5ASO Nederlands : belangrijke termen

5ASO Nederlands : belangrijke termen

contrastieve taalkunde

verschillen en overeenkomsten tussen talen

lexicologie

wetenschap van woorden

forensisch taalkunde

te maken met strafrecht (bv. dreigbrieven)

neurolinguïstiek

hoe taal in hersenen zit

sociolinguïstiek

hoe taal in de maatschappij ervaren wordt

synchrone taalkunde

hoe taal nu gebruikt wordt

diachrone taalkunde

hoe taal doorheen de tijden verandert

fonetische weergave

hoe een taal uitgesproken wordt

foneem

de kleinste klankeenheid die de betekenis bepaalt

lidwoord

zegt of een znw een bepaalde/onbepaalde betekenis heeft

semantiek

betekenis van talige uitingen (plant = bloem, struik, gras,…)

etymologie

herkomst van woorden

syntaxis

zinsstructuur

fonetiek

hoe spraakgeluid gehoord en verstaan wordt

pragmatiek

hoe taal echt wordt gebruikt in sociale context

morfeem

woord met eigen betekenis dat niet kleiner gemaakt kan worden

cognitief

in het hoofd

relevant

belangrijk

moreel

waarden/normen

de didacticus

iemand die zich toelegt op de leer van het lesgeven

hiërarchisch

opgebouwd uit rangen en standen

roemrucht

beroemd

autonoom

zelfstandig, onafhankelijk

jargon

taal die gebruikt wordt binnen een vakgebied of een groep mensen; vaktaal die voor buitenstaanders vaak moeilijk te begrijpen is

sociolect

taalvariant die typerend is voor een bepaalde sociale groep

archaïsch taalgebruik

ouderwetse taal die niet vaak meer als spreektaal wordt gebruikt

formeel taalgebruik

taalgebruik in een zakelijke, officiële context

informeel taalgebruik

taalgebruik in een ongedwongen context die tot de privésfeer behoort

tussentaal

geen dialect, maar ook geen standaardtaal; een taalvariëteit die daar ergens tussenin ligt

jongerentaal

taal die jongeren spreken; verandert heel snel

straattaal

een mengtaal die jongeren van verschillende culturele en sociale achtergronden in het dagelijks leven spreken

standaardtaal

taalvariëteit die als norm geldt en bv. in het journaal wordt gebruikt

dialect

variëteit die gesproken wordt in een bepaalde stad of dorp