histologia- tkanka nerwowa

Jakie są główne cechy tkanki nerwowej?

Pobudliwość, przewodnictwo, przetwarzanie impulsów, polaryzacja komórek z wypustkami.

Z jakiej tkanki rozwija się układ nerwowy?

Z neuroektodermy.

Jakie struktury powstają kolejno podczas neurulacji?

Płytka nerwowa → rynienka nerwowa → cewka nerwowa.

Czym są neurony?

To silnie wyspecjalizowane komórki postmitotyczne, które dzielą się tylko w życiu płodowym.

Jakie funkcje pełnią neurony?

Odbierają impulsy i przewodzą je do innych komórek.

Czym jest neuroblast?

To komórka, która nie dzieli się, ale różnicuje w neuron lub komórkę glejową.

Co to jest neurogeneza?

Powstawanie neuronów z komórek macierzystych - neuroblastów.

Gdzie zachodzi neurogeneza przez całe życie?

W hipokampie, opuszce węchowej i nabłonku węchowym.

Ile neuronów dziennie powstaje w hipokampie?

Około 700.

Jakie neurony powstają w opuszce węchowej?

Neurony pochodzące ze strefy podkomorowej.

Co to jest perykarion?

To ciało komórki nerwowej zawierające jądro komórkowe.

Jakie organelle znajdują się w perykarionie?

Jądro komórkowe, tigroid (ciałka Nissla), mitochondria, lizosomy, aparat Golgiego, siateczka śródplazmatyczna, neurofilamenty.

Czym jest tigroid (ciałka Nissla)?

To ziarnistości w cytoplazmie zawierające RER i rybosomy.

Dlaczego jądro komórkowe neuronu jest jasno zabarwione?

Ze względu na obecność rozluźnionej chromatyny (euchromatyny).

Czym charakteryzują się dendryty?

Są liczne, krótkie, rozgałęzione, z kolcami dendrytycznymi i przesyłają impuls dośrodkowo.

Czym charakteryzuje się akson?

Jest pojedynczy, długi, przesyła impuls odśrodkowo, nie zawiera tigroidu.

Co znajduje się na końcach aksonu?

Kolbki synaptyczne uczestniczące w przekazywaniu impulsów.

Jakie funkcje pełni cytoszkielet aksonu?

Utrzymuje kształt i umożliwia transport substancji.

Jakie struktury tworzą cytoszkielet neuronu?

Neurotubule, neurofilamenty, filamenty aktynowe.

Jak są ułożone neurotubule w aksonie?

Końce "-" są skierowane do perykarionu, a końce "+" w stronę końca aksonu.

W jaki sposób neurotubule przebiegają w dendrytach?

W obu kierunkach.

Czym jest transport aksonalny?

Dwukierunkowym transportem substancji w aksonie i dendrytach.

Jaka jest różnica między transportem szybkim a wolnym w aksonie?

Transport szybki (4-400 mm/dzień) wymaga ATP i transportuje organelle, a wolny (0,2-4 mm/dzień) transportuje białka.

Jaką rolę pełni kinezyna w transporcie aksonalnym?

Transportuje substancje od perykarionu do zakończeń aksonu (od "-" do "+").

Jaką rolę pełni dyneina w transporcie aksonalnym?

Transportuje substancje od zakończeń aksonu do perykarionu (od "+" do "-").

Czym jest lipofuscyna?

To barwnik odkładany w lizosomach, marker starzenia się komórek.

Czym jest neuromelanina?

To barwnik pochodzący z dopaminy, nadający kolor strukturom mózgu, np. istocie czarnej.

Czym charakteryzuje się neuron dwubiegunowy?

Posiada jeden akson i jeden dendryt.

Czym charakteryzuje się neuron wielobiegunowy?

Ma jeden akson i wiele dendrytów

Czym charakteryzuje się neuron pseudojednobiegunowy?

Ma jedną wypustkę, która rozdziela się na dwie: dośrodkową i odśrodkową.

Jak klasyfikuje się neurony ze względu na kształt perykarionu?

Na ziarniste, gwiaździste, wrzecionowate, piramidowe i gruszkowate.

Czym charakteryzują się neurony piramidowe?

Mają piramidalny kształt perykarionu i dwa drzewka dendrytyczne.

Gdzie generowany jest potencjał czynnościowy?

W początkowej części aksonu za wzgórkiem aksonalnym

Co to jest aksolemma?

To błona komórkowa aksonu zawierająca liczne kanały jonowe.

Jakie są trzy główne typy neuronów ze względu na funkcję?

Neurony czuciowe, ruchowe i interneurony.

Jaką funkcję pełnią neurony czuciowe (aferentne)?

Przekazują impulsy z receptorów zmysłowych do centralnego układu nerwowego.

Jaką funkcję pełnią neurony ruchowe (eferentne)?

Przekazują impulsy z centralnego układu nerwowego do mięśni i gruczołów.

Jaką funkcję pełnią interneurony?

Przekazują informacje między neuronami czuciowymi a ruchowymi, koordynując odpowiedzi.

Jaką funkcję pełnią osłonki aksonu?

Izolują akson i zapewniają optymalne warunki przewodzenia impulsów

Jakie komórki tworzą osłonki aksonów w PUN?

Komórki Schwanna (lemocyty).

Jakie komórki tworzą osłonki aksonów w CUN?

Oligodendrocyty

Czym jest włókno bezrdzenne?

Włókno pozbawione osłonki mielinowej.

Ile aksonów może obejmować jedna komórka Schwanna we włóknach bezrdzennych?

Do 30 aksonów.

Czym jest włókno rdzenne?

Włókno posiadające osłonkę mielinową

Ile aksonów obejmuje jedna komórka Schwanna we włóknach rdzennych?

Jeden akson.

Co to są przewężenia Ranviera?

Granice pomiędzy sąsiednimi komórkami Schwanna, gdzie brak osłonki mielinowej.

Jakie komórki uczestniczą w mielinizacji?

Komórki Schwanna (PUN) i oligodendrocyty (CUN).

Ile aksonów może otaczać jeden oligodendrocyt?

Nawet 50 aksonów

Czym jest proces mielinizacji?

Tworzenie błony komórkowej bogatej w lipidy, która owija się wokół aksonu.

Czym jest mezakson?

Krawędź komórki Schwanna w procesie mielinizacji

Dlaczego mielina jest elektronowo gęsta w mikroskopii elektronowej?

Lipidy mieliny wiążą czterotlenek osmu, co kontrastuje błony komórkowe.

Co wchodzi w skład mieliny?

Białka mieliny, cholesterol, glikolipidy (np. cerebrozydy), fosfolipidy.

Jakie białko jest kluczowe dla przyciągania warstw mieliny?

MBP (zasadowe białko mieliny).

Gdzie aksony mają rozproszone kanały sodowe?

We włóknach bezrdzennych.

Gdzie kanały sodowe są skoncentrowane w aksonach rdzennych?

Przy węzłach Ranviera.

Jaka jest prędkość przewodzenia impulsów we włóknach bezrdzennych?

0,5–3 m/s.

Jaka jest prędkość przewodzenia impulsów we włóknach rdzennych?

3–120 m/s.

Jak grubość osłonki mielinowej wpływa na szybkość przewodzenia impulsów?

Im grubsza osłonka, tym szybsze przewodzenie

Jaka jest prędkość przewodzenia we włóknach A?

15–120 m/s.

Jaka jest prędkość przewodzenia we włóknach B?

3–15 m/s.

Jaka jest prędkość przewodzenia we włóknach C?

0,5–3 m/s.

Czym są wcięcia Schmidta-Lantermana?

Nagromadzeniem cytoplazmy komórek Schwanna w osłonce mielinowej.

Jaką funkcję pełnią wcięcia Schmidta-Lantermana?

Umożliwiają odżywianie komórki i przesyłanie substancji.

Najdłuższe aksony u człowieka – jakie neurony je mają?

Neurony unerwiające stopę.

Jakie komórki tworzą osłonki mielinowe w centralnym układzie nerwowym?

Oligodendrocyty.

Jak nazywają się kanały cytoplazmy w oligodendrocytach?

Mezaksony.

Co powoduje depolaryzację błony komórkowej?

Napływ jonów Na+ do wnętrza komórki po otwarciu kanałów sodowych.

Jaka jest różnica potencjałów w stanie spoczynkowym neuronu?

Około -70 mV po stronie cytoplazmatycznej.

Jakie przewodzenie zachodzi we włóknach niezmielinizowanych?

Przewodzenie ciągłe.

Gdzie znajdują się kanały sodowe w aksonach zmielinizowanych?

W przewężeniach Ranviera.

Jakie fazy występują podczas przewodzenia impulsu w zmielinizowanych aksonach?

Faza wolna (jonowa) i szybka (elektryczna).

Jakie typy połączeń mogą występować między neuronami?

Synapsy aksodendrytyczne, aksoaksonalne, aksosomatyczne, dendrodendrytyczne.

Jakie neuroprzekaźniki należą do amin biogennych?

Noradrenalina, dopamina, serotonina

Jaki jest główny hamujący neuroprzekaźnik w mózgu?

GABA (kwas gamma-aminomasłowy).

Co powoduje otwarcie kanałów wapniowych w synapsie chemicznej?

Napływ impulsu do zakończenia aksonu.

Jaki mechanizm pozwala na ponowne wykorzystanie neuroprzekaźnika?

Wychwyt zwrotny.

Jak działa acetylocholina w płytce motorycznej?

Pobudza skurcz mięśnia.

Co oznacza reguła „wszystko albo nic” w działaniu neuronu?

Impuls powstaje tylko, gdy potencjał przekroczy próg pobudzenia.

Co się dzieje w synapsach hamujących po połączeniu neurotransmitera z receptorem?

Otwierają się kanały chlorkowe, co prowadzi do hiperpolaryzacji.

Jakie struktury znajdują się w kolbce końcowej synapsy?

Pęcherzyki synaptyczne, mitochondria, SER, filamenty aktynowe.

Co znajduje się w błonie postsynaptycznej?

Receptory dla neuroprzekaźników.

Jaki neuroprzekaźnik jest głównym inhibitorem w rdzeniu kręgowym?

Glicyna

Co to są kolce dendrytyczne?

Wypustki dendrytów, z którymi synaptycznie łączą się zakończenia aksonów.

Co to są komórki glejowe?

Komórki glejowe to niepobudliwe komórki układu nerwowego pełniące funkcje podporowe, odżywcze, ochronne i regulacyjne

Ile procent masy mózgu stanowią komórki glejowe?

Komórki glejowe stanowią 50% masy mózgu.

Jakie są główne typy komórek glejowych?

Główne typy komórek glejowych to astrocyty, oligodendrocyty, komórki mikrogleju i komórki ependymalne.

Jaką rolę pełnią astrocyty?

Astrocyty biorą udział w utrzymaniu homeostazy, odżywianiu neuronów, tworzeniu bariery krew-mózg oraz wspomaganiu procesów regeneracji.

Jaką funkcję pełnią oligodendrocyty?

Oligodendrocyty tworzą osłonki mielinowe w ośrodkowym układzie nerwowym.

Gdzie znajdują się komórki Schwanna i jaką pełnią funkcję?

Komórki Schwanna znajdują się w obwodowym układzie nerwowym i tworzą osłonki mielinowe.

Co to jest mikroglej i jakie pełni funkcje?

Mikroglej to komórki układu odpornościowego w mózgu, pełniące funkcje ochronne i usuwające uszkodzone struktury.

Co to są komórki ependymalne?

Komórki ependymalne to komórki wyścielające jamy mózgu i kanał centralny rdzenia kręgowego, biorące udział w produkcji płynu mózgowo-rdzeniowego.

Jaką funkcję pełnią komórki glejowe w synapsach?

Komórki glejowe regulują funkcje synaps, wpływając na przekazywanie informacji między neuronami.

Jaki jest stosunek liczbowy komórek glejowych do neuronów?

Komórek glejowych jest dziesięciokrotnie więcej niż neuronów

W jakiej części układu nerwowego znajdują się oligodendrocyty?

Oligodendrocyty znajdują się w ośrodkowym układzie nerwowym.

Co odróżnia komórki Schwanna od oligodendrocytów?

Komórki Schwanna znajdują się w obwodowym układzie nerwowym, a oligodendrocyty w ośrodkowym układzie nerwowym.

Jakie komórki są odpowiedzialne za izolację aksonów?

Za izolację aksonów odpowiadają oligodendrocyty w OUN i komórki Schwanna w obwodowym układzie nerwowym.

Jakie komórki pełnią funkcję fagocytarną w układzie nerwowym?

Funkcję fagocytarną pełnią komórki mikrogleju.

Jaką funkcję pełnią komórki glejowe w gospodarce jonowej mózgu?

Komórki glejowe regulują gospodarkę jonową mózgu, szczególnie stężenie jonów potasu.

Jaką funkcję pełnią komórki glejowe w gospodarce neurotransmiterami?

Komórki glejowe uczestniczą w wychwycie i rozkładzie neurotransmiterów w synapsach.

Co produkują komórki ependymalne?

Komórki ependymalne produkują płyn mózgowo-rdzeniowy.