biochemia - seminarium 3

powstawanie ciał ketonowych

Powstają w wątrobie w sytuacji wysokiej podaży kwasów tłuszczowych dla β-oksydacji (aktywna lipoliza w tkance tłuszczowej) przy równoczesnym zahamowaniu cyklu Krebsa (niski poziom szczawiooctanu wykorzystywanego do glukoneogenezy oraz wysoka proporcja NADH/NAD+ i ATP/ADP – wynik aktywnej beta-oksydacji). Powstaje dużo więcej acetylo-CoA niż może być spalone w cyklu Krebsa 

Taka sytuacja ma miejsce w stanie głodu lub niedoboruglukozy (też w cukrzycy typu I)

główne miejsce syntezy cholesterolu

Wątroba jest głównym miejscem syntezy cholesterolu, chociaż aktywne są również pod tym względem inne tkanki, np. jelita, nadnercza, gonady, skóra, tkanka nerwowa, aorta

skąd pochodzą atomy węgla cholesterolu?

Wszystkie 27 atomów węgla cholesterolu pochodzi z reszty octanowej acetylo-CoA

jaki silnie hydrofobowy układ zawiera cholesterol?

Cholesterol zawiera silnie hydrofobowy układ perhydrocyklopentanofenantrenu.

gdzie w organizmie człowieka występuje cholesterol?

• Występuje w błonach komórkowych

• w osoczu jest normalnie w stężeniu 150-250 mg/100ml, głównie w formie estrów z kwasami tłuszczowymi.

jakie jest znaczenie cholesterolu?

Cholesterol jest ważnym składnikiem błon biologicznych i nadaje im większą sztywność.

co się dzieje przy nadmiarze cholesterolu?

Przy nadmiarze cholesterolu dochodzi do jego odkładania się w blaszkach miażdżycowych w naczyniach krwionośnych.

główne źródła cholesterolu w wątrobie

• dieta (pokarm) → chylomikrony resztkowe

• synteza de novo

• cholesterol syntetyzowany z innych tkanek → HDL

główne drogi opuszczania wątroby przez cholesterol:

• wolny cholesterol w żółci

• wydzielanie VLDL

• konwersja do kwasów żółciowych

Mineralokortykosterydy (aldosteron):

wpływają na gospodarkę sodowo-potasową i wywołują zatrzymanie sodu w organizmie

Glukokortykoidy (kortyzol oraz kortykosteron):

• zwiększają glukoneogenezę w wątrobie (i poziom glukozy we krwi),

• stymuluję przemianę białek (regulują ekspresję wielu genów), 

• hamują reakcje zapalne, 

• wspólnie z hormonami rdzenia nadnerczy (adrenalina) uczestniczą w reakcji ustroju na stres

Hormony płciowe męskie (np.testosteron) oraz żenskie (np. estradiol):

• odpowiedzialne są m. in. za drugorzędowe cechy płciowe

• regulują aktywność wielu genów

Kwasy żółciowe (kwas cholowy i deoksycholowy) - jak powstają?

powstają w wyniku specyficznych przekształceń cholesterolu: wprowadzenie dodatkowych grup –OH i zmiana konfiguracji, redukcja wiązania podwójnego w pierścieniu B oraz skrócenie i utlenienie łańcucha bocznego przy C17 (powstaje grupa –COOH). Dzięki temu ich cząsteczki stają się bardziej hydrofilowei mają zdolność emulgacji tłuszczu co ułatwia trawienie jelitowe

gdzie są syntezowane kwasy żółciowe?

w wątrobie

czym są Sfingolipidozy (lipidozy)?

grupa schorzeń powodowanych przez defekty lub brak aktywności enzymów lizosomalnych zaangażowanych w degradację sfingolipidów

Sfingolipidozy (lipidozy) - rodzaje

• choroba Tay-Sachsa (β-heksozoaminidaza A)

• choroba Gauchera (glukocerebrozydaza)

• choroba Niemanna-Picka (sfingomielinaza)

• leukodystrofia metachromatyczna (arylosulfataza A)