Hoofdstuk 2: analytische boekhouding

rol van accountancy in organisatie

1. interne rapportering voor routine beslissingen

2. interne rapportering voor niet-routine beslissingen

3. externe rapportering

rol van accountancy naast registreren en rapporteren

• aandacht trekken van management op belangrijke evoluties, problemen en opportuniteiten=> voor waarde van onderneming te verhogen

• zowel kostenbesparingen als opbrengstenverhogingen

dus: rol van accountancy

• registrerend: het registreren en rapporteren van betrouwbare data voor elk niveau van management zowel voor interne als externe behoeften

• aandachttrekkend

algemene boekhouding

• gericht op externe rapportering

• het meten en registreren van transacties

• jaarrekening Belgische Accounting Principes & Impact van fiscaliteit

• financial accounting

beleidsboekhouding

• meten en rapporteren van financiële en niet-financiële informatie die managers helpt bij het nemen van beslissingen

• interne en toekomstgerichte informatie

• management accounting

kostprijsboekhouding

• analytische boekhouding

• levert informatie voor zowel algemene boekhouding als voor beleidsboekhouding

• financiële en niet-financiële informatie

• cost accounting

• kostenbeheersing

kost

opgeofferd middel om een welbepaald doel te bereiken

werkelijke kost/historische kost

als kost werkelijk gemaakt is

tegenovergestelde van werkelijke kost

gebudgetteerde kost

kostenobject

een ‘item’ waarvoor specifieke meting van kosten gewenst is

voorbeelden kostenobject

• bedrijfsafdeling

• product

• specifieke bestelling

in onderneming belangrijk om

alle kosten efficiënt te traceren en vervolgens te alloceren aan één of meerdere kostenobjecten

traceren

lokaliseren

alloceren

toewijzen

variabele kosten

schommelen evenredig met omvang van activiteit (bedrijfsdrukte)

zoals: - grondstoffen - verkoopcommissies

vaste kosten

variëren niet met de omvang van activiteit

zoals - afschrijving gebouw - verwarming

proportioneel variabele kosten

schommelen recht evenredig met de bedrijfsdrukte

zoals - grondstoffen voor massaproductie

degressief variabele kosten

nemen verhoudingsgewijze minder sterk toe dan volume

• grondstofprijs daalt bij grotere afname

progressief variabele kosten

stijgen verhoudingsgewijze sterker dan het volume

• loonkost inclusief toeslag voor overuren

directe kosten

Rechtstreeks toewijsbaar aan kostenobject, zonder een verdeelsleutel te hanteren
                 vb. grondstoffen, uurlonen

indirecte kosten of overhead kosten

Enkel toewijsbaar aan een kostenobject via een verdeelsleutel

                     vb. telefoon, verwarming

onderscheid tussen direct of indirect

afhankelijk van kostenobject waaraan die koste toegewezen is

=> voorbeeld: kosten voor onderhoud van machine kunnen directe kosten vormen als kostenobject de volledige productielijn is, maar zijn indirecte kosten wanneer kostenobject een welbepaalde product is dat samen met andere producten vervaardigd wordt via productielijn

break-even punt

activiteitenvolume waarbij totale opbrengsten gelijk is aan totale kosten

=> geen winst, geen verlies

contributiemarge

• omzet - variabele kosten

• 100% - variabele kosten %

• toont de bijdrage (contributie) van bepaalde verkoop in vaste kosten en in winst

break-even punt (in waarde)

vaste kosten / contributiemarge

break-even punt (in eenheden)

vaste kosten / contributiemarge per eenheid

brutowinstmarge

omzet - aankoopprijs van goederen

resultaat

omzetverschil x contributiemarge

operationele hefboomwerking

naarmate het aandeel van de vaste kosten in de totale kosten groter is, neemt ook de variabiliteit van de winst toe

beperkingen BE model

• niet alle kosten zijn strikt vast of strikt variabel

• variabele kosten schommelen niet altijd rechtstreeks evenredig met omzet (kortingen)

• veronderstelt constante efficiëntie en productiviteit, ongeacht het volume

• productmix wijzigt niet naarmate verkoopvolume wijzigt

integrale kostprijsberekening

• voorcalculatie <=> nacalculatie

• verschillenanalyse

• gebruik van direct en indirecte kosten

voorcalculatie

prijsberekeningen voor we verkopen

nacalculatie

nadat je verkocht hebt narekenen of je prijsberekeningen wel kloptten

kostenveroorzaker of cost criver

elke factor waarvan de wijziging een invloed heeft op de totale kost van het betreffende kostenobject

essentie van Activity Based Costing

• indirecte kosten worden gealloceerd aan activiteiten

• bepaal vervolgens in welke mate elk product of dienst gebruik maakt van deze activiteiten

werkwijze ABC

1. identificeer per afdeling de activiteiten

2. alloceer de indirecte kosten aan die activiteiten

3. bepaal de kostenveroorzaker per activiteit

4. bepaal kostprijs per eenheid van die kostenveroorzaker

5. inventariseer welke activiteiten nodig zijn voor een product

6. wijs de kostprijs van elke activiteit toe aan het product

waarom ABC

• trend naar destandaardisatie, nichevorming, waardoor naast standaardproductie ook kleine series

  => volumegerelateerde verdeelsleutels wijzen aan grote series te veel kosten toe

• belang van non-unit-level activiteiten (bv. instelkosten)

• directe arbeid is hoe langer hoe minder de kostenveroorzaker voor indirecte kosten

• toenemend belang van indirecte kosten gerelateerd aan ontwerpen, plannen

wanneer ABC

• indirecte kosten zijn aanzienlijk

• belangrijke opstartkosten, insteltijden

• grote verschillen in productievolumes per order

• verbruik indirecte kosten niet evenredig met productievolume