TRANSCRIPTION-OPERONS

Τι είναι η μεταγραφή του DNA

Είναι η μεταφορά της γενετικής πληροφορίας από το DNA σε RNA μέσω της δράσης της RNA πολυμεράσης, που δημιουργεί συμπληρωματική αλυσίδα RNA από μία μήτρα DNA.

Στάδια μεταγραφής

Περιλαμβάνουν: (1) Πρόσδεση της RNA πολυμεράσης στον υποκινητή, (2) Αποδιάταξη του DNA (έναρξη), (3) Επιμήκυνση του RNA, και (4) Αποδέσμευση στο σημείο τερματισμού.

Τι ρόλο παίζει ο υποκινητής

Ο υποκινητής καθορίζει ποια αλυσίδα του DNA θα μεταγραφεί, το σημείο έναρξης, καθώς και τη συχνότητα πρόσδεσης της RNA πολυμεράσης – περιλαμβάνει τις θέσεις -35 (αναγνώριση) και -10 (τήξη / πρόσβαση) και το σημείο έναρξης.

Πώς λειτουργούν οι παράγοντες σίγμα

Ο παράγοντας σίγμα παρέχει εξειδίκευση, βοηθώντας την RNA πολυμεράση να αναγνωρίσει σωστά τους υποκινητές και αποτρέποντας την πρόσδεση σε άλλες τυχαίες αλληλουχίες

Ποιες είναι μέθοδοι τερματισμού της μεταγραφής στα βακτήρια

• Ενδογενής (rho-ανεξάρτητος): σχηματισμός δομής φουρκέτας (stem-loop) από GC-πλούσιες αλληλουχίες, ακολουθούμενη από πολυ-U.

• Ρho-εξαρτώμενος: ο παράγοντας Rho καταδιώκει την RNA πολυμεράση κατά μήκος του RNA και προκαλεί τερματισμό όταν την προσπεράσει σε κατάλληλη αλληλουχία.

Τι είναι οπερονιο και πως ρυθμίζεται

Τα οπερόνια παράγουν πολυκυστρονικά mRNAs, με περισσότερα του ενός γονίδια να μεταγράφονται ως ένα ενιαίο μόριο RNA. Η ρύθμιση γίνεται μέσω:

• Καταστολέα: προσδένεται στον χειριστή (operator) και μπλοκάρει τη μεταγραφή (αρνητικός έλεγχος).

• Ρυθμιστικού παράγοντα (activator): διευκολύνει την πρόσδεση της RNA πολυμεράσης (θετικός έλεγχος).

Πώς λειτουργεί το οπερόνιο lac;

• Ο καταστολέας (tetramer) σταθερά συνδέεται στον χειριστή και μπλοκάρει τη μεταγραφή.

• Όταν υπάρχει λακτόζη (επαγωγέας), αυτός απενεργοποιεί τον καταστολέα, επιτρέποντας τη μεταγραφή.

• Επιπλέον, όταν λείπει η γλυκόζη, αυξάνονται τα επίπεδα cAMP, που συνδέεται με τον CAP και βοηθά την RNA πολυμεράση να προσδεθεί καλύτερα στον υποκινητή (θετική ρύθμιση).