Antybiotyki - kolokwium

Leki bakteriobójcze preferuje się nad lekami bakteriostatycznymi, gdy:

Leki bakteriobójcze preferuje się nad lekami bakteriostatycznymi, gdy:

1. Leczeniu ciężkich, ostro przebiegających zakażeń bakteryjnych bezpośrednio zagrażających życiu

2. Leczeniu zakażeń bakteryjnych zlokalizowanych w obszarach o mniejszej możliwości skutecznej odpowiedzi immunologicznej ze strony gospodarza

3. Leczeniu zakażeń bakteryjnych u pacjentów z immunosupresją

4. Profilaktyce chirurgicznej

Leki przeciwbakteryjne o działaniu bakteriobójczym:

1. B-laktamy

   • penicyliny

   • cefalosporyny

   • karbapenemy

   • monobaktamy

2. Bacytracyna

3. Glikopeptydy

4. Fosfomycyna

5. Aminoglikozydy

6. Polimyksyny

7. Ansamycyny

8. Chinolony

9. Nitroimidazole

10. Nitrofurany

11. Ketolidy

Leki przeciwbakteryjne o działaniu bakteriostatycznym:

1. Glicylocykliny

2. Fenikole

3. Fusydyny

4. Linkozamidy

5. Makrolidy

6. Oksazolidynony

7. Streptograminy

8. Tetracykliny

9. Sulfonamidy

10. Kotrimoksazol

Podział leków bakteriobójczych ze względu na mechanizm działania:

1. Blokowanie biosyntezy ściany komórkowej:

   • B-laktamy

     • penicyliny

     • cefalosporyny

     • karbapenemy

     • monobaktamy

   • bacytracyna

   • glikopeptydy

   • fosfomycyna

2. Uszkodzenie błony cytoplazmatycznej:

   • aminoglikozydy

   • polimyksyny

3. blokowanie syntezy DNA:

   • ansamycyny

   • chinolony

   • nitroimidazole

   • nitrofurany

4. Blokowanie syntezy białek:

   • aminoglikozydy

   • ketolidy

Podział leków bakteriostatycznych ze względu na mechanizm działania:

1. Blokowanie syntezy białek:

   • glicylocykliny

   • fenikole

   • fusydyny

   • linkozamidy

   • makrolidy

   • oksazolidynony

   • streptograminy

   • tetracykliny

2. Blokowanie syntezy DNA:

   • sulfonamidy

   • kotrimoksazol

Definicja antybiotyku naturalnego:

Produkty metabolizmu drobnoustrojów, które oddziaływując w małym stężeniu wybiórczo na struktury i procesy biologiczne hamują wzrost, rozmnażanie lub powodują śmierć mikroorganizmów

Definicja antybiotyku półsyntetycznego:

Pochodne antybiotyków naturalnych, czyli antybiotyki naturalne poddane modyfikacji chemicznej

Definicja antybiotyku syntetycznego:

Syntetyczne analogi antybiotyków naturalnych, otrzymane w wyniku pełnej syntezy i odtworzenia naturalnej struktury antybiotyku

Definicja antybiotyku I rzutu:

Lek, który według wiarygodnych rekomendacji, należy stosować w pierwszej kolejności w terapii danej choroby zakaźnej lub zakażenia o określonej lokalizacji

Definicja antybiotyku II rzutu:

Lek, który według wiarygodnych rekomendacji, należy stosować w drugiej kolejności w terapii danej choroby zakaźnej lub zakażenia o określonej lokalizacji, jeżeli nie uzyskano pozytywnej odpowiedzi na terapię lekiem I rzutu

Lek II rzutu powinien:

1. Wykazywać aktywność wobec tych szczepów danego drobnoustroju, które są niewrażliwe na działanie leku I rzutu

2. Pokrywać swoim zakresem działania inne prawdopodobne czynniki etiologiczne zakażenia, wobec których lek I rzutu nie wykazywał aktywności

Definicja antybiotyku alternatywnego:

Lek I rzutu przeznaczony do stosowania w sytuacjach, w których typowy lek I rzutu jest z jakichś względów przeciwwskazany lub istnieje inna przyczyna uniemożliwiająca jego zastosowanie

Definicja antybiotykoterapii celowanej:

Wybór leku oparty na wyniku badania mikrologicznego, które identyfikuje czynnik etiologiczny zakażenia oraz określa jego wrażliwość na leki przeciwbakteryjne

Definicja antybiotykoterapii empirycznej:

Wybór leku oparty na domniemaniu najbardziej prawdopodobnego czynnika etiologicznego zakażenia i jego przypuszczalnej wrażliwości na antybiotyki, w praktyce polegający na kierowaniu się aktualnymi wytycznymi

Definicja leczenia skorygowanego:

Zmiana stosowanego leku przeciwbakteryjnego na inny, w przypadku:

• niepowodzenia terapeutycznego

• wystąpienia nadwrażliwości lub nietolerancji innego tła leku I rzutu

Definicja terapii deeskalacyjnej:

Zmiana leku na środek o możliwie najwęższym zakresie działania (z uwzględnieniem najmniejszej toksyczności)

Uproszczone spektrum działania leków przeciwbakteryjnych:

Leki przeciwbakteryjne zakazane do stosowania u wszystkich zwierząt na terenie UE:

1. Karboksypenicyliny

2. Ureidopenicyliny

3. Karbapenemy

4. Penemy

5. Monobaktamy

6. Cefalosporyny V generacji

7. Cefalosporyny sideroforowe

8. Kombinacje cefalosporyn z inhibitorami B-laktamaz

9. Antybiotyki glikopeptydowe

10. Lipopeptydy

11. Glicylcykliny

12. Erawacyklina

13. Omadacyklina

14. Plazomycyna

15. Fidaksomycyna

16. Pochodne kwasu fosfonowego

17. Oksazolidynony

Cel zakazu stosowanie niektórych leków przeciwbakteryjnych u wszystkich zwierząt na terenie UE:

Ochrona najcenniejszych antybiotyków i innych chemioterapeutyków przed pojawieniem się lub narastaniem na nie oporności bakterii

Leki przeciwbakteryjne zakazane do stosowania u zwierząt produkujących żywność na terenie UE:

1. Chloramfenikol

2. Dapson

3. Dimetridazol

4. Ronidazol

5. Metronidazol

6. Nitrofurany

Cel zakazu stosowanie niektórych leków przeciwbakteryjnych u zwierząt produkujących żywność na terenie UE:

Ochrona konsumentów przed możliwością negatywnego wpływu na ich zdrowie pozostałości wymienionych leków w produktach jadalnych pochodzenia zwierzęcego

Leki aktywne wobec Rickettsia:

1. Tetracykliny (lek I rzutu)

2. Chloramfenikol

Leki aktywne wobec Chlamydia i Chlamydophila:

1. Tetracykliny (lek I rzutu)

2. Makrolidy: azytromycyna

Leki aktywne wobec Mycoplasma:

1. Fluorochinolony

2. Makrolidy

3. Tetracykliny

4. Spektynomycyna

Leki aktywne wobec Borrelia:

1. Tetracykliny: doksycyklina (lek I rzutu)

2. Makrolidy: azytromycyna (lek alternatywny lub II rzutu)

3. Niektóre penicyliny: amoksycylina

4. Cefalosporyny III generacji: ceftriakson (w neuroboreliozie)

Leki aktywne wobec Ehrlichia canis i Anaplasma phagocytophilium:

1. Tetracykliny (lek I rzutu)

2. Chloramfenikol

3. Dipropionian imidokarbu (lek przeciwpierwotniaczy)

Leki aktywne wobec Brucella canis:

1. minocyklina + streptomycyna

2. tetracyklina + streptomycyna

3. doksycyklina + gentamycyna

Leki aktywne wobec Pseudomonas aeruginosa:

1. Penicyliny antypseudomonalne:

   • karboksypenicyliny

     • karbenicylina

     • tykarcykina

   • ureidopenicyliny

     • azlocylina

     • mezlocylina

     • piperacylina

2. Cefalosporyny antypseudomonalne:

   • cefoperazon

   • ceftazydym

3. Cefalosporyny IV generacji:

   • cefepim

   • cefpirom

4. Fluorochinolony:

   • enrofloksacyna

   • cyprofloksacyna

   • lewofloksacyna

5. Karbapenemy:

   • imipenem

   • meropenem

6. Monobaktamy:

   • aztreonam

7. Aminoglikozydy:

   • gentamycyna

   • amikacyna

   • tobramycyna

8. Polimyksyny:

   • polimyksyna B

   • kolistyna

Terapia skojarzona przeciwko Pseudomonas aeruginosa:

• penicylina antypseudomonalna + aminoglikozyd

• cyprofloksacyna + aminoglikozyd

Leki aktywne wobec licznych beztlenowców (G+ i G-):

a) Leki stosowane w praktyce do leczenia zakażeń beztlenowcami:

• nitroimidazole (szczególnie metronidazol)

• linkozamidy: klindamycyna i linkomycyna

• z fluorochinolonów tylko: pardofloksacyna, moksyfloksacyna i klinafloksacyna

• amoksycylina i ampicylina w połączeniu z inhibitorami B-laktamaz (działa tylko na część bakterii beztlen.)

b) Leki wykazujące aktywność wobec bakterii beztlen. nie mające praktycznego znaczenia w leczeniu zwierząt:

• cefotaksym (ludzka cefalosporyna)

• cefamycyny: cefoksytyna i cefotetan

• penicyliny antypseudomonalne (tykracylina i piperacylina) w połączeniu z inhibitorami B-laktamaz

• chloramfenikol

• karbapenemy

Leki aktywne wobec licznych beztlenowców G+:

Makrolidy

Leki aktywne wobec licznych beztlenowców G-:

Weterynaryjne cefalosporyny III generacji do iniekcji:

• cefowecyna

• ceftiofur

Leki osiągające stężenia terapeutyczne w cieczy wodnistej oka:

1. Ampicylina (i.v., dawki większe niż rutynowe)

2. Niektóre fluorochinolony (dawki większe niż rutynowe):

   • enrofloksacyna

   • lewofloksacyna

   • marbofloksacyna

   • moksyfloksacyna

3. Niektóre cefalosporyny III generacji do podawania parenteralnego:

   • cefotaksym

   • ceftriakson

   • ceftazydym

   • ceftyzoksym

4. Imipenem

5. Linezolid

6. Chloramfenikol

Leki osiągające stężenie terapeutyczne w cieczy wodnistej oka ORAZ w ciele szklistym:

1. Ceftriakson

2. Ceftazdym

3. Niektóre fluorochinolony:

   • cyprofloksacyna

   • ofloksacyna

Leki przenikające barierę krew-gruczoł krokowy:

1. Fluorochinolony

   • enrofloksacyna

   • cyprofloksacyna

2. Kotrimoksazol

3. Doksycyklina

4. Klindamycyna

5. Erytromycyna

Leki osiągające wysokie stężenia w moczu:

1. Cefalosporyny

2. Penicyliny

3. Fluorochinolony

4. Antybiotyki aminoglikozydowe (w tym spektynomycyna)

5. Kotrimoksazol

6. Fosfomycyna

Leki dobrze koncentrujące się w rdzeniu nerki:

1. Fluorochinolony

   • enrofloksacyna → lek I rzutu

2. Antybiotyki aminoglikozydowe

Leki osiągające stężenie terapeutyczne w OUN:

a) Leki dobrze penetrujące do OUN:

• chloramfenikol

• kotrimoksazol

• linezolid

• metronidazol

• pefloksacyna

• ryfampicyna

b) Leki dobrze penetrujące do OUN tylko w obecności zapalenia:

• ampicylina (i.v., dawki większe niż rutynowe)

• niektóre cefalosporyny III generacji do podawania parenteralnego:

  • cefotaksym

  • ceftriakson

  • ceftazydym

  • ceftyzoksym

• → niektóre fluorochinolony (dawki większe niż rutynowo):

  • enrofloksacyna

  • cyprofloksacyna

  • ofloksacyna

  • moksyfloksacyna

• karbapenemy

• wankomycyna

Leki penetrujące do kości wraz z ich zdolnościami dystrybucyjnymi w tkance kostnej:

1. Nikła zdolność penetracji:

   • gentamycyna

2. Słaba zdolność penetracji:

   • amoksycylina + kwas klawulanowy

3. Umiarkowana zdolność penetracji:

   • cefaleksyna

   • cefowecyna

4. Dobra zdolność penetracji:

   • metronidazol

5. Bardzo dobra zdolność penetracji:

   • klindamycyna

   • linkomycyna

6. Doskonałą zdolność penetracji:

   • enrofloksacyna

   • marbofloksacyna

Kolejność dobory leków przy osteomyelitis:

Leki I rzutu:

a) przebieg łagodny, bez udziału beztlenowców

• amoksycylina + kwas klawulanowy

• cefaleksyna

b) przebieg z podejrzeniem udziału beztlenowców

• klindamycyna

• linkomycyna

Leki II rzutu:

• enrofloksacyna

• marbofloksacyna

Leki III rzutu:

• cefowecyna

Możliwy dodatek w przypadku przebiegu z udziałem beztlenowców:

• metronidazol

Dystrybucja leków przeciwbakteryjnych do błony śluzowej oskrzeli:

Str. 16-17

Dystrybucja leków przeciwbakteryjnych do miąższu płuc:

1. Leki słabo penetrujące:

   • antybiotyki B-laktamowe

2. Leki dobrze penetrujące:

   • doksycyklina

   • klindamycyna

3. Leki doskonale penetrujące:

   • fluorochinolony

   • makrolidy

Leki stosowane w empirycznym leczeniu powierzchownego ropnego zapalenia skóry:

Leki I rzutu:

• amoksycylina + kwas klawulanowy

• cefaleksyna

• klindamycyna

Leki II oraz III rzutu:

• fluorochinolony

• cefowecyna

• cefpodoksym

Leki stosowane w empirycznym leczeniu bakteryjnego zapalenia kości i szpiku (osteomyelitis):

Leki I rzutu:

• linkozamidy:

  • linkomycyna

  • klindamycyna

• amoksycylina + kwas klawulanowy

Leki II rzutu:

• fluorochinolony:

  • enrofloksacyna

Przy podejrzeniu udziału beztlenowców:

• fluorochinolony + metronidazol

• linkozamidy:

  • linkomycyna

  • klindamycyna

Leki stosowane w empirycznym leczeniu bakteryjnego zakażenia dolnych dróg moczowych (cystitis):

Leki I rzutu:

• aminopenicyliny:

  • amoksycylina

  • amoksycylina + kwas klawulanowy

• kotrimoksazol

Leki II rzutu:

• fluorochinolony

Leki stosowane w empirycznym leczeniu bakteryjnego zapalenia nerek (pyelonephritis):

Fluorochinolony

Leki stosowane w empirycznym leczeniu bakteryjnego zapalenia gruczołu krokowego (prostatitis):

• fluorochinolony

  • enrofloksacyna

• kotrimoksazol

Leki stosowane w empirycznym leczeniu bakteryjnego zakażenia OUN (meningitis, encephalitis, meningoencephalitis):

• Niektóre cefalosporyny III generacji do podawania parenteralnego:

  • cefotaksym

  • ceftriakson

  • ceftazydym

  • ceftyzoksym

• Niektóre fluorochinolony (dawki większe niż rutynowe):

  • enrofloksacyna

  • cyprofloksacyna

  • ofloksacyna

  • moksyfloksacyna

• Ampicylina (i.v., dawki większe niż rutynowe)

• Karbapenemy

Leki stosowane w empirycznym leczeniu bakteryjnego zapalenia wewnątrzgałkowego (endophthalmitis):

• Niektóre fluorochinolony (dawki większe niż rutynowe):

  • enrofloksacyna

  • lewofloksacyna

  • marbofloksacyna

  • moksyfloksacyna

• niektóre cefalosporyny III generacji do podawania parenteralnego:

  • cefotaksym

  • ceftriakson

  • ceftazydym

  • ceftyzoksym

Leki stosowane w empirycznym leczeniu bakteryjnego zapalenia płuc (pneumonia):

Fluorochinolony

Leki przeciwbakteryjne niewskazane u pacjentów z niewydolnością nerek:

1. Aminoglikozydy

2. Polimyksyny

3. Wankomycyna

4. Sulfonamidy

5. Nitrofurantoina

Leki przeciwbakteryjne niewskazane u pacjentów z niewydolnością wątroby:

1. Linkozamidy

2. Fluorochinolony

3. Tetracykliny

4. Makrolidy

5. Sulfonamidy

Leki przeciwbakteryjne niewskazane u pacjentów z padaczką:

Nie stosować:

• fluorochinolonów

• imipenemu

Zachować ostrożność przy:

• penicylinach

• cefalosporynach

• metronidazolu

W okresie wzrostu i rozwoju zwierzęcia nie stosować:

1. Fluorochinolonów:

   → u ras małych do 8 miesiąca życia

   → u ras średnich do 12 miesiąca życia

   → u ras bardzo dużych do 18 miesiąca życia

   → u kotów poniżej 8 miesiąca życia

2. Tetracyklin

Leki przeciwbakteryjne niewskazane w trakcie ciąży:

1. Chloramfenikol

2. Fluorochinolony

3. Aminoglikozydy

4. Tetracykliny

5. Tygecyklina

6. Klarytromycyna

Leki przeciwbakteryjne dozwolone do stosowania w czasie ciąży:

1. Penicyliny

2. Cefazolina

3. Cefaleksyna

4. Cefuroksym

5. Erytromycyna

6. Kotrimoksazol

Leki przeciwbakteryjne o działaniu ototoksycznym:

1. Aminoglikozydy

2. Wankomycyna

3. Polimyksyny

Leki przeciwbakteryjne o działaniu neurotoksycznym na ośrodkowy układ nerwowy:

1. Działanie drgawkogenne:

   • fluorochinolony

   • imipenem

   • penicyliny

   • cefalosporyny

2. Pobudzenie, euforia, bezsenność:

   • fluorochinolony

3. Reakcje encefaliczne:

   • benzylopenicylina (wysokie dawki)

Leki przeciwbakteryjne o działaniu neurotoksycznym na obwodowy układ nerwowy:

1. Hamowanie przewodnictwa nerwowo-mięśniowego:

   • aminoglikozydy

   • linkozamidy

   • polimyksyny

   • tetracykliny

2. Obwodowa neuropatia:

   • linezolid

   • metronidazol

   • nitrofurantoina

Leki przeciwbakteryjne o działaniu fotosensybilizującym:

1. Tetracykliny

2. Chinolony

Leki przeciwbakteryjne o działaniu chondrotoksycznym:

1. Względem chrząstki wzrostowej:

   • tetracykliny

2. Względem chrząstki stawowej:

   • chinolony (u zwierząt rosnących)

Leki przeciwbakteryjne o działaniu hematotoksycznym:

1. Odwracalna supresja szpiku kostnego:

   • chloramfenikol

   • florfenikol

2. Neutropenia i małopłytkowość:

   • linezolid

   • sulfonamidy

Leki przeciwbakteryjne o działaniu hepatotoksycznym:

1. Tetracykliny

2. Makrolidy

3. Linkozamidy

4. Kotrimoksazol

5. Fluorochinolony

Leki przeciwbakteryjne o działaniu nefrotoksycznym:

1. Aminoglikozydy

2. Polimyksyny

3. Wankomycyna

4. Tetracykliny (wyjątek: doksycyklina)

5. Sulfonamidy

Leki przeciwbakteryjne wywołujące owrzodzenie przełyku u kotów:

Doksycyklina

Leki przeciwbakteryjne wywołujące ślepotę u kotów:

Enrofloksacyna

Cele leczenia skojarzonego:

1. Spotęgowanie efektu bakteriobójczego wobec określonego drobnoustroju

2. Poszerzenie spektrum działania

3. Zmniejszenie ryzyka selekcji szczepów opornych

W celu spotęgowania efektu bakteriobójczego łączy się:

1. Antybiotyki B-laktamowe + aminoglikozyd → tlenowe ziarniaki G+

2. Wankomycyna + imipenem lub aminoglikozyd → Staphylococcus aureus

3. Penicylina antypseudomonalna + aminoglikozyd → Pseudomonas aeruginosa

4. Cyprofloksacyna + aminoglikozyd → Pseudomonas aeruginosa i Staphylococcus aureus

5. Ampicylina + cefotaksym lub gentamycyna → Listeria monocytogenes

6. Metronidazol + klarytromycyna lub amoksycylina → Helicobacter pylori

W celu poszerzenia spektrum działania łączy się:

1. Fluorochinolony lub aminoglikozydy + metronidazol lub linkozamid

2. Streptomycyna + benzylopenicylina

3. Spiramycyna + metronidazol

Wskazania do stosowania leczenia skojarzonego u małych zwierząt:

1. W celu poszerzenia spektrum działania przy:

   • posocznicy

   • zakażeniu OUN z podejrzeniem udziału tlenowców i beztlenowców

   • innych zakażeniach bezpośrednio zagrażających życiu

   • zakażeniach mieszanych tlenowcowo-beztlenowcowych

2. W celu spotęgowania efektu bakteriobójczego przy:

   • brucelozie psów

   • niektórych zakażeniach wywołanych MRSA i Pseudomonas aeruginosa

   • zakażeniach wywołanych przez zidentyfikowany patogen o ustalonej lekowrażliwości, który nie poddaje się leczeniu pojedynczym lekiem

Kombinacje leków, których zakres działania pokrywa większość bakterii:

1. Fluorochinolony + metronidazol

2. Fluorochinolony + klindamycyna

3. Gentamycyna / amikacyna / tobramycyna + metronidazol

4. Gentamycyna / amikacyna / tobramycyna + klindamycyna

5. Gentamycyna / amikacyna / tobramycyna + cefoksytyna

6. Spektynomycyna + linkomycyna

7. Cefazolina + metronidazol

8. Cefuroksym + metronidazol

9. Ceftriakson + klindamycyna

10. Ceftazydym + klindamycyna

11. Spiramycyna + metronidazol

Kaskada - co autor ma na myśli?

Str.24

Czynniki determinujące wybór leku przeciwbakteryjnego:

Leki przeciwbakteryjne klasyfikowane jako najcenniejsze:

1. Karboksypenicyliny

2. Ureidopenicyliny

3. Karbapenemy

4. Penemy

5. Monobaktamy

6. Cefalosporyny V generacji

7. Cefalosporyny sideroforowe

8. Kombinacje cefalosporyn z inhibitorami B-laktamaz

9. Antybiotyki glikopeptydowe

10. Lipopeptydy

11. Glicylcykliny

12. Erawacyklina

13. Omadacyklina

14. Plazomycyna

15. Fidaksomycyna

16. Pochodne kwasu fosfonowego

17. Oksazolidynony

Definicja “najcenniejszych” leków przeciwbakteryjnych:

Leki przeciwbakteryjne ratujące ludzkie życie, aktywne wobec szczepów wielolekoopornych (w przypadku karbapenemów dodatkowo o “czteroćwiartkowym” spektrum działania)

Leki przeciwbakteryjne z kategorii najcenniejszych można stosować u zwierząt towarzyszących, kiedy:

Aktualnie stosowanie tych leków u wszystkich zwierząt na terenie UE jest zakazane.

Przed wejściem w życie zakazu leki te mogły być stosowane jedynie w sytuacjach zagrożenia życia, w których leczenie alternatywne było niemożliwe.

Kategoryzacja fluorochinolonów w aspekcie leków cennych i rutynowych:

a) W antybiotykoterapii empirycznej:

• Leki rutynowe (I rzutu)

  • bakteryjne zapalenie płuc

  • bakteryjne zapalenie nerek

  • bakteryjne zapalenie gruczołu krokowego

  • zakażenia bezpośrednio zagrażające życiu

    • posocznica

    • bakteryjne zapalenie OUN

    • bakteryjne zapalenie wewnątrzgałkowe

• Leki cenne (II i III rzutu) - wskazania inne niż powyższe

b) W antybiotykoterapii celowanej:

• Leki rutynowe (I rzutu) - kiedy wyizolowana bakteria jest wrażliwa na fluorochinolony, a leczenie dotyczy:

  • bakteryjnego zapalenia płuc

  • bakteryjnego zapalenia nerek

  • bakteryjnego zapalenia gruczołu krokowego

  • zakażenia bezpośrednio zagrażającego życiu

• Leki cenne - kiedy wyizolowana bakteria jest wrażliwa zarówno na fluorochinolony, jak i antybiotyki rutynowe, a przedmiotem leczenia jest zakażenie inne niż powyższe

Podział leków przeciwbakteryjnych uwzględniający ich wpływ na przewód pokarmowy gryzoni i zajęczaków:

1. Najmniejsze prawdopodobieństwo wywołania zaburzeń flory przewodu pokarmowego:

   • fluorochinolony

   • sulfonamidy potencjonowane trimetoprimem

   • aminoglikozydy

   • metronidazol

   • chloramfenikol

2. Średnia prawdopodobieństwo wywołania zaburzeń flory przewodu pokarmowego:

   • penicylina podana parenteralnie

   • cefalosporyny

   • tetracykliny

   • erytromycyna

3. Największe prawdopodobieństwo wywołania zaburzeń flory przewodu pokarmowego:

   • amoksycylina

   • ampicylina

   • linkozamidy

     • klindamycyna

     • linkomycyna

Stosowanie u gryzoni i zajęczaków leków obarczonych najwyższym ryzykiem wywołania zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego prowadzi do:

Zmiany składu flory bakteryjnej przewodu pokarmowego polegającej na zniszczeniu flory prawidłowej, a następnie wzroście innych rodzajów bakterii. Efektem tej zmiany jest wzrost pH prowadzący do zwiększenia ilości lotnych kwasów tłuszczowych, a co za tym idzie do dalszego hamowania wzrostu fizjologicznej flory bakteryjnej. W następstwie dochodzi do zapalenia jelit oraz enterotoksemii (wywołana toksyną jota produkowaną przez Clostridium spiroforme).

Punkty uchwytu leków przeciwbakteryjnych:

Leki przeciwbakteryjne zarejestrowane do stosowania u psów i kotów:

a) Preparaty proste:

1. Benzylopenicylina prokainowa

2. Benzylopenicylina prokainowa + benzylopenicylina benzatynowa

3. Ampicylina

4. Amoksycylina

5. Amoksycylina + kwas klawulanowy

6. Cefaleksyna

7. Cefpodoksym

8. Cefowecyna

9. Gentamycyna

10. Streptomycyna

11. Tylozyna

12. Klindamycyna

13. Doksycyklina

14. Enrofloksacyna

15. Marbofloksacyna

16. Pradofloksacyna

17. Metronidazol

18. Sulfadimidyna + sulfacetamid + sulfatiazol

19. Sulfadimetoksyna + sulfadimidyna + sulfatiazol

b) Preparaty złożone:

1. Benzylopenicylina prokainowa + dihydrostreptomycyna

2. Benzylopenicylina prokainowa + neomycyna

3. Linkomycyna + spektynomycyna

4. Spiramycyna + metronidazol

5. Sulfadiazyna + trimetoprim

Leki przeciwbakteryjne zarejestrowane do stosowania u świń:

1. Amoksycylina

2. Ampicylina

3. Benzylopenicylina prokainowa

4. Cefkwinom

5. Ceftiofur

6. Paromomycyna

7. Streptomycyna

8. Neomycyna

9. Spektynomycyna

10. Tylozyna

11. Tylmikozyna

12. Tylwalozyna

13. Tulatromycyna

14. Tildipirozyna

15. Gamytromycyna

16. Linkomycyna

17. Kolistyna

18. Enrofloksacyna

19. Flumechnia

20. Marbofloksacyna

21. Rifaksymina

22. Tiamulina

23. Walnemulina

24. Chlorotetracyklina

25. Doksycyklina

26. Oksytetracyklina

27. Tetracyklina

28. Florfenikol

29. Tiamfenikol

Leki przeciwbakteryjne zarejestrowane do stosowania u bydła:

1. Amoksycylina

2. Ampicylina

3. Benzylopenicylina prokainowa

4. Penetamat

5. Kloksacylina

6. Cefacetryl

7. Cefaleksyna

8. Cefalonium

9. Cefapiryna

10. Cefoperazon

11. Cefkwinom

12. Ceftiofur

13. Paromomycyna

14. Streptomycyna

15. Gentamycyna

16. Neomycyna

17. Tylozyna

18. Tylmikozyna

19. Tulatromycyna

20. Tildipirozyna

21. Gamytromycyna

22. Spiramycyna

23. Pyrlimycyna

24. Monenzyna

25. Kolistyna

26. Enrofloksacyna

27. Flumechina

28. Danofloksacyna

29. Marbofloksacyna

30. Rifaksymina

31. Chlorotetracyklina

32. Doksycyklina

33. Oksytetracyklina

34. Tetracyklina

35. Florfenikol

36. Tiamfenikol

Leki przeciwbakteryjne zarejestrowane do stosowania u koni:

1. Benzylopenicylina prokainowa

2. Ceftiofur

3. Streptomycyna

4. Gentamycyna

5. Rifaksymina

6. Chlorotetracyklina

7. Oksytetracyklina

8. Tiamfenikol

Leki przeciwbakteryjne zarejestrowane do stosowania u kur:

1. Amoksycylina

2. Penicylina V

3. Neomycyna

4. Tylozyna

5. Tylmikozyna

6. Tylwalozyna

7. Linkomycyna

8. Kolistyna

9. Enrofloksacyna

10. Flumechina

11. Tiamulina

12. Chlorotetracyklina

13. Doksycyklina

14. Oksytetracyklina

15. Tetracyklina

16. Florfenikol

17. Tiamfenikol

18. Sulfachloropirazyna

Leki przeciwbakteryjne zarejestrowane do stosowania u indyków:

1. Amoksycylina

2. Neomycyna

3. Tylozyna

4. Tylmikozyna

5. Tylwalozyna

6. Kolistyna

7. Enrofloksacyna

8. Flumechina

9. Tiamulina

10. Doksycyklina

11. Oksytetracyklina

12. Sulfachloropirazyna

Terapia salomenllozy u świń:

Postać biegunkowa:

• Leki I rzutu:

  • kolistyna

• Leki II rzutu:

  • neomycyna

  • sulfonamidy + trimetoprim

  • spektynomycyna

• Leki III rzutu:

  • amoksycylina

  • amoksycylina + kwas klawulanowy

  • ceftiofur

  • fluorochinolony

  • apramycyna

Postać posocznicowa:

• Leki I rzutu:

  • sulfonamidy + trimetoprim

• Leki II rzutu:

  • amoksycylina

• Leki III rzutu:

  • amoksycylina + kwas klawulanowy

  • ceftiofur

  • fluorochinolony

  • apramycyna

Terapia kolibakteriozy prosiąt:

Leki I rzutu:

• kolistyna

Leki II rzutu:

• neomycyna

• sulfonamidy + trimetoprim

Leki III rzutu:

• amoksycylina

• amoksycylina + kwas klawulanowy

• ceftiofur

• fluorochinolony

• apramycyna

Terapia choroby obrzękowej:

Leki I rzutu:

• tlenek cynku

Leki II rzutu:

• kolistyna

• neomycyna

• sulfonamidy + trimetoprim

Leki III rzutu:

• amoksycylina

• amoksycylina + kwas klawulanowy

• ceftiofur

• fluorochinolony

• apramycyna

Terapia zapalenia macicy u bydła:

Leki I rzutu:

• oksytetracyklina (pierwsze 5-7 dni zakażenia)

• benzylopenicylina prokainowa

• ampicylina

Leki II i III rzutu:

• ceftiofur (s.c.)

• [ceftiofur + ampicylina] i.v. + [ampicylina + kloksacylina] domacicznie

W przypadku wystąpienia ogólnoustrojowej toksemii -→ wlewy domaciczne:

• oksytetracyklina

• ampicylina + kloksacylina

Terapia zapalenia gruczołu mlekowego u bydła:

Mastitis wywołane przez:

• Streptococcus agalactiae, S. dysgalactiae, S. uberis:

  • benzylopenicylina podawana do gruczołu

• Gronkowce B-laktamazo-ujemne:

  • benzylopenicylina podawana do gruczołu

• Gronkowce B-laktamazo-dodatnie:

  • kloksacylina

  • linkozamidy

  • spiramycyna

• Escherichia coli:

  • enrofloksacyna

  • ceftiofur

Terapia mykoplazmozy drobiu:

Leki I rzutu:

• tiamulina

Leki II rzutu:

• tetracykliny

• linkomycyna

• makrolidy

• spektynomycyna

Leki III rzutu:

• enrofloksacyna

• spektynomycyna + linkomycyna

Zasady doboru leku przeciwbakteryjnego w chowie wielkotowarowym:

1. Odpowiednie właściwości farmakologiczne leku (m.in. spektrum działania)

2. Rozpuszczalność leku

3. Stabilność substancji leczniczej

   • termiczna

   • świetlna

4. Dawka

5. Jakość wody

6. Postać leku umożliwiająca podanie go w paszy lub wodzie

7. Okres karencji

8. MLP/MRL

Wady i zalety podawania leków parenteralne u zwierząt gospodarskich:

Zalety:

• Efektywne (duża biodostępność + każde zwierzę otrzymuje pełną dawkę leku)

Wady:

• Uciążliwe (duże stada)

• Wywołujące stres

• Umożliwiające rozprzestrzenianie się choroby

• Wysoki koszt

Wady i zalety podawania leków doustnie u zwierząt gospodarskich:

Zalety:

• Marginalny stres

• Łatwa dostępność dla wszystkich zwierząt

• Relatywnie niski koszt

Wady:

• Niska biodostępność → niższa efektywność

• Wymagany sprawny i szczelny system wodny

Działania niepożądane leków przeciwbakteryjnych stosowanych u koni:

1. Ciężkie/częste zapalenie jelita grubego:

   • cyprofloksacyna

   • klindamycyna

   • linkomycyna

   • neomycyna

   • oksytetracyklina

   • erytromycyna

   • moksyfloksacyna

   • florfenikol

   • tylozyna

2. Łagodne/sporadyczne zapalenie jelita grubego:

   • sulfonamidy + trimetoprim

   • penicyliny

   • doksycyklina

3. Nefrotoksyczność:

   • aminoglikozydy

   • polimyksyna B

   • tetracykliny

   • amfoterycyna B

   • imipenem

   • cefalosporyny

4. Hepatotoksyczność:

   • izoniazyd

5. Kardiotoksyczność:

   • doksycyklina (i.v.)

   • tetracyklina (i.v.)

   • tylmikozyna (i.v.)

   • moenzyna

   • lasalocid sodowy

6. Toksyczność wobec kości i chrząstek:

   • fluorochinolony

   • tetracykliny (oprócz doksycykliny)

7. Teratogenność:

   • gryzeofulwina

   • chloramfenikol

   • sulfonamidy

   • pirymatamina

8. Anemia hemolityczna związana z wpływem leku na układ odpornościowy:

   • penicyliny

   • cefalosporyny

   • sulfametoksazol + trimetoprim

9. Blokada nerwowo-mięśniowa:

   • aminoglikozydy

   • tetracykliny

10. Supresja funkcji szpiku kostnego:

    • chloramfenikol

    • pirymatamina

    • sulfonamidy + trimetoprim

Dystrybucja leków przeciwbakteryjnych w płynie mózgowo-rdzeniowym konia:

• Chloramfenikol - 39%

• Metronidazol - 31%

• Sulfametoksazol - 30%

• Trimetoprim - 27%

• Enrofloksacyna - 25%

• Orbifloksacyna - 25%

• Cyprofloksacyna - 23%

• Streptomycyna - 4%

• Amikacyna - 0%

• Ceftiofur - 0%

Leki przeciwbakteryjne, które należy stosować razem z pokarmem:

1. Cefadroksyl

2. Cefpodoksym

3. Chloramfenikol w postaci palmitynianu → u kotów

4. Doksycyklina

5. Metronidazol

6. Nitrofurantoina

7. Większość fluorochinolonów

Leki przeciwbakteryjne, których nie należy stosować razem z pokarmem:

1. Azytromycyna

2. Większość preparatów z erytromycyną

3. Linkomycyna

4. Większość penicylin (w tym penicyliny naturalne)

5. Ryfampicyna

6. Większość sulfonamidów

7. Dikloksacylina

8. Tetracykliny

Leki przeciwbakteryjne, które można stosować zarówno razem, jak i bez pokarmu:

1. Cefaleksyna

2. Chloramfenikol

   • kapsułki

   • tabletki

   • palmitynian → u psów

3. Klarytromycyna

4. Klindamycyna

5. Amoksycylina

6. Linezolid