histologia 5. układ oddechowy

jakie 2 funkcje ma mięsień tchawiczy? co one umożliwiają

Funkcja mięśnia tchawiczego:

• Rozkurcz: podczas połykania umożliwia uwypuklenie się przełyku → ułatwia przechodzenie pokarmu.

• Skurcz: podczas kaszlu zawęża światło tchawicy → zwiększa prędkość powietrza → ułatwia odkrztuszanie.

z jakich 3 warstw składa się tchawica?

błona śluzowa, błona podśluzowa, przydanka

błona śluzowa- jakie ma 3 elementy i czym się one charakteryzują?

- Nabłonek wielorzędowy walcowaty migawkowy (z rzęskami)
- Gruba błona podstawna
- Blaszka właściwa: dużo włókien sprężystych

błona podśluzowa- jakie ma 3 elementy

- Gruczoły śluzowo-surowicze
- Chrząstka szklista w postaci niepełnych pierścieni
- Mięsień tchawiczy z komórek mięśni gładkich (znajduje się między końcami pierścieni)

przydanka jakie ma 2 elementy?

-Tkanka łączna właściwa
- Komórki tłuszczowe

gdzie występuje nabłonek wielorzędowy walcowaty urzęsiony?

Nabłonek wielorzędowy walcowaty urzęsiony, występuje w jamie nosowej i przewodzącej części dróg oddechowych. (gruba błona podstawna!)

podaj 5 typów komórek występujących w nabłonku dróg oddechowych

urzęsione (walcowate), kubkowe, szczoteczkowe, ziarniste, podstawne

cechy komórek urzęsionych(walcowatych), kubkowych i szczoteczkowych w nabłonku dróg oddechowych (po 2 do każdego cechy)

Urzęsione (walcowate)

- Najliczniejsze - Mają 250–300 rzęsek na szczycie

Kubkowe

- Zawierają śluz (glikoproteiny) - Jądro przypodstawnie

Szczoteczkowe

- Walcowate z mikrokosmkami - Chemoreceptory

cechy komórek ziarniastych i podstawnych nabłonka dróg oddechowych

Ziarniste

- Ziarna podobne do enteroendokrynnych - Część układu neuroendokrynnego

Podstawne

- Komórki macierzyste i progenitorowe z nich inne komórki nabłonka powstają

oskrzela

co robią? co się dzieje z chrząstką je otaczającą? co uchodzi do ich światła? co zawiera ich błona śluzowa?

• Oskrzela główne wielokrotnie się rozgałęziają, zmniejszając średnicę aż do 1–2 mm.

• Chrząstka otaczająca światło oskrzeli stopniowo przechodzi z pierścieni w mniejsze płytki szkliste.

• Do światła oskrzeli uchodzą przewody gruczołów śluzowych i surowiczych.

• Błona śluzowa zawiera spiralnie ułożone mięśnie gładkie i włókna sprężyste, widoczne szczególnie w mniejszych oskrzelach.

oskrzeliki

jaką mają średnicę? czego nie mają? co tworzy ścianę? jaki jest nabłonek? co tworzy urzęsiona wyściółka?

• Mają średnicę 1 mm lub mniejszą, brak w nich chrząstki i gruczołów.

• Ściany tworzy zbita tkanka łączna z mięśniami gładkimi.

• Nabłonek: w większych oskrzelikach – urzęsiony, wielorzędowy walcowaty, w końcowych – jednowarstwowy walcowaty lub sześcienny.

• Urzęsiona wyściółka tworzy aparat śluzowo-rzęskowy odpowiedzialny za usuwanie zanieczyszczeń.

oskrzeliki oddechowe

z czego powstają? z czego zbudowana jest ściana? co wpływa na zagęszczenie pęcherzyków?

• Powstają z podziału oskrzelików końcowych, zawierają pęcherzyki płucne – początek części oddechowej.

• Ściana zbudowana z mięśni gładkich i tkanki sprężystej, pokryta nabłonkiem oskrzelikowym, a w miejscach z pęcherzykami – nabłonkiem jednowarstwowym płaskim.

• Wraz z rozgałęzieniami liczba i zagęszczenie pęcherzyków wzrasta

pęcherzyki płucne

co dają płucom i co jest ich głównym zadaniem? jakie mają ściany? jakie mają unaczynienie? co jest między pęcherzykami?

• Pęcherzyki płucne nadają płucom gąbczastą strukturę i są miejscem wymiany gazowej (O₂ i CO₂) z krwią w naczyniach włosowatych.

• Ich cienkie ściany są przystosowane do efektywnej dyfuzji gazów między środowiskiem zewnętrznym a wewnętrznym.

• Są silnie unaczynione.

• Między pęcherzykami znajdują się cienkie, łatwo uszkadzalne przegrody międzypęcherzykowe zawierające pory Kohna (łączą sąsiednie pęcherzyki).

co umożliwia przegroda?

• Przegroda umożliwia wymianę gazową przez barierę krew-powietrze (błonę oddechową),

z jakich 3 elementów składa się błona oddechowa?

Składa się z:

• cienkich komórek nabłonka pęcherzykowego (2–3),

• zespolonych błon podstawnych nabłonka i śródbłonka,

• cienkich komórek śródbłonka naczyń włosowatych.

opłucna- czym jest i co pokrywa? gdzie łączą się jej 2 warstwy? z czego są zbudowane warstwy i co między nimi jest?

• Jest błoną surowiczą pokrywającą zewnętrzną powierzchnię płuc (opłucna trzewna) i wewnętrzną powierzchnię klatki piersiowej (opłucna ścienna).

• Obie warstwy łączą się we wnęce płuca.

• Zbudowane są z cienkiej tkanki łącznej (włókna kolagenowe i sprężyste) pokrytej jednowarstwowym nabłonkiem surowiczym.

• Między warstwami znajduje się jama opłucnej, wyścielona nabłonkiem surowiczym, który wydziela płyn zmniejszający tarcie podczas oddychania.

jakie 4 elementy zawierają pęcherzyki płucne?

pneumatocyty typu I, II, III i makrofagi pęcherzykowe

czym są pneumatocyty typu I i co robią?

• Pneumatocyty typu I – cienkie, płaskie komórki pokrywające większość powierzchni pęcherzyków; ubogie w organelle; odpowiadają za wymianę gazową.

Pneumatocyty typu II

czym są? co produkują i co to coś robi (3)

duże, zaokrąglone komórki, z licznymi mitochondriami, produkują surfaktant, który:

• zmniejsza napięcie powierzchniowe,

• zapobiega zapadaniu się pęcherzyków przy wydechu,

• chroni przed drobnoustrojami i przesiąkaniem płynu z naczyń.

pneumatocyty typu III czym są i co robią?

Pneumatocyty typu III – komórki z mikrokosmkami, bogate w organelle i glikogen; pełnią funkcję chemoreceptorów.

Makrofagi pęcherzykowe

gdzie się znajdują? co robią?

znajdują się na powierzchni nabłonka i w przestrzeni pęcherzykowej; fagocytują cząstki kurzu, sadzy i drobnoustrojów dzięki mikrokosmkowatej powierzchni; złuszczone fragmenty nabłonka z makrofagami mogą być usuwane z płuc.