Cluster B

Cluster B

• Impulsieve, dramatische, emotionele cluster

• Gekenmerkt door problemen met impulscontrole en emotieregulatie

• Onvoorspelbaar, egocentrisch, aandachtszoekend, emotioneel labiel

• Vaak grote gevolgen voor de naaste omgeving

Antisociale persoonlijkheidsstoornis

1. Grensoverschrijdend gedrag en geen rekening houden met anderen staat centraal

2. Voornamelijk mannen, in combinatie met alcoholgebruik

3. Start vaak al in kinderjaren of vroege adolecentie

4. Geen respect voor rechten anderen, lichtgeraakt, agressief, impulsief

5. Bedriegen, manipuleren, geen rekening houden met veiligheid zelf/anderen

6. Geen last van gewetenswroeging

7. Grensoverschrijdend gedrag

• Agressie ten opzicht van mensen of dieren

• Vernieling eigendommen

• Bedrog of diefstal

• Ernstige overtredingen

8. Psychopathie: sociopathie en dissociale persoonlijkheidsstoornis is volgens DSM equivalent, volgens anderen is psychopathie extreme variant

9. Biologische factor

• Geringe arousal in rust- en activiteitstoestand

• Bepaalde hersengebieden veel minder actief bij zien van mensen die pijn lijden → empathie

• Afwijking PFC

Antisociale persoonlijkheidsstoornis DSM 5

Pervasief patroon van gebrek aan respect voor anderen, schenden van rechten van anderen, aanwezig vanaf 15 jaar met volgende kenmerken (minstens 3)

1. Niet in staat te conformeren aan sociale normen over wat volgens wet is toegestaan

2. Onbetrouwbaarheid

3. Impulsiviteit, niet kunnen plannen

4. Prikkelbaarheid en agressiviteit

5. Onverschillig tov veiligheid van zelf en ander

6. Constante onverantwoordelijkheid

7. Ontbreken van berouw

8. Betrokkene nu minstens 18, aanwijzingen voor normoverschrijdende gedragsstoornis voor leeftijd van 15 jaar

Borderline persoonlijkheidsstoornis

1. Instabiliteit is centraal kenmerk

2. Psychotische verschijnselen die samenhangen met affectieve schommelingen als reactie op stress, verschijnselen vaak evenzeer dissociatief

3. Vaak seksueel/emotioneel misbruik in kindertijd

4. Grote gevoeligheid voor veranderingen → intense woede en verlatingsangst

5. Identiteitsstoornis → instabiel zelfbeeld/zelfgevoel

6. Impulsiviteit en zelfdestructief gedrag

7. Affectieve instabiliteit, stemmingsschommelingen

8. Gevoel eenzaamheid en leegte

9. Verveling

Borderline persoonlijkheidsstoornis DSM 5

Pervasief patroon van instabiliteit van interpersoonlijke relaties, zelfbeeld en affect, impulsiviteit, beginnend op jongvolwassen leeftijd en aanwezig in verschillende contexten, minstens 5 kenmerken

1. Pogingen om feitelijke of vermeende verlatingen te voorkomen

2. Instabiele interpersoonlijke relaties

3. Identiteitsstoornis

4. Impulsiviteit

5. Recidiverende suïcidale gedragingen/gestes/dreigingen of automutilatie

6. Affectieve instabiliteit oww reactiviteit in stemming

7. Gevoel van leegte

8. Inadequate, intense woede en moeite om woede te beheersen

9. Stress-gerelateerde paranoïde ideeën/dissociatieve symptomen

Histrionische of theatrale persoonlijkheidsstoornis

1. Gevoelens worden sterk aangedikt en dramatisch gebracht

2. Persoon lijkt in middelpunt van belangstelling/drama staan

3. Vaak wisselende en oppervlakkige gevoelens

4. Fysieke verschijning gebruiken om aandacht te krijgen

5. Suggestibel

6. Interpretatie van relaties als meer intiem dan ze in werkelijkheid zijn

7. Flirterig, seksueel getint gedrag, maar moeilijk om intieme relatie uit te bouwen

Histrionische of theatrale persoonlijkheidsstoornis DSM 5

Pervasief patroon van excessieve emotionaliteit en aandacht vragen, beginnend op jong volwassen leeftijd, aanwezig in uiteenlopende contexten (minstens 5)

1. Niet op gemak voelen in situaties waarin niet centrum van aandacht

2. Ongepast seksueel verleidelijk of provocerend gedrag in interactie met anderen

3. Wisselende, oppervlakkige expressie van emoties

4. Gebruikmaken van eigen uiterlijk om aandacht op zichzelf te vestigen

5. Zelfdramatisering, theatraliteit en overdreven expressie van emoties

6. Suggestibel

7. Beschouwt relaties als intiemer dan ze in werkelijkheid zijn

Narcistische persoonlijkheidsstoornis

1. Occupatie met eigen grootheid

2. Anderen niet beschouwen als autonoom wezen met eigen wensen/doelen

3. Gevoelig voor kritiek

4. Goed in omgaan met anderen en diens macht gebruiken in eigen voordeel

5. Veel energie om eigen ideeën te verhalen en verkopen

6. Dapper, competitief, ambitieus

7. Succes en lof wordt gracieus aangenomen, maar soms vergeet met nogal eens dat wederkerigheid in relaties ook belangrijk is

8. In contact met anderen vaak fier, charmant en zelfbewust, maar willen goed behandeld en gefavoriseerd worden

Narcistische persoonlijkheidsstoornis DSM 5

Pervasief patroon van grandiositeit, behoefte aan bewondering en gebrek aan empathie, beginnend op jongvolwassenheid, aanwezig in uiteenlopende contexten (minstens 5)

1. Opgeblazen gevoel van eigen belangrijkheid

2. Preoccupatie met fantasieën over grenzeloos succes, macht, genialiteit, schoonheid,…

3. Gelooft dat hij bijzonder/uniek is en enkel kan worden begrepen door/moet omgaan met andere bijzondere mensen

4. Excessieve behoefte aan bewondering

5. Gevoel dat de persoon bijzondere rechten heeft

6. Anderen exploiteren om eigen doelen te bereiken

7. gebrek aan empathie

8. afgunstig op anderen en gelooft dat anderen afgunstig zijn op hem

9. Arrogante houding/gedrag