Układ narządu ruchu

U dorosłego szpik czerwony pozostaje głównie w

1. kościach płaskich (np. kości pokrywy czaszki, mostek, łopatki, żebra, talerze kości biodrowej)

2. nasadach kości długich (np. nasada bliższa kości ramiennej)

3. niektórych kościach różnokształtnych (np. kręgi)

Okostna pokrywa całą kość oprócz

powierzchni stawowych, które są pokryte chrząstką stawową.

Wnętrze kości (jama szpikowa) jest wyściełane błoną, zwaną

śródkostną.

Ogół kości tworzy

szkielet, czyli kościec.

Kości są stosunkowo wytrzymałe na

zgniatanie i rozciąganie

Kości mają słabą odporność na

zginanie.

Poddanie kości próbom zginania prowadzi do

złamań.

Ze względu na kształt można podzielić kości na:

1. długie - jeden z wymiarów (długość) jest znacznie większy od dwóch pozostałych (grubość, szerokość)

2. krótkie - 3 wymiary podobne

3. płaskie - jeden z wymiarów (grubość) jest znacznie mniejszy od pozostałych

4. różnokształtne - różnorodność 3 wymiarów kości

5. pneumatyczne - zawierają przestrzenie (jamki wewnątrz kości) wypełnione powietrzem i wyściełane cienką błoną śluzową.

Wszystkie kości pneumatyczne człowieka leżą w obrębie czaszki. Zaliczamy do nich kości:

• szczękowe

• czołową

• klinową

• sitową

• skroniowe

Kość długa jest zbudowana z

trzonu i 2 nasad (końców) : bliższej i dalszej.

Między trzonem a nasadą w okresie wzrostu kości leży

chrząstka nasadowa, która umożliwia przyrost kości na długość.

Kościec człowieka złożony jest z

czaszki, szkieletu osiowego, utworzonego przez kręgosłup, żebra i mostek, oraz szkieletu kończyn górnych i dolnych.

Połączenia kości między sobą dzielimy na:

• ścisłe (nieruchome)

• częściowo ruchome

• wolne, czyli stawy

Połączenia ścisłe to

kościozrosty, czyli połączenia elementów kostnych za pomocą tkanki kostnej.

Przykładem kościozrostów mogą być

połączenia kręgów krzyżowych w jedną kość krzyżową lub zrost kości biodrowej, kulszowej i łonowej w kość miedniczną.

Wśród połączeń o częściowej ruchomości można wyróżnić:

• chrząstkozrosty, czyli takie połączenia elementów kostnych, w których materiałem łączącym jest tkanka chrzęstna

• więzozrosty, czyli połączenia elementów kostnych za pomocą tkanki łącznej.

Szczególnym rodzajem więzozrostów są

szwy, występujące między kośćmi w czaszce, oraz wklinowanie, czyli umocowanie zęba w zębodole.

Staw

jest to ruchome połączenie 2 lub więcej elementów (niekoniecznie kostnych), w skład którego wchodzą:

• przynajmniej 2 powierzchnie stawowe pokryte chrząstką stawową,

• torebka stawowa zbudowana z warstwy zewnętrznej, zwanej błoną włóknistą, i warstwy wewnętrznej, czyli błony maziowej,

• jama stawowa wypełniona mazią stawową.

Jama stawowa jest

szczelinowatą przestrzenią ograniczoną powierzchniami stawowymi i błoną maziową.

Jeżeli jedna z powierzchni stawowych jest wklęsła, a druga wypukła, to wypukłą nazywamy …… , a wklęsłą …….

wypukła - główka

wklęsła - panewka stawowa