Duits 5VWO literatuurgeschiedenis middeleeuwen tot romantiek

sociaal leven middeleeuwen

* standenmaatschappij (kerk>adel>burgerij)
* kut leven
* leven na dood belangrijker

sociaal leven renaissance, humanistische hervorming

* positieve instelling, genieten, zelfbewust
* leven op aarde belangrijker

sociaal leven barok

* 30-jarige oorlog (katholiek vs protestants)
* pest epidemie → negatieve instelling
* onzeker, angst, dood

sociaal leven verlichting

* adel/kerk minder macht
* burger belangrijkers, zelfbewust
* schoolplicht
* wet → iedereen gelijk

sociaal leven Sturm und Drang

* liefde en natuur belangrijk

wereldbeeld Middeleeuwen

* God en kerk belangrijk
* Mens geen individu, alleen deel van gemeenschap

wereldbeeld renaissance, humanistische hervorming

* nieuwe wetenschap → met eigen verstand wereld verklaren → reformatie (katholiek/protestant)
* vrij, opgeleid mens centraal (humanisme) → wedergeboorte klassieken

wereldbeeld barok

* vergankelijkheid (vandaag is goed, morgen kan t zo anders zijn (YOLO)) → mensen terug naar religie

wereldbeeld verlichting

* zelf nadenken → handelen naar rede
* tegen bijgeloof, heksenvervolging en marteling
* tolerantie andere religies
* vooroordelen bestrijden

wereldbeeld Sturm und Drang

* handelen naar gevoel/passie
* vrijheid → tegen wet, regels en moraal

literatuur middeleeuwen

* geestelijk
* werelds
* alleen nonnen, monniken en sommige adel kon lezen/schrijven
* liefdesliederen en ridderromans

literatuur renaissance, humanistische hervorming

* Martin Luther vertaalt bijbel → basis Duitse taal

literatuur barok

* motieven:
* carpe diem (pluk dag)
* memento mori (herriner doden)
* vanitas (vergankelijkheid (nietigheid))
* sonnet → 2x4 regels + 2x3 regels
* vergelijken van tegenstellingen

literatuur verlichting

* burgerproblemen centraal
* bijna alle dichters geleerden
* literatuur om op te voeden

literatuur Sturm und Drang

* geniecultuur → held is genie → sterk, geen grenzen, volgt eigen regels/wensen
* actuele sociale problemen
* gevoelens centraal
* Johan Wolfgang von Goethe, Friedrich von Schiller