Iba’t Ibang Uri ng Paglalagom

Mga pangunahing termino at depinisyon kaugnay ng aralin sa iba’t ibang uri ng paglalagom (abstrak, sinopsis at bionote) at kaugnay na konsepto sa akademikong pagsulat.

Paglalagom

Isang pinaikli at pinasimpleng bersiyon ng isang sulatin na naglalahad ng pinakamahalagang kaisipan nito.

Abstrak

Lagom ng isang akademikong papel (hal. tesis, ulat, lektyur) na nagtataglay ng buod ng introduksiyon, kaugnay na literatura, metodolohiya, resulta at kongklusyon.

Sinopsis / Buod

Lagom para sa mga tekstong naratibo (kuwento, nobela, dula, talumpati) na nagpapakita ng pangunahing pangyayari gamit ang sariling pananalita ng tagasulat.

Bionote

Maikling tala tungkol sa personal na impormasyon at akademik/propesyonal na tagumpay ng isang tao; karaniwang makikita sa résumé, journal o likod ng aklat.

Layunin

Ang dahilan kung bakit isinusulat ang isang akademikong sulatin, gaya ng pag-iulat, pag-aliw, o panghihikayat.

Gamit

Tiyak na kapakinabangan ng isang sulatin sa mambabasa, halimbawa’y sanggunian, dokumentasyon o impormasyon.

Katangian

Mga espesipikong kalidad ng isang sulatin (obhetibo, malinaw, maikli, lohikal) upang maging epektibo.

Anyo

Porma o estrukturang sinusunod ng isang sulatin, gaya ng pormat ng abstrak o hakbang sa buod.

Kritikal na Pagbasa

Masusing pag-unawa at pagsusuri sa teksto bilang batayan sa pagbuo ng akademikong sulatin.

Kasanayang Pampag-iisip

Kakayahang maging mapanuri, lohikal at obhetibo sa pagsulat at paglalagom ng impormasyon.

Transaksiyonal na Pagsulat

Pagsulat na may layuning makipag-ugnayan o magsagawa ng transaksiyon, halimbawa’y liham o ulat.

Personal o Ekspresibong Pagsulat

Pagsulat na nakabatay sa sariling damdamin, pananaw o karanasan ng manunulat.

Dyornalistik na Pagsulat

Pagsulat na ginagamit sa pamamahayag tulad ng balita at lathalain.

Malikhaing Pagsulat

Pagsulat na naghahatid-aliw at pumupukaw sa imahinasyon ng mambabasa, gaya ng tula o maikling kuwento.

Reperensiyal na Pagsulat

Pagsulat na nagbibigay-pagkilala sa pinagkunang datos at impormasyon upang maiwasan ang plagiarism.

Akademikong Sulatin

Ano mang teksto na ginagawa sa loob ng akademya na may sinusunod na istruktura at pamantayan.

Pinakasentro / Pinakadiwa

Pinakamahalagang kaisipan na dapat matukoy at maisama sa anumang uri ng lagom.

Tesis

Malawak na akademikong papel bilang kinakailangan sa pagtatamo ng antas sa kolehiyo o gradwado.

Desertasyon

Mas malalim na saliksik na isinusumite para sa doctoral na antas; may kasamang abstrak.

Metodolohiya

Bahagi ng pag-aaral na naglalarawan ng pamamaraang ginamit sa pangangalap at pagsusuri ng datos.

Kongklusyon

Sintesis ng resulta ng pag-aaral; kakaiba sa abstrak dahil hindi nito inuulit ang buong buod ng papel.

Pahayag ng Tesis

Sentral na ideya o argumento ng isang teksto na dapat mabatid sa pagsulat ng sinopsis.

Statistical Figure

Talangguhit o talahanayang numerikal na iniiwasan ilagay sa abstrak maliban kung sadyang kailangan.

Ikatlong Panauhan

Paraang gramatikal (siya, nila) na ginagamit sa pagsulat ng buod at bionote upang maging obhetibo.

Obhetibo

Paglalahad ng impormasyon nang walang personal na opinyon; mahalaga sa lahat ng uri ng lagom.

Payak na Wika

Mga simpleng salita at diretsong pangungusap na dapat gamitin sa paglalahad ng anumang lagom.

Hakbang sa Pagsulat ng Abstrak

Pagbasa sa buong papel, pagtukoy ng pangunahing ideya bawat bahagi, at pagbuo ng maikling talata.

Hakbang sa Pagsulat ng Sinopsis

Basahin at unawain ang akda, tukuyin ang mahalagang pangyayari, isulat sa sariling salita nang sunod-sunod.

Talambuhay (Autobiography)

Mas mahabang salaysay ng sariling buhay; naiiba sa mas maigsi at pokus na bionote.

Kabiyak

Tumutukoy sa asawa; halimbawa sa tekstong “Isang Libo’t Isang Gabi.”