toegepaste biologie hoofdstuk 15, 16 + 20 deel 1

geef een synoniem voor de mollusca

de weekdieren

omschrijf de algemene embryogenetische kenmerken van de mollusca

• ze zijn histozoa triblastica

• ze hebben een coeloom

• ze hebben een doorlopend spijsverteringsstelsel

• ze zijn hyponeurii

omschrijf de bouw en verschillende vormen van de mollusca of weekdieren

• ze zijn omgeven door een éénlagig epitheel (een epidermis) dat meestal trilharen en veel slijmklieren bezit

• het lichaam is gewoonlijk kort en is opgeven door een dunnen dorsaal gelegen mantel die bij zeer veel soorten een schelp vormt

• de voet het karakteristiek kenmerk van alle weekdieren ligt ventraal en kan gebruikt worden om te kruipen, te graven of te zwemmen

• weekdieren hebben een zacht lichaam waaraal als typische delen te onderscheiden zijn: de kop, de ventraal gelegen voet, een dorsaal gelegen ingewandenmassa, een vlezige mantelplooi

omschrijf de skeletvorming van de mollusca of weekdieren

ze hebben geen specifieke skeletvorming en geen vorming van de chorda dorsalis

omschrijf het ademhalingsstelsen van de mollusca of weekdieren

de ademhaling kan gebeuren door de epidermis, de mantel, door één tot veel kieuwen of door een tot long omgevormde wand van de mantelholte

omschrijf het excretiestelsel van de mollusca of de weekdieren

excretie gebeurt door de nieren

omschrijf het spijsverteringsstelsen van de mollusca of de weekdieren

• het spijsverteringsstelsel doorloopt het hele lichaam en heeft een mond en anus

• in de regel is er een grote spijsverteringsklier en dikwijls ook speekselklieren

• behalve bij de tweekleppigen komt er in de mond een rasp of radula voor: dit is een chitineuze band met talrijke tandjes

• zoms word het voedsel in de darm voortbewogen door het kloppen van het hart

omschrijf het zenuwstelsel van de mollusca of weekdieren

• het zenuwstelsel bevat drie paar door connectieven verbonden ganglia van waaruit zenuwen vertrekken

• er is dus geen touwladdersysteem aanwezig

• zintuigorganen zijn goed ontwikkeld

in welke klasse kunnen we de mollusca of weekdieren indelen

- klasse II: de gastropoda of slakken

- klasse IV: de cephalopoda of koppotigen:

• nautilissen

• de inktvissen: → de zeekatten → de pijlinktvissen → de octopusachtigen

• klasse V: bivalvia of plaatkieuwigen of tweekleppige schelpdieren: zoals de mossel en oesters

omschrijf de tweede klasse van de mollusca of weekdieren

de gastropoda of slakken:

• men maakt een onderscheid tussen naaktslakken en huisjeslakken

• afhankelijk van het ademhalingssysteem maakt men een onderscheid tussen longslakken en kieuwslakken

• binnen de kieuwslakken heeft met niet enkel de waterkieuwslakken maar ook de landkieuwslakken

• binnen de longslakken heeft men de landlongslakken en de waterlongslakken

- slakken op het land zijn meestal longslakken zoals de tuinslak

- slakken in zoetwater zij ook meestal longslakken zoals de poelslak

- slakken in zout water en getijdenzonen zijn meestal kieuwslakken

omschrijf de vierde klassen van de mollusca of weekdieren

de koppotigen:

• ze hebben een kop met 8 of 10 relatief korte armen waarmee ze hun prooi grijpen

• het zijn echte predatoren die krabben, kreeften en vissen grijpen met hin vangarmen

• ze bewegen voort in het water door snelle ‘schok’ bewegingen te maken, dit doen ze door water te persen doorheen een trechter in de mantelholte

• de armen dienen dus niet voor de voortbeweging

• inktvissen zijn voorzien van inktklieren

• se schaal is zwak inwendig ontwikkeld of afwezig bij inktvissen, de schaal van de zeekatten word gebruijt als zeeschuim voor vogels

• bij nautilusachtigen is een uitwendige schelp aanwezig

omschrijf de vijfde klasse van de moolusca of weekdieren

de plaatkieuwen:

• het zijn waterbewonende weekdieren die gefixeerd leven of zich in zand of slib ingraven

• het weke lichaam is omsloten door een tweekleppige schaal met 1 of 2 sluitspieren

• de kop ontbreekt en de voet is bijlvormig

• ze hebben dunne plaatvormige kieuwen, meestal hebben ze langs elke kant van het lichaam 2 kieuwbladen

de schelp bestaat uit 3 verschillende lagen:

• de opperhuid: chitineachtig

• de prismalaag: calciumcarbonaatkristallen

• de parelmoerlaag: calciumcarbonaatplaatjes, wit en grijsblauw gekleurd

de mosselkweek is een belangrijke economische activiteit

geef een synoniem voor de echinodermata

de stekelhuidigen

omschrijf de habitat van de echinodermata of de stekelhuidigen

• ze leven allen marien en zijn vrijlevend

• als ze volwassen zijn dan vertonen ze een radiaale symetrische structuur op basis van het getal vijf- de armen

• sommige soorten zijn perdatoren (ze doen dit altijd in groep), andere kunnen ook giftig zijn

omschrijf de algemenen embryogenetische kenmerken van de echinodermata of de stekelhuidigen

• ze zijn histozoa triblastica

• ze is geen cefalisatie

• ze zijn niet gesegmenteerd

• ze zijn coelomata

• ze zijn deutrostoom

• ze zijn epineurii

• ze zijn protostoom

omschrijf de celdifferentiatie van de echinodermata of de stekelhuidigen

ze hebben een doorgedreven celdifferentiatie

omschrijf het spierstelsel van de echinodermata of de stekelhuidigen

de voortbeweging is traag en gebeurt door ambulacraalvoetjes en wordt geregeld door een hydraulisch systeem: het watervaatstselsel of het ambulacraal stelsel (dit is zeer specifiek)

omschrijf de bouw en de verschillende vormen van de echinodermata of de stekelhuidigen

het lichaam is voorzien van stekels er is geen kop en er zijn geen hersenen

omschrijf de skeletvorming van de echinodermata of de stekelhuidigen

- ze hebben een inwendig skelet gevormd door inwendige geranschikte kalkplaatjes

- ze is geen vorming van een chorda dorsalis

omschrijf het ademhalingsstelsel van de echinodermata of de stekelhuidigen

• de bloedomloop is een gereduceerd systeem dat bestaat uit een circelvormig kanaal van waaruit vijf radiaal lopende vaten vertrekken

• ademhaling en excretie gebeuren hoofdzakelijk door papulae, dat zijn kleine dermale uitstulpingen tussen de kalkplaatjes van de huis die met het coeloom is verbinding staan

omschrijf het spijsverteringsstelsel van de echinodermata of de stekelhuidigen

• er is een volledig darmstelsel, met een mond en anus = deutrostoom

• excretie gebeurt via de papulae

• de ambulaclaalvoetjes kunnen helpen schelpen open breken

omschrijf het zenuwstelsel van de echinodermata of de stekelhuidigen

• er is geen cefalisatie

• er is wel een ring die rond de mond ligt waaruit 5 radiale zenuwen vertrekken

• er zijn geen hersenen

omschrijf de voortplanting van de echinodermata of de stekelhuidigen

• de geslachten zijn altijd gescheiden

• ze is sprake van een uitwendige bevruchting

• metamorfose van gewimperde vrijzwemende larven

• veelvuldige regeneratie van lichaamsdelen

in welke 5 klassen kunnen we de echinodermata of de stekelhuidigen indelen

- klasse I: de zeesterren (belangrijkste)

- klasse II: slangsterren

- klasse III: zee egels (belangrijkste)

- klasse IV: zeekomkommers (belangrijkste)

- klasse V: zeelelies