ziekteleer locomotie

Alles wat ik nuttig vond

congenitale hyperplasie (rund)

congenitale hyperplasie (rund)

hyperplasie van bepaalde spiervezels, vaak een noodzakelijke keizersnede → ‘‘dikbillen’’

myofibrillaire hypoplasie / splayleg (big)

onvermogen tot staan/lopen door tekort aan myofibrillen door bv vroeggeboorte of een eiwittekort. Het geneest vanzelf

scoliosis

zijwaartse kromming wervels

torticollis

scheve halss

steltvoet

te steile beenstand

artrogrypose

multipele gewrichtsstijfheid

spastische parese (rund)

tonische kramptoestand → steile sprong of been naar achteren getrokken

T: neurectomie van N. Tibialis

kramperigheid (paard+rund)

een achterbeen trillend optreden + veels te hoog T: geen ivm progressief verloop

hanentred (paard)

een achterbeen te sterk bewegen bij lopen

T: Wegnemen van primaire oorzaak, tenectomie, sympathicusblokkade, vitamine B of phenotaïne.

Maandagziekte / tying up

spierbevangenheid. Door acute spierdegeneratie tijdens verhoogde beweging door ontsporing van de anaerobe glycolyse. Dit komt omdat er na dagen rust meer glycogeen voorraad is die minder doorbloedt is. Hierdoor krijg je een ophoping van melkzuur..

V:

licht → 5-10m na inspanning een vage koliek met een kromme rug en een steile achterhand.

Gematigd: zweten, stijf, korte gang tijdens werk, myoglobine in urine

Zwaar: Dier is compleet verstijft, myoglobine in urine

D: CK, AST en LDH in bloed

T: stoppen met bewegen, pijnbestijding

Porcine stress syndroom (PSS)

maligne hyperthermie bij hartgroeiende vleesvarkens in stress omstandigheden. Erfelijk door een afwijking in de Ca kanalen van spiercellen. Dan bij stress Ca uit mito’s, daardoor snelle glycolyse en hoog melkzuur

V: Shock, hyperthermie, spiercontracties

T: niet fokken met deze dieren

nutrionele myopathieën

bij een tekort aan vit E of selenium, vnl bij jongere dieren → stiff lamb disease

boutvuur

necrotiserende myositis door clostridium chauvoei. Door opname per os van sporen. Na spierbeschadiging krijg je activatie

paraboutvuur

eigenlijk zelfde als boutvuur, maar dan met clostridium species

maligne oedeem

necrotiserende myoisitis, veroorzaakt door wondinfecties

Cysticerose

door lintworm (taenia saginatta of solium). Dit veroorzaakjes blaasjes in spieren, verder amper verschijnselen. Wel Zoönose!

tendinitis

aseptisch, tgv verscheuringen

tendovaginitis / tendosynovitis

peesschede ontsteking. Aseptisch bij overbelasting. Bij kippen door reovirus

Bursitis (paard+rund)

een lokale, fluctuerende zwelling

Acquisiete bursae

een verkregen / reactieve bursae agv herhalend trauma

T: steriel punctueren

legger

op punt olecranon voorbeen door een harde ligplek.

piephak

op punt calceneus bij paard

grupbeen

lateraal aan tarsus, door herhaalde kneuzing. Deze raakt vaak geïnfecteerd.

dyschondroplasie

afwijkende toename kraakbeen groei mbt skeletgroei, door bv een afwijkend groeihormoon

Congenitale chondrodystrofie

kraakbeencellen prolifereren weinig in de lengtegroei, krijg je korte dikke beenderen van

perosis

chondrodystrofie bij kippen door nutritionele deficiënties. Kunnen ze ook draaiing poten van krijgen doordat pees van gastrocnemius naar mediaal of lateraal glijdt.

rachitis

oiv hypovitaminose D onvoldoende mineralisatie. Groeischijf wordt abnormaal hoog en breed

Toegenomen modellerende ombouw, redenen

door hyperparathyreoidie of hypervitaminose A. Hierdoor te veel resorptie beenweefsel en dus zwakke beenderen.

Afgenomen modellerende ombouw, redenen

door een hypovitaminose A krijg je osteosclerose

osteoperose

hypofunctie / hypoplasie osteoblasten

osteosclerose

hyperfunctie / hyperplasie osteoclasten

versnelde skeletrijping, redenen

hyperthyreoidie, voortijdige pubertijd.

versnelde skeletrijping, gevolg

Te vroege sluiting epifysaire schijven en daardoor vroegtijdige beëndiging endochondrale ossificatie

vertraagde skeletrijping, redenen

Door vroege castratie

Pseudoperosis / draaipoten (kip)

stoornis in modellerende ombouw en skeletrijping bij snelgroeiende vleeskuikens. Hierdoor minder sterke beenderen die gaan draaien.

Osteodystrofia fibrosa, wat is het + oorzaken

toegenomen resorptie been wat wordt vervangen door slecht gemineraliseerd osteoïd en bindweefsel. Krijg je bij secundair hyperparathyreoidie bij de veel fosfor

chronische fluorvergiftiging

Als vnl runderen te veel fluor binnenkrijgen, hier krijgen ze sclerosering skelet van

sequester vorming

bij grote necrose haarden van bot

Varusdeviaties vs valgusdeviaties + reden

varus → naar mediaal en valgus → lateraal, doordat de endochondrale ossificatie aan 1 kant vertraagd is

Radiuscurve syndroom, hond

komt doordat ulna maar 1 groeischijf heeft, itt radius. Dus niks om op te vangen. Bij klassieke vorm sluit groeischijf ulna te vroeg, radius groeit door en dan dikke curve

Peristerentie endochondraal kraakbeen - dyschondroplasie

in distale metafyse ulna en radius vnl. Je krijgt vertraging differentiatie groeischijf, waardoor deze verbreed. Dit verdwijnt vanzelf. Kippen die dit krijgen gaan op de hakken zitten

Acute aseptische periostitis, redenen

trauma, kneuzingen, verscheuringen

acute periostitis, redenen

diep geïnfecteerde wond

chronische periostitis, 2 vormen

periostitis fibrose bij proliferatie bindweefsel en periostitis ossificans proliferatie beenweefsel

Schiefels bij het paard

chronische periostale botnieuwvorming aan metacarpus (griffelbeentje meestal), komt door herhaaldelijk trauma. Zelf niet pijnlijk maar kan secundaire problemen veroorzaken

Osteosarcoom

komt veel voor bij honden

chondroom, locatie

op plekken waar endochondrale ossificatie plaatsvindt

chondrosarcoom, locatie

op plekken waar geen endochondrale ossificatie plaatsvindt

Stratum fibrosum

onderdeel gewrichtskapsel, stevig bindweefsel kapsel met een steunende functie

stratum synoviale

onderdeel gewrichtskapsel, vlokken, losmazig bindweefsel met veel bloed en lymfevaten

A synoviocyt

soort macrofaag

B synoviocyt

soort fibroblast

Heupdysplasie

onvoldoende stabiliteit in femurkop door afwijkende ontwikkeling gewricht. Bij een snel groeiende hond met overgewricht.

V: jonge hond → 4-12m, plotselinge pijn in achterpoten, mindere activiteit en een heupwiegende gang. >15m meer chronische osteoartrose met startkreupelheid

redenen elleboogdysplasie

Los processus coronoideus medialis, los processus anconeus, osteochondritis dissecand en elleboogincongruentie

Patella luxatie

Patella ligt naast de throchlea. Vnl bij kleine hondenrassen. Leidt tot een mechanische beperking en erosie gewrichtskraakbeen T: imbricatie → vast hechten. Crista tribia transpositie → de aanhechting van de patella pees verplaatsen of de throchlea uitdiepen

contusie

kneuzing

distorie

verstuiking → kortdurende, abnormale verplaatsing

Spat (paard)

atrose bij distale, tarsale geledingen door trauma.

V: stijf tot ernstig kreupel.

T: symptomatisch of artodese

lage en hoge overhoef (paard)

osteoatrose/artritis in hoef of kroongewricht.

V: plotseling kreupel, wisselend van ernst. Dier heeft een harde verdikking die pijnlijk is

T: acuut rust en koelen, chronisch weinig

Podotrochleose / hoefkatrolontsteking

degeneratie podotrochlea. Zorgt voor aantasting diepe buiger en buiger zelf. Komt beiderzijds voor voor.

V: geleidelijk ontwikkelende recidiverende belastingskreupelheid. De palpatie van de diepe buiger is pijnlijk en de buigproef is positief

T:onbelast bewegen, orthopedisch beslag, vasodilatator, NSAID’s, cortico’s, chirurgisch

Sesamoïdose

Degeneratie van kogeldraagapparaat, zorgt vnl voor pijn op aanhechtingsplaatsen pezen. V: geleidelijk ontwikkelende kreupelheid, belastings, buigproef positief. Geen therapie

osteochondrose, hond

stoornis in celrijping chondrocyten, daardoor blijft apoptose uit, daardoor verlenging kraakbeen zuilen. Deze cellen sterven uiteindelijk waardoor er discontinuïteit is en dus krijg je scheuringen. Vaak in caudocentraal deel humeruskop. V: vaak toevalsontdekking, bij ocd startkreupelheid. T: verwijderen flap

osteochondrose paard

bij dieren van 0-2j. v: vaak symptoomloos of overvulling van het gewricht bij sprong en knie. T: verwijderen flap

osteochondrose, varken ‘‘leg weakness’’

komt veel voor. In elleboog, tarsocrucale en femoropatellair. Redenen zijn erfelijkheid, vloer, bepaalde manier belasten. Reden dat dit veel voorkomt is dat varkens veel type I kraakbeen hebben en dit is zwakker.

artritis, sereus

door trauma, 1 gewricht

artritis serofibrinieus

bacterieel, bij jonge dieren vaaka

artritis purulent

bacterieel bij perforerende wonden of metastatisch

aseptische polyartritis gd, 2 soorten

immuungemedieerd door vastgelopen immuuncomplexen of reumatisch wat een chronisch progressief beeld geeft

Polyartritis, veulen

vaak problemen bij geboorte. T: rust, breedspectrum ab, nsaids en spoeling

Polyartritis, kalveren

icm osteomyelitis. V: warme, pijnlijke gewrichten. Dier wil lastig staan. T: zelfde als veulen

Polyartritis, big

via port d’entree door bv couperen V: kreupel, menigitis als veroorzaker streptococcus suis is. T: ab

Facetgewricht

binding van 1 wervelboog met de ander. Is een echt gewricht.

Tussenwervelschijven

tussen elk wervellichaam. Is meer een stootkussen

hemivertebra

een te kleine wervel ten gevolge van een partiële hypoplasie

caudale cervicale spondylomyelopathie of degeneratieve lumbosacrale stenose

2 wervels die langs elkaar schuiven wat zorgt voor degeneratie

hernia nuclei pulposi

bij te snelle verandering van de tussenwervelschijf in fibreus weefsel.

spondylose

botwoekering op de uiteinden van wervellichamen. Vnl bij oudere, grotere honden. Dit leidt tot vergroeiing van de wervellichamen

kissing spines

spinale uitsteeksels van de wervels schuren langs elkaar. Heeft 4 verschillende graden van ernst. Kan geen verschijnselen hebben. T: cortico’s, manueel, aanpassen zadel, verwijderen uitsteeksels

spondylolisthesis ‘‘kinky back’’

vnl bij snelgroeiers van 2-4w. Craniaal deel van 6T naar ventraal, caudaal deel naar dorsaal. Reden is door abnormale modellerende ombouw en skeletrijping

kyfose ‘‘knikbig’’

kromming van de wervelkolom. Biggen groeien traag en stoppen op 40-60kg met groeien. Kan traumatisch of erfelijk zijn. T: tijdig euthanasie

Avasculaire femurkopnecrose ‘‘ziekte van Calvé-legg-Perthes’’

bij kleine hondenrassen van 4-8m leeftijd. Necrose van subchondraal been → deformerende osteoatrose V: kreupel + pijnlijke heupen

Borreliose ‘‘ziekte van Lyme’’

Door Borrelia burgdofferi lastig om te bewijzen dat dieren hier ziek van worden. V: kreupel, koorts, neurologisch (meningitis), T: ab

Dermatitis interdigitalis ‘‘stinkpoot’’

door Dichelobacter nodusus + fusobacterium necrophorum. Zorgt zelden zelf voor kreupelheid, maar kan zoolzweer veroorzaken.

V: sereuze ontsteking tussenklauwspleet, geur, kloven, overmatige hoornvorming. T: vnl preventief

dermatitis digitalis / Mortellaro

infectieuze component is onduidelijk, maar wel aanwezig. V: aardbeirode laesies met witte zoom. In chronische fase hyperkeratose, kan lijken op stinkpoot. Je krijgt het bij hoogproductieve dieren + jonge dieren + slechte hygiëne. T: tetracycline spray

phlegmona interdigitalis / slakkepoot

Acuut necrotiserende ontsteking door fusebacterium necrophorum / porphyromonas asaccharolytica. Port d’entree is nodig. T: parentale AB

rotkreupel

door Dichelobacter nodusus + fusobacterium necrophorum, overleefd slecht in de natuur.

V: ontsteking kroonrandhuis in tussenklauwspleet. Zorgt voor ondermijning van de hoorn. T: bekappen, wegnemen losse hoorn en desinfectie

Pododermatitis aseptica diffusa / klauwbevangenheid

door subacute pensverzuring toxische stoffen in bloed die uiteindelijk zorgen voor klauwprobleem. T: toename kreupelheid in koppel. Bij chronisch beeld geknikte dorsale wand en groeiringen. T: voeding rond afkalven aanpassen

Zoolzweer, rund

als gevolg van ziekte of door onjuiste pedicure. Zorgt voor biomechanische verstoring → beenkwaliteit omlaag → hoeveelheid hoorn omhoog → lederhuid overbelasting. T: ontlasten aangetast deel, zoolzweer uitsnijden.

Zoolkneuzing, paard

lokale, niet perforerende beschadiging pododerma. V: lokaal warme hoef, pijnlijk bij percussie. T: steen of iets verwijderen, bij hematoom ontlasten, NSAIDs

zoolzweer, paard

V: acuut ernstig kreupel, koorts, hoef is warmer. T: openen zweer, hoefverband, evt tetanus prik.

Nageltred / vernageling

CA perforerend. V: ernstig kreupel, CA aanwezig. T: desinfecteren en rust, maar bij necrose hoefgewricht is er weinig te doen

hoefbevangenheid

diffuse aseptische ontsteking, vnl bij pony’s. V: pijn, warme hoeven, digitale pols. Hoefbeen kan gaan zakken. T: koelen, nsaids en acepromazine.

Discospondylitis

Oorzaak is meestal bacterieel, het is een ontsteking van de tussenwervelschijf en de aangrenzende wervel.

V: Acuut en chronisch. Verschijnselen wisselen in intensiteit: periodiek koorts, vermagering, inactiviteit en trage en stramme locomotie. Vaak is er lokale, vaak ernstige pijnlijkheid van de wervelkolom. Neurologische afwijkingen zijn zelden opvallend.

T: AB en pijnstillers, evt. chirurgisch