De stem van de burger

Blanco stem

principe waarbij de kiezer op geen enkele lijst of kandidaat stemt

Electorale participatie

deelname van de burgers aan de politiek via verkiezingen

Evenredige vertegenwoordiging

kiessysteem waarbij de zetels binnen kieskringen worden verdeeld naargelang het bevolkingsaantal

Federale verkiezingen

verkiezingen voor het Federaal Parlement

Genderquotum

maatregel om een minimumaantal vrouwen in de wetgevende en uitvoerende machten te garanderen

Gesloten lijst

manier van kiezen waarbij de volgorde waarop de kandidaten op de lijst staan, bepaalt wie verkozen wordt

Kiesdrempel

minimumaantal stemmen (uitgedrukt in een percentage van het totale aantal uitgebrachte stemmen) dat een partij moet behalen om een zetel in een parlement te krijgen (5%)

Kieskring

(kiesgebied), gebied waar bij de verkiezingen op dezelfde kandidaten gestemd kan worden

Europees

heel Vlaanderen > 1 kieskring (dezelfde politici)

Federaal

11 kieskringen (150 vv)

Regionaal

Vlaanderen

Lokaal

provincieraad >provinciedistricten & gemeenteraad > gemeentegrenzen

Legislatuur

zittingsperiode van een parlement

gemeentelijk & provinciaal

6j

regionaal, federaal (voor 2024

4j) & Europees

Lijstduwer

kandidaat op de laatste plaats van een kieslijst

Lijststem

principe waarbij de kiezer bovenaan het bolletje van een partij kleurt

Lijsttrekker

kandidaat op de eerste plaats van een kieslijst

Lokale verkiezingen

verkiezingen voor de gemeenteraden en provincieraden

Ongeldige stem

principe waarbij de kiezer op een beschadigd stembiljet of voor (kandidaten van) verschillende lijsten stemt, of iets toevoegt aan het biljet

Open lijst

manier van kiezen waarbij het aantal behaalde stemmen van elke kandidaat bepaalt wie verkozen wordt

Opkomstplicht

wettelijke verplichting voor burgers om zich op de verkiezingsdag te laten registreren in een kiesbureau (regionaal, federaal & Europees)

Paritaire samenstelling

regel die stelt dat er op kieslijsten evenveel mannen als vrouwen moeten staan

Dubbele genderquota

- paritaire samenstelling

- 1e twee plaatsen van lijst bezet door M en V

Regionale verkiezingen

verkiezingen voor de deelstaatparlementen

Ritssysteem

principe waarbij plaatsen op een kieslijst afwisselend door een man en een vrouw moeten worden ingenomen

Sperperiode

periode in de aanloop van de verkiezingen waarin geen overheidscommunicatie gebruikt mag worden om het imago van politici of politieke partijen te bevorderen

Stadslijst

kieslijst voor de gemeenteraadsverkiezingen die samengesteld is uit verschillende partijen

Voorkeurstem

(naamstem), principe waarbij de kiezer alleen het bolletje van één of meerdere kandidaten kleurt

Stemmenkampioen

meeste voorkeurstemmen van grootste partij in coalitie > burgemeester

Initatiefrecht

lijstrekker grootste partij krijgt na verkiezingen 2 weken tijd om coalitie te vormen

Restlegisatuur

opnieuw gaan stemmen (bv als parlement ontbonden is)