aardrijkskunde begrippenlijst

aanlandige wind

Wind vanaf zee.

aantrekkingsfactor

Reden die een gebied aantrekkelijk maakt voor migranten.

achterstandswijk

Woonwijk waar de leefbaarheid tekortschiet.

aflandige wind

Wind vanaf land.

afstotingsfactor

Reden om te verhuizen uit een gebied.

agglomeratie

Een stad met de daaraan vastgegroeide voorsteden en dorpen.

aquifer

Waterdragende laag in de ondergrond.

arbeidsmigrant

Iemand die ergens anders gaat werken vanwege gebrek aan werk en geld in zijn eigen gebied.

assemblage

Het in elkaar zetten van een product.

binnenlandse migratie

Verhuizen binnen een land naar een andere gemeente.

breedteligging

De afstand van een plaats tot de evenaar.

buitenlandse migratie

Verhuizen naar een ander land.

central business district (cbd)

Het kantoren-, winkel- en uitgaansgebied van een stad.

centrale stad

De belangrijkste stad van een agglomeratie.

centrale zakenwijk

Het kantoren-, winkel- en uitgaansgebied van een stad.

cycloon

Tropische storm met minimaal windkracht 12 op de schaal van Beaufort.

demografisch zwaartepunt

Het punt in een land waarvan ten oosten en ten westen, en ten noorden en ten zuiden evenveel mensen wonen.

depressie

Gebied met een tekort aan lucht waar lucht toestroomt over het aardoppervlak en gaat stijgen

dienstensector

Alle bedrijven die diensten verlenen.

economische migrant

Iemand die ergens anders gaat werken vanwege gebrek aan werk en geld in zijn eigen gebied.

extensieve veeteelt

Veeteelt met weinig vee per hectare.

footloose

Een bedrijf dat weinig grondstoffen gebruikt en zich bijna overal kan vestigen.

front

Grensgebied tussen twee luchtsoorten.

gentrificatie

Veranderingen in een arme woonwijk als rijkere mensen er verwaarloosde woningen kopen en opknappen, waardoor de minder welvarende inwoners verdrongen worden.

hightechindustrie

Industrie die gebaseerd is op hoogstaande technische kennis.

hogedrukgebied

Gebied met een teveel aan lucht waar lucht wegstroomt over het aardoppervlak en wordt aangevuld met dalende lucht van boven

hooggebergte

Gebied met bergen die hoger zijn dan 1.500 m.

hoogvlakte

Vlak of zachtgolvend gebied dat meer dan 500 m hoog ligt.

hurricane

Tropische storm met minimaal windkracht 12 op de schaal van Beaufort.

immigrant

Iemand die een land binnenkomt om er te gaan wonen.

jong gebergte

Gebergte met hoge toppen, scherpe bergkammen en diepe dalen; minder dan 65 miljoen jaar oud.

kennisintensief

Er is veel vakkennis nodig om producten te maken.

kennismigrant

Economische migrant die vanwege zijn kennis naar een ander land gaat.

laagvlakte

Gebied zonder hoogteverschillen dat lager ligt dan 500 m.

lagedrukgebied

Gebied met een tekort aan lucht waar lucht toestroomt over het aardoppervlak en gaat stijgen

landklimaat

Klimaat met in de koudste maand een gemiddelde dagtemperatuur die lager is dan –3 °C en in de warmste maand hoger dan +10 °C.

leefbaarheid

Mate waarin een gebied geschikt is om er te leven.

lichte industrie

Bedrijven die veel halffabricaten gebruiken.

lijzijde

De kant van de berg die uit de wind ligt; er valt weinig neerslag.

loefzijde

De windkant van een gebergte met veel neerslag.

luchtsoort

Grote hoeveelheid lucht met een bepaalde temperatuur en vochtigheid.

maatschappelijke segregatie

Als mensen uit verschillende bevolkingsgroepen weinig contact met elkaar hebben.

middelgebergte

Gebied waar de meeste bergtoppen tussen de 500 en 1.500 m hoog zijn.

Middellandse Zeeklimaat

Zeeklimaat met hete, droge zomers en vochtige, zachte winters.

migrantenwijk

Woonwijk waar een groot deel van de bevolking een migratieachtergrond heeft.

modderstroom

Kolkende, modderige brij die met hoge snelheid van een helling af stroomt.

multiculturele samenleving

Samenleving van mensen uit verschillende culturen.

neerslagfactor

Factor waardoor neerslag ontstaat.

natuurlijke bevolkingsgroei

Bevolkingsgroei of -afname door het aantal geboorten min het aantal sterftes.

niet-westerse migratieachtergrond

Iemand afkomstig uit een niet-westers cultuurgebied.

orkaan

Tropische storm met minimaal windkracht 12 op de schaal van Beaufort.

oud gebergte

Gebergte met afgeronde toppen en ondiepe dalen; ouder dan 65 miljoen jaar.

pullfactor

Reden die een gebied aantrekkelijk maakt voor migranten.

pushfactor

Reden om te verhuizen uit een gebied.

re-urbanisatie

Bevolkingsgroei in een stad na een periode van suburbanisatie.

regenschaduw

De lijzijde van een berg, waar de dalende en warme lucht weinig of geen neerslag brengt.

ruimtelijke segregatie

Het apart wonen van bevolkingsgroepen met bepaalde kenmerken in bepaalde wijken.

schaal van Beaufort

Schaal om de kracht van de wind aan te duiden.

schaal van Saffir-Simpson

Schaal om de windkracht van orkanen aan te geven.

selectieve migratie

Migratie op basis van bijvoorbeeld leeftijd, inkomen en/of geslacht.

sociale bevolkingsgroei

Verandering van het bevolkingsaantal doordat mensen vertrekken of zich vestigen.

stadscentrum

Het kantoren-, winkel- en uitgaansgebied van een stad.

stedelijke vernieuwing

Het vernieuwen van woonwijken in de stad zodat de leefbaarheid sterk verbetert.

steppeklimaat

Droog klimaat met 250 tot 500 mm neerslag per jaar.

stuwingsregen

Neerslag die ontstaat door stijgende lucht tegen een gebergte.

suburb

Ruim opgezette buitenwijk met veel vrijstaande huizen en tuinen, afgewisseld met parken.

suburbanisatie

De verstedelijking van het platteland door migratie vanuit de stad.

temperatuurfactor

Factor die invloed heeft op de temperatuur in een gebied.

tornado

Zeer krachtige wervelwind; heet ook twister, wervelwind of windhoos.

tyfoon

Tropische storm met minimaal windkracht 12 op de schaal van Beaufort.

urban sprawl

De enorme verspreiding van voorsteden over het omringende platteland.

vertrekoverschot

Wanneer er meer mensen vertrekken uit een gebied dan dat er zich vestigen.

vestigingsoverschot

Wanneer er meer mensen zich vestigen in een gebied dan dat er mensen vertrekken.

vluchteling

Iemand die vanwege oorlog, godsdienst, etnische groep, nationaliteit, seksuele geaardheid of meningsuiting vlucht uit zijn land.

westerse migratieachtergrond

Iemand die afkomstig is uit het cultuurgebied van de westerse wereld.

woestijnklimaat

Droog klimaat met minder dan 250 mm neerslag per jaar.

zeeklimaat

Klimaat met een matigende invloed van de zee op de temperatuur (’s zomers koeler, ’s winters zachter) en het hele jaar neerslag.

zware industrie

Bedrijven die veel (ruwe) grondstoffen gebruiken, zoals steenkool, ijzererts of ruwe olie.