neurobiologie hc 6

Mentalizing

je probeert te begrijpen wat iemand anders denkt, voelt of wil (mentale toestand)

Simulation theory

mentalizing doen we door het mentale proces van de ander in onszelf na te bootsen

Empathie

de gevoelens of gedachten van een ander begrijpen of meeleven

Personal distress

jezelf rot voelen door andermans pijn

Compassie/ sympathie

je voelt mee, maar niet per se hetzelfde

Perspective taking (inleven)

voorstellen hoe jij of de ander zich zou voelen

Chameleon effect

bewust elkaars gedrag imiteren (zorgt voor elkaar aardig vinden)

Bandura

empathie hangt af van de situatie, cognitieve controle en emotieregulatie

Actieve empathie

meeleven met andermans gevoelens

Niet-affectieve (cognitieve) empathie

begrijpen van andermans gedachten en intenties

Perceptie-Actie-model (PAM)

empathie heeft zich geleidelijk ontwikkeld in de evolutie (automatisch aanvoelen anderen  troosten/ zielig vinden  begrijpen wat de ander nodig heeft)

Model van Decety en Jackson

empathie bestaat uit

Antropomorfisme

menselijke eigenschappen aan dieren/ dingen geven

Intentional stance

gedrag uitleggen vanuit intenties/ gedachtens. (zero; handelen emotie, first; besef van jezelf, second; besef ander, third; anderen kunnen over anderen denken)

Domeinspecifiek (ToM)

er is een speciaal hersengebied of mechanisme dat alleen bedoeld is om mentale toestanden te begrijpen

Domeinalgemeen (ToM)

het komt voort uit algemene processen zoals waarneming en motoriek

Twee-systeemmodel Apperly (ToM)

1. Laag niveau; snel, automatisch, niet flexibel (observeren gedrag). 2. Hoog niveau; langzaam, bewust en flexibel (nadenken over gedachten en intenties)

Stone en Gerrans over ToM

het ontstaat door samenwerking van verschillende processen (taal, geheugen en sociale kennis)

Afasie

taalstoornis

Belangrijke hersengebieden voor mentalizing

1. Temporal poles; begrijpen sociale en emotionele informatie. 2. mPFC (mediale prefrontale cortex); nadenken over jezelf en anderen. 3. TPJ (temporoparietale junctie); perspectief nemen en anderen kunnen iets anders denken

Temporal poles

hersengebieden actief bij taal en betekenis vooral sociale situaties

mPFC (mediale prefrontale cortex)

helpt onszelf te vergelijken met anderen en te begrijpen wat iemand bedoelt of denkt

TPJ (temporoparietale junctie)

actief bij begrijpen van andere mensen

Autisme (ASS)

ontwikkelingsstoornis die invloed heeft op sociale interactie, communicatie en gedrag/ interesses.

Centrale coherentie-theorie

mensen met autisme focussen sterk op details in plaats van geheel. Moeite met context begrijpen. Slechte connexties tussen frontale cortex en andere hersengebieden. Cognitieve vaardigheden meer gelokaliseerd in kleinere hersengebieden

Empathizing-Systemizing-theorie (Baron-Cohen)

mensen met autisme zijn vaak goed in systemen begrijpen, maar minder sterk in empathie

Sociale motivatie-theorie

autisme hangt samen met minder motivatie om sociale prikkels op te zoeken of er op te reageren

Mind-blindness theorie

mensen met autisme hebben moeite om mentale toestanden van anderen te begrijpen

Impliciete mentalizng

onbewuste, automatische anderen begrijpen

Expliciete mentalizing

aangeleerd en bewust nadenken over anderen

Dyadische interactie

deelnemers die elkaar beinvloeden.

Cooperatie

samenwerken, hulp bieden, kennis en middelen delen

Competitie

currenren om middelen of voordeel

Reciprocity

reeks uitwisselingen tussen twee mensen gebaseerd op vertrouwen

Altruisme

je helpt iemand zonder direct voordeel voor jezelf

Kin selection altruisme (naasteselectie)

vooral familie helpen, genen niet individu

Reciprocal altruism (wederkerig)

we helpen zodat we later hulp ontvangen

Tit-for-tat

samenwerking leidt tot samenwerking

Sexual selection altruisme (seksuele selectie)

altruisme kan aantrekkelijk zijn voor een partner

Indirect reciprocity altruisme (indirecte wederkerigheid)

we helpen onbekende, gebaseerd op repulatie

Mening Nowak

mensen zijn uniek in vermogen tot indirecte reciprociteit, omdat ze de reputatie van anderen kunnen inschatten en reflecteren op sociale normen.

Empathie-altruisme model

mensen helpen anderen uit oprechte empathische zorg. Echter beperkingen in meetbaarheid en theoretische aannames

Joy-of-ginving effect

bepaalde beloningsgebieden in de hersenen worden actief wanneer mensen iets aan anderen geven, zelfs als dit verlies voor de gever oplevert.

Parochial altruism

mensen helpen liever ingroup-leden

Altruistisch straffen

vorm straf waarbij denene die straf geen direct voordeel krijgt.