenprijsindex (HICP)

een inflatiemaatstaf die de landen van de Europese Unie (EU) en de Europese Economische en Monetaire Unie (EMU) gebruiken

Waarom is de HICP ontworpen?

Hij is ontworpen om op een gestandaardiseerde manier inflatiecijfers van verschillende EU-lidstaten te monitoren en met elkaar te vergelijken

gezondheidindex

het indexcijfer van de consumptieprijzen zonder een aantal producten

Welke producten die in de consumptieprijzen zitten, zitten niet in de gezondheidsindex?

• alcoholische dranken (in de winkel gekocht of in een café geconsumeerd)

• tabakswaren

• motorbrandstoffen

inflatie

een stijging van het gewogen gemiddelde van het algemene prijspeil, gewogen gemiddelde betekent dat niet alle prijzen even zwaar doorwegen (bv. elektriciteit weegt zwaarder door dan bv. suiker)

Tussen wat is inflatie de verhouding?

de waarde van het indexcijfer van de consumptieprijzen van een gegeven maand en het indexcijfer van dezelfde maand het jaar voordien

inflatiespiraal

een economisch fenomeen dat een reeks aaneenschakelingen van prijsstijgingen van productiefactoren veroorzaakt die de prijsindex en lonen beïnvloeden, waardoor een spiraal ontstaat waaruit het heel moeilijk is om eruit te komen, maar het is wel zelfherstellend aangezien het marktmechanisme een nieuw evenwicht zal vinden

inflatiespiraal schema

Toename van vraag of kosten ==> inflatie —> indexering van de lonen —> loonkosten stijgen —> bedrijven verhogen de prijzen —> inflatie —> …

kerninflatie

de evolutie van de consumptieprijzen zonder energie en onbewerkte voeding

Wat zal kerninflatie doen?

stabieler verlopen en dus niet volatiel

koopkracht

de hoeveelheid die een gemiddeld huishouden kan kopen

kosteninflatie

cost-push inflatie

cost-push inflatie (uitleg)

het aanbod van een product neemt af doordat de prijzen van de imputfactoren stijgen

loonindexering

de stijging van het loon naar aanleiding van inflatie

nominale rente

de rente die je krijgt op bv. een spaarboekje

reële rente

nominale rente - inflatie

spilindex

een vooraf vastgelegde drempelwaarde waarmee de afgevlakte gezondheidsindex vergeleken wordt

wat gebeurt er als de spilindex bereikt of overschreden wordt?

dan volgt er een indexering van het loon of de uitkering

vraaginflatie

demand-pull inflatie

demand-pull inflatie (uitleg)

de totale vraag naar een product is groter dan het totale aanbod aan een product

webscraping

informatie halen van websites

Hoe meet de FOD de inflatie?

Door de consumptieprijsindex op een bepaald moment gelijk te stellen aan 100, als ze dan de korf opnieuw meten en de consumptieprijsindex bedraagt 103 is de inflatie dus 3%

Hoe zorgen ze ervoor dat de consumptieprijsindex zo representatief mogelijk is?

De korf krijgt regelmatig een update, dat wil zegge dat er producten verdwijnen en nieuwe bijkomen aangezien ons aankoopgedrag ook verandert.

oorzaken van inflatie

• vraagschok

• aanbodschok

• inflatiespiraal

• verwachtingen van inflatie

Welk effect zorgt voor een inflatiespiraal?

sneeuwbaleffect

Hoe kunnen verwachtingen van inflatie voor inflatie zorgen?

Wanneer consumenten en bedrijven verwachten dat de prijzen zullen stijgen, passen ze hun gedrag aan : werknemers vragen hogere lonen, bedrijven verhogen de prijzen preventief en investeerders anticiperen op waardevermindering van geld waardoor ze hun aandelen mogelijks verkopen.

positieve gevolgen inflatie

• consumenten stellen hun aankopen niet uit ==> best 2%

• mensen een schuld hebben moeten later minder betalen aangezien geld minder waard is geworden

negatieve gevolgen inflatie

• te veel inflatie tast de koopkracht van de lonen aan, consumenten kunnen namelijk met hetzelfde inkomen minder kopen

• export daalt als de inflatie in het buitenland lager ligt dan in het binnenland

• wanneer je spaart en de inflatie ligt hoger dan het rendement dat je krijgt op jouw spaarmethode dan wordt jouw geld minder waard

• ondernemingen moeten hun prijslijsten vaak aanpassen of moeten opnieuw onderhandelen met klanten

Waarom wordt de gezondheidindex gebruikt?

Dit indexcijfer wordt gebruikt om de huurprijzen te indexeren of verhogen

Waarvoor wordt de afgevlakte index gebruikt?

Deze index wordt gebruikt voor het indexeren van pensioenen, sociale uitkeringen en sommige lonen en wedden

Wat is er positief aan de automatische loonindexering?

de koopkracht wordt op deze manier behouden

negatieve gevolgen van automatische loonindexering?

• nominale lonen stijgen, waardoor mensen in een hogere belastingschaal terecht komen en dus meer belastingen moeten betalen

• door een aanpassing van de lonen, kan het dat de prijzen voor producten stijgt, waardoor de inflatie terug aangewakkerd wordt en de lonen weer automatisch aangepast worden —> inflatiespiraal

Wat is de HICP voor de EU- en EMU-lidstaten?

Een gemeenschappelijk referentiepunt om die inflatie te meten en dat is o.a. belangrijk om het economisch beleid te coördineren en te beoordelen of landen voldoen aan de criteria voor het aannemen van de euro als munteenheid

deflatie

een daling van de prijzen

desinflatie

de inflatie is gedaald, de prijzen stijgen wel nog steeds, maar minder stevig dan voorheen

probleem bij deflatie

consument stelt zijn aankopen uit want hij denkt dat de prijzen nog meer zullen dalen —> er wordt minder aangekocht dus er wordt minder geproduceerd —> ondernemingen zullen mensen moeten ontslaan

concurrentiekracht

het vermogen van een bedrijf, sector of land om succesvol te concurreren in een markt

Door wat wordt concurrentiekracht beïnvloed?

factoren zoals innovatie, productiekosten, kwaliteit en merkwaarde

Wat betekent een sterke concurrentiekracht?

dat een organisatie beter kan presteren dan haar rivalen en een duurzame positie kan behouden

verband tussen loonindexering, koopkracht en concurrentiekracht

loonindexering zorgt ervoor dat lonen automatisch worden aangepast aan de inflatie —> koopkracht blijft stabiel, omdat de lonen meestijgen met de prijzen van goederen en diensten; dit voorkomt dat consumenten minder gaan uitgeven, wat de economie ondersteunt —> concurrentiekracht kan hierdoor onder druk komen te staan, loonkosten in landen met automatische loonindexering stijgen sneller dan in andere landen ; dit zou bedrijven minder aantrekkelijk kunnen maken voor investeringen en daardoor hun internationale concurrentiepositie verzwakken