Studied by 0 people
science
Cad é an riospráid?
Is é an riospráid an tslí a mbristear síos bia chun fuinneamh a scaoileadh amach, ag úsáid ocsaigin, i ngach cill den chorp.
Cén áit a tharlaíonn an riospráid?
Tarlaíonn an riospráid sna miteachondre de ghach ceall.
Cén imoibriú é an riospráid?
Is sampla í an riospráid d’ imoibriú eisiteirmeach; scaoileann sé teas.
Cad is brí le riospráid aeróbach?
Is éard atá ann riospráid ina mbíonn ocsaigin de dhíth.
Cad is brí le riospráid anaeróbach?
Riospráid mura mbíonn ocsaigin de dhíth; tarlaíonn sé sa citeaplasma.
Cad a dhéantar nuair a bhíonn ocsaigin ar fáil sna mátáin?
Bíonn aigéad lactach mar thoradh ar riospráid anaeróbach.
Cad iad na tosca a théann i bhfeidhm ar an ráta riospráide?
Teocht, an méid ocsaigin atá ar fáil, an méid glúcós atá ar fáil, agus an méid uisce atá ar fáil.
riospraid v fotaisinteis
riospráid:
Tarlaíonn sé sna miteachondre de
ghach cill
Imoibriú eisiteirmeach
Úsáidtear glúcós & ocsaigin
Déantar CO2, H2O agus fuinneamh
Is féidir leis tarlú i rith an lae agus
istoíche.
fotasinteis:
Tarlaíonn sé sna clóraplast i gcealla
phlandaí
Imoibriú inteirmeach
Déantar glúcós & ocsaigin
Úsáidtear CO2, H2O agus fuinneamh
Tarlaíonn sé le linn an lae amháin
foirmile
C6H12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6H2O + fuinneamh
cén sort próiséas?
Is próiséas cheimiceacha + bhitheolaíoch í an riospráid ~ Bithcheimiceach.
próiseas ceimiceach → go gcumtar substaint(í) nua.
próiseas bitheolaíoch → go dtarlaíonn sé i gcealla beo agus de bharr go mbíonn einsímí bainteach leis.
ag léiriú go dtarlíonn riospráid- céimeanna
1. Maraítear na piseanna/síolta tríd iad a fiúchadh ar feadh cúpla nóiméad.
2. Cuir an treallamh le chéile mar a thaispeántar sa léaráid.
3. Tomhas an teocht i ngach fleasc.
4. Fág thar oíche.
5. Tomhas an teocht arís.
6. Déan taifead ar na torthaí.
toradh + conclúid
Toradh:
D’ardaigh an teocht i bhfleasc A ach níor athraigh sé i bhfleasc B.
Conclúid:
Tá na piseanna beo ag scaoileadh fuinneamh i bhfoirm teas nuair a dhéanann said riospráid.
Note 
Flashcard (59)