FILO TEST 1

PAGSULAT

Pagsulat

pagsasalin sa papel o sa anumang kasangkapang maaaring magamit na mapagsasalinan ng mga nabuong

salita, simbolo at ilustrasyon ng isang tao o mga tao sa layuning maipahayag ang kanyang/kanilang kaisipan

(Bernales et al., 2002)

Ito ay kapwa isang pisikal at mental na aktibiti na ginagawa para sa iba't ibang layunin

(Xing at Jin, 1989)

ang pagsulat ay isang komprehensibong kakayahang naglalaman ng wastong

gamit, talasalitaan, pagbubuo ng kaisipan, retorika at iba pang mga elemento.

(Badayos, 2000)

ang kakayahan sa pagsulat nang mabisa ay isang bagay na totoong mailap

para sa nakararami sa atin maging ito'y pagsulat sa unang wika o pangalawang wika man.

(Keller, 1985)

ang pagsulat ay isang biyaya, isang pangangailangan at isang kaligayahan ng nagsasagawa nito.

Peck at Buckingham (sa Radillo, 1998)

 Ang pagsulat ay ekstensyon ng wika at karanasang natamo ng isang tao mula sa kanyang pakikinig, pagsasalita at pagbabasa.

Sosyo

 isang salitang tumutukoy sa lipunan ng mga tao.

Kognitibo

 anumang tumutukoy sa pag-isip; nauugnay rin ito sa mga empirikal o paktwal na kaalaman.

Sosyo-kognitibong pananaw

Ayon sa pananaw na ito, ang pagsulat ay kapwa

mental at sosyal na aktibiti

komunikasyong intrapersonal

Isa itong proseso ng pakikipag-usap sa sarili sa

pamamagitan ng pagsagot sa mga tanong

tulad ng: Ano ang isusulat? Paano ko iyon

isusulat? Sino ang babasa ng aking isusulat?

komunikasyong interpersonal

Ito rin ay paraan ng pakikipag-usap sa

mambabasa, isang tao man o higit pa.

1. Oral na Dimensyon

2. Biswal na Dimensyon

MULTI-DIMENSYONAL NA PROSESO

Oral na Dimensyon

Kapag ang isang indibidwal ay nagbabasa ng isang tekstong iyong isinulat, masasabing nakikinig na rin siya sa iyo.

Biswal na Dimensyon

Ang dimensyong ito

ay mahigpit na nauugnay sa salita o

lenggwaheng ginamit ng isang awtor sa

kaniyang teksto na nakalimbag na simbolo.

Gawaing Personal

ang pagsusulat ay tumutulong sa pag-unawa

ng sariling kaisipan, damdamin, at

karanasan.

Gawaing Sosyal

nakatutulong ito sa

ating pagganap sa mga tungkuling

panlipunan at sa pakikisalamuha sa isa’t

isa.

PERSONAL NA GAWAIN

ANG PAGSULAT AY GINAMIT PARA SA LAYUNING EKSPRESIBO O SA PAGPAPAHAYAG NG INIISIP O NADARAMA.

SOSYAL NA GAWAIN

GINAGAMIT PARA SA LAYUNING

PANLIPUNAN O KUNG ITO AY NAGSASANGKOT

NG PAKIKIPAG-UGNAYAN SA IBA PANG TAO SA

LIPUNAN NA TINATAWAG DIN ITONG LAYUNING

TRANSAKSYUNAL

1. Impormatibong Pagsulat

2. Mapanghikayat na Pagsulat

3. Malikhaing Pagsulat

LAYUNIN SA PAGSULAT

Impormatibong Pagsusulat

Magbigay ng tiyak at obhetibong impormasyon tungkol sa isang paksa

mapanghikayat na sulat

subukan, tangkilikin, o pagtiwalaan ang isang

produkto, serbisyo, o ideya sa larangan ng negosyo

malikhaing pagsusulat

Magpahayag ng imahinasyon o damdamin sa masining na paraan, gamit ang

temang may kaugnayan sa negosyo

1. Bago Sumulat

2. Habang Sumusulat

3. Muling Pagsulat

Proseso ng pagsulat

Bago Sumulat

1. Layunin ng Pagsulat – Ano ang nais mong makamit?

2. Mambabasa (Audience) – Sino ang babasa ng iyong akda?

3. Paksa (Topic) – Piliin ang paksa na may saysay at naaayon sa layunin.

4. Pagkalap ng Datos – Maghanap ng sapat at tamang impormasyon

5. Balangkas o Outline – Ayusin ang mga ideya bago isulat para may direksyon ang teksto.

Habang Nagsusulat

1. Kaisahan ng Ideya – Siguraduhing ang bawat talata ay umiikot sa iisang ideya.

2. Organisasyon – Gumamit ng maayos na pagkakasunod-sunod ng mga ideya (hal. introduksyon, katawan, wakas).

3. Wika at Estilo – Gumamit ng wasto, angkop, at malinaw na wika para sa target na mambabasa.

4. Kohesyon at Kohirens – Gumamit ng mga panandang salita para konektado ang mga ideya.

5. Tinig ng Manunulat – Panatilihin ang iyong boses o istilo bilang manunulat.

Muling Pagsulat

1. Pagwawasto ng Balarila at Baybay – Ayusin ang mga pagkakamali sa gramatika, ispeling, at bantas.

2. Paglinaw ng Ideya – Tiyaking malinaw ang mga pahayag. Baka kailangan bawasan o dagdagan ng paliwanag.

3. Pagsasaayos ng Estruktura – Baka kailangang ilipat ang ilang bahagi ng teksto para mas lohikal ang daloy.

4. Paghingi ng Feedback – Maaaring ipabasa sa iba para makatanggap ng mungkahi bago ang pinal na bersyon.

5. Pagrebyu ng Kabuuan – Basahing muli nang buo ang akda at tanungin: "Nakapaghatid ba ito ng mensahe ayon sa layunin?

Panimula

Dapat bigyan ng

kaukulang pansin ang panimula

ng tekstong isusulat. Ang

bahaging ito ay nararapat na

maging kawili-wili upang sa

simula pa lamang ay mahikayat

ang mambabasa na tapusing

basahin ang teksto.

Katawan

Mahalagang

magkaroon ng ugnayan at

kaisahan ang mga kaisipang

ipinahahayag upang hindi

malito ang mambabasa dahil

ito ang pinakamalaking bahagi

ng teksto.

Wakas

Dapat isaalang-alang

ng manunulat ang pagsulat ng

bahaging ito upang makapag-

iwan ng isang kakintalan sa isip

ng mambabasa.

1. AKADEMIKO

2. TEKNIKAL

3. JOURNALISTIC

4. REPERENSYAL

5. PROPESYONAL

6. MALIKHAIN

Mga uri ng pagsulat

Akademiko

Itinuturing itong isang intelektwal na

pagsulat dahil layunin nitong pataasin ang

antas at kalidad ng kaalaman ng mga mag-

aaral sa paaralan.

Teknikal

Karaniwang katangian nito ang paggamit ng

mga teknikal na terminolohiya sa isang

partikular na paksa tulad ng Science and

Technology. Samakatuwid, ang pagsulat na

ito ay nakatuon sa isang ispesipikong

audience, propesyon o pangkat ng mga

mambabasa.

Journalistik

Pampamamahayag ang uring ito ng

pagsulat na kadalasang ginagawa ng mga

mamamahayag o journalist. Saklaw nito ang

pagsulat ng balita, editoryal, kolum,

lathalain, at iba pang akdang karaniwang

makikita sa mga pahayagan o magasin.

reperensyal

Ito ay uri ng pagsulat na naglalayong

magrekomenda ng iba pang reperens

(reference) o sors (source) hinggil sa isang

paksa.

Madalas binubuod o pinaiikli ng manunulat

ang ideya ng ibang manunulat

Propesyonal

Ang propesyonal na pagsulat ay isang uri ng pormal

na sulatin na ginagamit sa mundo ng trabaho o

propesyon upang maiparating ang impormasyon,

dokumento, o mensahe na may kaugnayan sa

isang gawain, tungkulin, o organisasyon. Ginagamit

ito ng mga guro, abogado, doktor, inhinyero,

empleyado, at iba pa sa kanilang larangan upang

makipagkomunikasyon nang malinaw, organisado, at

obhetibo.

1. Pormal ang wika

2. Malinaw at Direkta

3. Organizado ang ideya

4. Obhetibo

5. May Layunin propesyonal

katangian ng propesyonal

Malikhain

Ang pokus dito ay ang imahinasyon ng

manunulat, bagama’t maaaring piksyonal o

di-piksyonal ang akdang isinusulat. Layunin

din nitong paganahin ang imahinasyon

bukod pa sa pukawin ang damdamin ng

mambabasa. Ito ang uri ng pagsulat sa

larangan ng literatura.

bionote

isang maikling tala tungkol sa isang tao na karaniwang ginagamit

upang ipakilala siya sa mga propesyonal o

akademikong konteksto o proposal, hinihingi

minsan ang bionote para mas makilala ka bilang

aplikante.

bio

griyegong salita na ibig sabihin ay buhay na nagmula rin sa salitang graphia na ibig sabihin ay tala

bionote

ang talatang naglalaman ng maikling deskripsyon

tungkol sa may-akda sa loob ng karaniwan ay

dalawa hanggang tatlong pangungusap na

madalas na kalakip ng artikulo o akdang isinulat

ng taong pinatutungkulan

biography

mahabang salaysay ng buhay ng isang tao

1. Pagpapakilala sa Sarili sa Pormal na Paraan

2. Para sa Mga Publikasyon o Artikulo

3. Sa Resume o Portfolio

4. Para sa Mga Social Media Profile (LinkedIn, etc.)

5. Sa Aplikasyon sa Trabaho o Grant

mga gamit ng bionote

Bionote

Haba: Maikli

Layunin: Buod ng propesyonal na buhay

Nilalaman: Pagpapakilala

Anyong Panulat: Buod, 3rd Person

CV/Biodata

Haba: Detalyado

Nilalaman: Buong listahan ng credentials

Layunin: Job / school application

Anyong Panulat: Listahan o form

Talambuhay

Haba: Mahaba, masalaysay

Nilalaman: Kuwento ng buong buhay

Layunin: Inspirasyon, dokumentasyo

Anyong Panulat: Sanaysay o naratibo

1. Dapat maikli lamang ang nilalaman.

2. Palaging ginagamit ang ikatlong

panauhan sa pagtukoy ng taong

inilalahad o inilalarawan sa bionote.

3.Dapat kinikilala ang mambabasa na

pagtutuunan sa pagsulat ng bionote.

4. Binibigyang-diin ang

pinakamahalagang impormasyon. (pyramid style)

5. Bigyang-halaga lamang ang angkop na

kasanayan o katangian sa pagpapakilala

ng panauhin.

6. Dapat maging tapat sa paglalahad ng

susulating impormasyon.

dapat tandaan sa pagsulat ng bionote