MDV, Ileus, gastro-enteritis en corpus Alienum

Waar staat MDV voor?

Maag dilatatie volvulus

Wat is een MDV?

Een acute maagtorsie bij de hond waarbij een abnormale grote hoeveelheid gas de maag doet uitzetten (dilatatie) , en kan samengaan met het draaien van de maag (volvulus of torsie)

Dit is een spoedgeval!→ Wanneer een maagtorsie niet binnen 5 uur behandeld wordt is het sterftepercentage vrijwel 100%

• Maagdilatatie: Opgezette maag, gevuld met lucht of voer, maar zonder draaiing – passage is nog mogelijk.

• Maagdilatatie-volvulus (maagtorsie): De maag draait om zijn as, waardoor de ingang en uitgang worden afgesloten. Gevolg: gassen kunnen niet ontsnappen, de maag zet extreem uit.

Wat zijn symptomen van MDV?

• Acuut opzwellen van de buik, strak en gespannen.

• Tympanische buik (hol geluid bij tikken).

• Loos braken (proberen braken zonder resultaat).

• Overmatig speekselen (slikken lukt niet).

• Onrust, janken door pijn.

• Snelle verzwakking, shock (bleke slijmvliezen, hoge hartslag, snelle ademhaling).

Wat gebeurt er bij een maagtorsie?

• Gassen kunnen niet ontsnappen → maag blijft opzetten.

• Middenrif raakt belemmerd → ademhaling verslechtert.

• Bloedvaten raken afgekneld → zuurstoftekort.

• Maagwand sterft af, lever- en nierfunctie verslechtert.

• Zonder behandeling leidt dit tot overlijden.

Hoe stel je een diagnose voor een MDV?

signalement dier

symptomen

aanvullend onderzoek: RX

Wat zijn risicofactoren voor een MDV?

• Grote hondenrassen met diepe borstkas (o.a. Deense dog, Duitse herder).

• Reuen, middelbare leeftijd, honden met ondergewicht.

• Stress, activiteit voor/na het eten, nerveuze honden.

• Eten vanaf een verhoging, te snel of te veel eten.

• Veel drinken in één keer, kleine brokjes, voer met veel plantaardig vet.

• Altijd hetzelfde type voer geven.

Wat zijn preventiemaatregelen om MDV te voorkomen?

• Rust voor en na het eten (minstens 1 uur).

• Meerdere kleine maaltijden per dag geven.

• Niet vanaf een verhoogde bak laten eten.

• Voersamenstelling variëren, geen voer met veel plantaardige vetten.

• Snel etende honden vertragen met speciale voerbakken.

Wat is de behandeling bij een MDV?

• Spoedgeval! Elke hond die acuut een dikke buik krijgt, moet onmiddellijk naar de dierenarts.

• Sonderen: via een slang gas uit de maag laten ontsnappen. Lukt niet altijd.

• Spoedoperatie: maag handmatig terugdraaien.

• Gastropexie: maag vasthechten aan de buikwand om herhaling te voorkomen.

Wat is de prognose van een MDV?

• Afhankelijk van hoe snel wordt ingegrepen.

• Hoe sneller de behandeling, hoe groter de overlevingskans.

• Kans op overlijden blijft aanwezig, zelfs na operatie, door shock of gifstoffen.

Wat is gastro-enteritis?

• Gastro-enteritis = ontsteking van maag- en darmwand.

• Oorzaken:

  • Infectieus (bijv. bacteriën, virussen, parasieten).

  • Dieetfouten (plotselinge voerverandering, bedorven voer).

  • Soms onbekende oorzaak.

• Meestal acuut en zelflimiterend (geneest spontaan)

Wat zijn symptomen van een gastro-enteritis?

• Braken.

• Diarree.

• Lusteloosheid.

• Misselijkheid (bijv. smakken, speekselen).

• Bij langdurige klachten: risico op uitdroging.

Hoe stel je de diagnose van gastro-enteritis?

• Anamnese + lichamelijk onderzoek.

• Als er geen afwijkingen worden gevonden → ondersteunende behandeling volstaat.

• Bij afwijkingen: aanvullend onderzoek nodig, zoals:

  • Bloedonderzoek

  • Echografie

  • Röntgenfoto’s

Wat is de behandeling bij gastro-enteritis?

• Licht verteerbare voeding (bijv. speciale dieetvoeding).

• Medicatie tegen:

  • Braken (anti-emetica)

  • Diarree (symptoombestrijding)

• Bij uitdroging: eventueel infuustherapie.

Welk advies geef je aan de eigenaar bij gastro-enteritis?

• Laat dier rusten, kleine hoeveelheden voer geven.

• Voorkom plotselinge voerwissels.

• Zorg voor voldoende water.

• Neem contact op bij aanhoudende of verslechterende klachten.

Wat is een CA?

• Corpus alienum = vreemd voorwerp in het maag-darmkanaal.

• Komt regelmatig voor, vooral bij honden.

• Voorbeelden: sokken, speelgoed, batterijen, sleutels, haarballen (katten).

Wat zijn gevolgen van een CA?

Obstructie

Beschadiging

Langdurige irritatie

Darmen komen stil te liggen (ileus)

Wat zijn symptomen van een CA?

• Niet willen eten (anorexie).

• Braken, mogelijk met deels verteerd voedsel.

• Sloom of juist rusteloos zijn

• Bij obstructie:

  • Fecaal braken (braaksel lijkt op dunne ontlasting) = spoedgeval.

• Risico op:

  • Darmperforatie → buikvliesontsteking → levensbedreigend.

Hoe stel je de diagnose voor een CA?

• Lichamelijk onderzoek, anamnese.

• Klinisch onderzoek

• Beeldvorming zoals:

  • Röntgenfoto (soms met contrastmiddel).

  • Echografie.

  • Eventueel endoscopie.

Wat is de behandeling van een CA?

Afhankelijk van locatie, aard en grootte van het voorwerp:

1. Laten braken (bij recent inslikken en geen scherp object).

2. Endoscopie (indien bereikbaar via slokdarm/maag).

3. Chirurgie (meestal bij obstructie of gevaar op perforatie).

Welk advies heb je voor de eigenaar over CA?

• Direct naar de dierenarts bij vermoeden van vreemd voorwerp.

• Let op signalen als: braken, niet eten, pijn, onrust, diarree of geen ontlasting meer.

• Voorkom toegang tot kleine voorwerpen, sokken, kinderspeelgoed etc.

Wat is de prognose van CA?

• Bij tijdige behandeling vaak goed herstel.

• Chirurgie kan nodig zijn, herstel vergt meer tijd.

• Bij perforatie of buikvliesontsteking: prognose ernstig tot slecht.

Wat is een darmresectie?

• Darmresectie = chirurgisch verwijderen van een stuk darm.

• Nodig als een deel van de darm onherstelbaar beschadigd, afgestorven, geperforeerd of geobstrueerd is.

• Komt o.a. voor bij:

  • Corpus alienum (vreemd voorwerp dat de darm beschadigt).

  • Maagtorsie/MDV met darmischemie.

  • Tumoren.

  • Intussusceptie (darm die in zichzelf schuift).

  • Darmnecrose.

Wat zijn symptomen/oorzaken voor een darmresectie?

• Ernstig braken.

• Buikpijn.

• Diarree of geen ontlasting.

• Lusteloosheid, zwakte.

• Soms: shockverschijnselen (bleke slijmvliezen, snelle hartslag, lage temperatuur).

Hoe stel je de diagnose om een darmresectie uit te voeren?

• Anamnese en lichamelijk onderzoek.

• Vaak aanvullende diagnostiek:

  • Röntgenfoto (mogelijk met contrast).

  • Echografie.

  • Bloedonderzoek (bijv. ontstekingswaarden, nier- en leverfunctie).

• Intra-operatief: definitieve beoordeling van darmgezondheid.

Hoe gaat een darmresectie in zijn werk?

• Chirurgische ingreep waarbij het aangetaste stuk darm wordt verwijderd (resectie) en de gezonde uiteinden weer aan elkaar worden gehecht (anastomose).

• Tijdens operatie wordt ook:

  • Gecontroleerd op lekkage.

  • Gelet op doorbloeding van omliggende darmdelen.

Postoperatieve zorg:

• Infuus, pijnstilling, antibiotica, monitoring.

• Nuchter houden eerste 12–24 uur, daarna geleidelijke voeding met licht verteerbaar voer.

Welk advies geef de een eigenaar bij een darmresectie?

• Zorg voor rust en goede wondzorg na operatie.

• Let op tekenen van:

  • Braken.

  • Koorts.

  • Buikpijn.

  • Lusteloosheid of slechte eetlust.

• Voorkom opname van vreemde voorwerpen (bij honden met eerdere incidenten).

Wat is de prognose voor een darmresectie?

• Afhankelijk van de oorzaak en de snelheid van ingrijpen.

• Bij tijdige operatie zonder complicaties is de prognose goed.

• Risico’s:

  • Naadlekkage (lekkende darmlas) → buikvliesontsteking → levensbedreigend.

  • Sepsis, adhesievorming.

• Strikte nazorg en monitoring zijn cruciaal.

Wat is ileus?

• Ileus = volledige darmafsluiting waarbij de darmperistaltiek stopt.

• Gevolg: darminhoud kan niet verder → risico op afsterven van darm, perforatie, en dood.

• Spoedgeval – het dier moet onmiddellijk gezien worden door een dierenarts.

Wat zijn symptomen van een ileus?

• Ernstige buikpijn.

• Misselijkheid, braken (soms fecaal braken).

• Geen ontlasting of winden.

• Opgezette buik door ophoping van voedsel, gas of vocht.

• Afwezigheid van darmgeluiden.

• Afwezig zijn van ontlsating

Welke twee soorten ileus zijn er?

• Mechanische ileus (fysieke obstructie):

  • Oorzaken: vreemd voorwerp, tumor, volvulus, intussusceptie, obstipatie.

  • Alleen te behandelen met een operatie.

• Paralytische ileus (verlamming van de darm):

  • Oorzaken: buikoperatie, buikvliesontsteking, medicatie.

  • Behandeling afhankelijk van de oorzaak.

  • Soms herstelt het spontaan binnen 24–72 uur.

Hoe stel je de diagnose van een ileus?

• Op basis van symptomen, lichamelijk onderzoek.

• Bevestiging via:

  • Röntgenfoto (opgezette darmlussen zonder passage).

  • Echo (geen beweging van darminhoud).

  • Bloedonderzoek om schade of infectie in kaart te brengen.

Wat is de behandeling van een ileus?

• Mechanische ileus: altijd chirurgisch ingrijpen (verwijderen oorzaak, evt. darmresectie).

• Paralytische ileus:

  • Ondersteunende therapie: infuus, elektrolyten, oorzaak aanpakken.

  • Medicatie die de darmmotiliteit kan stimuleren (alleen indien veilig).

• In beide gevallen: nuchter houden, infuus, pijnstilling en intensieve monitoring.

Wat is de monitoring en nazorg bij ileus?

Opname voor observatie

Herhaald bloedonderzoek bij aantasting organen

Voortzetten infuustherapie en ondersteunende zorg

Welk advies geef je een eigenaar bij ileus?

• Direct naar de dierenarts bij verdenking ileus.

• Geen eten of drinken geven.

• Tijdige behandeling is cruciaal om overlijden te voorkomen.

Wat is de prognose van ileus?

• Afhankelijk van type en snelheid van ingrijpen.

• Mechanische ileus → goede kans op herstel bij snelle operatie.

• Paralytische ileus → variabel, afhankelijk van onderliggende oorzaak.

• Risico’s: darmnecrose, sepsis, overlijden.