Can you figure out the savanna mystery?

27/8

Tua lại

rewind

khác biệt hoàn toàn, không liên quan, không thể so sánh được.

disparate

đi nhờ xe/đi ké

Hitching rides

Phổ biến rộng rãi

widespread

Lan rộng/ Phổ biến rộng rãi

widespread

loài xâm lấn

Invasive species

phình to, phồng tròn, có hình giống củ hành/củ tỏi.

bulbous

Quanh năm

year round

rất háu ăn, ngấu nghiến, cực kỳ tham ăn

voracious

đi kiếm ăn (thức ăn từ môi trường tự nhiên)

foraging

👉 đáng chú ý là / đặc biệt là / nhất là

Nó dùng để nhấn mạnh một ví dụ, một điểm nổi bật trong câu.

Notably

được mặc/bao phủ trong

clad in

đầy gai nhọn

spiky

Động vật ăn cỏ

herbivores

Mật hoa

nectar

để đổi lấy / để đáp lại

in return for

Rung động

vibrations

tiết ra / bài tiết (chất lỏng, hóa chất, dịch, mùi, …).

Secrete (v)

tuyến hàm dưới / tuyến ở quai hàm.

Mandibular glands = tuyến hàm dưới / tuyến ở quai hàm.

• mandibular = thuộc về mandible (xương hàm dưới).

• glands = các tuyến (cơ quan nhỏ tiết ra chất nào đó).

túa ra, ùa ra, kéo ra (giống côn trùng bay ra khỏi tổ)

swarm out of

theo từng bầy, từng đám đông, số lượng rất lớn

• in droves: ồ ạt theo từng đợt sóng người/động vật, nhấn mạnh số lượng cực lớn.

• in swarms: hình ảnh đông như côn trùng, nhấn mạnh sự dày đặc, hỗn loạn.

trong tư thế sẵn sàng để…

poised to

chích (bằng ngòi độc, thường của ong, kiến, bọ cạp…)

sting

những kẻ xâm nhập (động vật khác, kẻ thù, hay bất kỳ đối tượng nào đi vào lãnh thổ của chúng)

intruders

bộ phận miệng (của côn trùng hay động vật không xương sống). 🐜🦟

• Đây là tập hợp các cấu trúc quanh miệng giúp cắn, nhai, hút, chích, liếm… tùy theo loài.

Mouthparts

→ nhấn mạnh mức độ thay đổi (chênh lệch).

[động từ giảm] + by + (con số/tỷ lệ phần trăm)

👉 nghĩa: giảm đi một lượng bao nhiêu so với ban đầu

drop / decrease / fall / decline + by + số liệu

xảy ra, diễn ra, tiếp tục

go on

Hung dữ, dã man, giữ tợn

ferocious

phá hủy, tàn sát, làm giảm mạnh

decimate

sự rụng lá / sự mất lá / sự làm trụi lá 🌿🍂

Defoliation

làm đổ, lật đổ, xô ngã (thường dùng cho cây cối, tòa nhà, vật lớn đứng thẳng).

topple

• khả năng, xác suất

• mâu thuẫn, đối lập (với ai/cái gì)

• the odds = khả năng, xác suất

• at odds (with) = mâu thuẫn, đối lập (với ai/cái gì)

phục kích / mai phục / rình tấn công

ambush

một cách lén lút, bí mật, âm thầm

covertly

rình rập, bám theo con mồi (di chuyển chậm và kín đáo để không bị phát hiện)

stalking

nhảy bổ vào tấn công

pounce

Ba lần/ Gấp ba

threefold

không có khả năng tự vệ / không được bảo vệ / dễ bị tấn công. 🛡❌

Defenseless

thay đổi, điều chỉnh (thường là thay đổi một phần, không hoàn toàn).

alter

Một thành ngữ:

“vẫn còn phải chờ xem / chưa biết chắc / thời gian sẽ trả lời”.

remains to be seen

chim sáo lấp lánh, loài chim ở Đông Phi, nổi tiếng với bộ lông óng ánh xanh lam – cam – trắng rất đẹp.

superb starlings

gợn sóng

ripples

nền tảng, cơ sở, yếu tố cốt lõi chống đỡ một hệ thống/ý tưởng. - Danh từ (thường dùng số nhiều)

underpinnings

Tính từ: rắc rối, phức tạp, có nhiều chi tiết đan xen

• Khác với “complex” (phức tạp nói chung), intricate thường nhấn mạnh tính tinh vi, nhiều chi tiết nhỏ móc nối với nhau.

intricate

Làm đổ, lật đổ, ngã xuống.

topple

Entwine # Intertwine

• Entwine = quấn/bện lại (hành động cụ thể, vật lý hoặc nhẹ nhàng tình cảm).

• Intertwine = đan xen/gắn kết (thường mang ý nghĩa sâu sắc, trừu tượng, khó tách).

Chủ đề 1: Thiên nhiên – Động vật – Côn trùng

Câu chuyện ngắn:
In the tropical forest, an invasive species of ants lived year round, hidden in trees with spiky thorns. Their soldiers, with bulbous heads, were always poised to defend the colony.
When intruders came close, thousands of ants would swarm out of the nest in droves, ready to sting with their sharp mouthparts.
Inside the nest, workers secrete sweet liquids from their mandibular glands. The ants shared this with birds in exchange for protection, or in return for drops of nectar from nearby flowers.
These ants were voracious, always foraging for food, and notably they could sense vibrations in the ground that warned of danger. Even gentle herbivores avoided them, for their attack came suddenly in swarms.

🐜 Chủ đề 1: Côn trùng – Kiến & Ong

In the tropical forest, an invasive species of ants lived year round, hidden in trees with spiky thorns. Their soldiers, with bulbous heads, were always poised to defend the colony.
Trong khu rừng nhiệt đới, một loài xâm lấn của kiến sinh sống quanh năm, ẩn mình trong những cây có gai nhọn. Những con lính của chúng, với chiếc đầu phình to, luôn sẵn sàng để bảo vệ tổ.

When intruders came close, thousands of ants would swarm out of the nest in droves, ready to sting with their sharp mouthparts.
Khi kẻ xâm nhập đến gần, hàng ngàn con kiến sẽ túa ra khỏi tổ ồ ạt, sẵn sàng chích bằng bộ phận miệng sắc nhọn của chúng.

Inside the nest, workers secrete sweet liquids from their mandibular glands. The ants shared this with birds in exchange for protection, or in return for drops of nectar from nearby flowers.
Bên trong tổ, những con kiến thợ tiết ra chất lỏng ngọt từ tuyến hàm dưới. Kiến chia sẻ chất này với chim để đổi lấy sự bảo vệ, hoặc để nhận lại những giọt mật hoa từ các bông hoa gần đó.

These ants were voracious, always foraging for food, and notably they could sense vibrations in the ground that warned of danger. Even gentle herbivores avoided them, for their attack came suddenly in swarms.
Những con kiến này rất háu ăn, luôn đi kiếm ăn, và đáng chú ý là chúng có thể cảm nhận được rung động trong đất để cảnh báo nguy hiểm. Ngay cả những loài ăn cỏ hiền lành cũng tránh xa chúng, vì đòn tấn công của chúng luôn đến bất ngờ theo từng bầy.

Chủ đề 2: Thiên tai – Tự nhiên thay đổi

Từ vựng gài vào: ferocious, decimate, defoliation, topple, the odds, at odds, ambush, covertly, stalking, pounce.

Câu chuyện ngắn:
A ferocious storm swept through the valley. Strong winds toppled trees and caused massive defoliation. Farmers said the storm would decimate their crops.
Wild animals were suddenly at odds with nature, struggling to survive. Leopards moved covertly, stalking weak prey. When the chance came, they would pounce, like a hidden ambush in the tall grass.
Though the odds were against them, some animals adapted quickly, proving that survival often depends on silent patience.

A ferocious storm swept through the valley. Strong winds toppled trees and caused massive defoliation. Farmers said the storm would decimate their crops.
Một cơn bão dữ dội quét qua thung lũng. Những cơn gió mạnh đã quật ngã cây cối và gây ra sự rụng lá hàng loạt. Người nông dân nói rằng cơn bão sẽ tàn phá mùa màng của họ.

Wild animals were suddenly at odds with nature, struggling to survive. Leopards moved covertly, stalking weak prey. When the chance came, they would pounce, like a hidden ambush in the tall grass.
Động vật hoang dã đột nhiên xung đột với thiên nhiên, vật lộn để sinh tồn. Báo hoa di chuyển một cách lén lút, rình rập con mồi yếu. Khi có cơ hội, chúng sẽ vồ lấy, như một cuộc phục kích ẩn trong đám cỏ cao.

Though the odds were against them, some animals adapted quickly, proving that survival often depends on silent patience.
Mặc dù khả năng sống sót chống lại chúng, một số loài động vật đã thích nghi nhanh chóng, chứng minh rằng sự sống còn thường phụ thuộc vào sự kiên nhẫn thầm lặng.

🏛 Chủ đề 3: Xã hội – Văn hóa

Từ vựng gài vào: widespread, disparate, hitching rides, go on, threefold, defenseless, alter, remains to be seen, ripples, underpinnings, intricate, entwine, intertwine.

Câu chuyện ngắn:
In the city, rumors spread widespread, creating ripples through society. Different groups held disparate opinions, and protests would go on for days.
Some young activists were hitching rides from town to town, claiming they wanted to alter the system. Their numbers grew threefold within a month.
Yet the government believed the movement was defenseless, lacking strong underpinnings. Whether the protests would succeed remains to be seen.
Still, the voices of the people were intricate, sometimes entwined with cultural pride, sometimes intertwined with political dreams, forming a web not easily broken.

In the city, rumors spread widespread, creating ripples through society. Different groups held disparate opinions, and protests would go on for days.
Trong thành phố, tin đồn lan rộng khắp nơi, tạo ra những gợn sóng ảnh hưởng trong xã hội. Các nhóm khác nhau có những ý kiến khác biệt, và các cuộc biểu tình sẽ tiếp diễn trong nhiều ngày.

Some young activists were hitching rides from town to town, claiming they wanted to alter the system. Their numbers grew threefold within a month.
Một số nhà hoạt động trẻ đi nhờ xe từ thị trấn này sang thị trấn khác, nói rằng họ muốn thay đổi hệ thống. Số lượng của họ đã tăng lên gấp ba lần chỉ trong vòng một tháng.

Yet the government believed the movement was defenseless, lacking strong underpinnings. Whether the protests would succeed remains to be seen.
Tuy nhiên, chính phủ tin rằng phong trào này không có khả năng tự vệ, thiếu những nền tảng vững chắc. Liệu các cuộc biểu tình có thành công hay không thì vẫn còn phải chờ xem.

Still, the voices of the people were intricate, sometimes entwined with cultural pride, sometimes intertwined with political dreams, forming a web not easily broken.
Tuy vậy, tiếng nói của người dân rất phức tạp, đôi khi gắn chặt với niềm tự hào văn hóa, đôi khi đan xen với những giấc mơ chính trị, tạo nên một mạng lưới không dễ bị phá vỡ.

🐦 Chủ đề 4: Chim – Sinh học – Biến đổi môi trường

Từ vựng gài vào: superb starlings, ripples, drop/decrease/fall/decline by %, decimate, underpinnings, intricate, remains to be seen.

Câu chuyện ngắn:
In East Africa, the superb starlings, clad in shimmering blue and orange feathers, filled the sky with their songs. Their flocks moved like ripples across the savanna, dazzling travelers.

But scientists warned that climate change could decimate insect populations, the main food for these birds. Already, their numbers had declined by 15% in some regions.

The survival of the starlings depends on the underpinnings of the ecosystem — insects, trees, and rainfall. It is an intricate balance. If one part collapses, the others will suffer too.

Whether these birds can adapt to the shifting climate remains to be seen, but for now, they still color the sky with life.

In East Africa, the superb starlings, clad in shimmering blue and orange feathers, filled the sky with their songs. Their flocks moved like ripples across the savanna, dazzling travelers.
Ở Đông Phi, loài chim sáo tuyệt đẹp (superb starlings), khoác lên mình bộ lông xanh và cam óng ánh, lấp đầy bầu trời bằng tiếng hót. Những đàn chim của chúng di chuyển như những gợn sóng trên thảo nguyên, khiến du khách phải ngỡ ngàng.

But scientists warned that climate change could decimate insect populations, the main food for these birds. Already, their numbers had declined by 15% in some regions.
Nhưng các nhà khoa học cảnh báo rằng biến đổi khí hậu có thể tàn phá quần thể côn trùng, nguồn thức ăn chính của những loài chim này. Số lượng của chúng đã giảm 15% ở một số khu vực.

The survival of the starlings depends on the underpinnings of the ecosystem — insects, trees, and rainfall. It is an intricate balance. If one part collapses, the others will suffer too.
Sự sống còn của chim sáo phụ thuộc vào những nền tảng của hệ sinh thái — côn trùng, cây cối và lượng mưa. Đó là một sự cân bằng tinh vi. Nếu một phần sụp đổ, những phần khác cũng sẽ chịu ảnh hưởng.

Whether these birds can adapt to the shifting climate remains to be seen, but for now, they still color the sky with life.
Liệu những loài chim này có thể thích nghi với khí hậu đang thay đổi hay không thì vẫn còn phải chờ xem, nhưng hiện tại, chúng vẫn đang điểm tô bầu trời bằng sức sống.