Kaarten: Voc PW Kerst NE (ZONDER ETYMOLOGIE!!) (zie beschrijving vd quizlet) | Quizlet

antropomorfisme

aan dieren worden menselijke eigenschappen toegeschreven en gedragen zich als mensen in het verhaal

de vos verliest zijn haren, maar niet zijn streken

al wordt men ouder, toch verliest men zijn aangeboren aard niet (--> een slecht mens is niet te vertrouwen)

als de vos de passie preekt, boer pas op uw kippen/ ganzen

een huichelaar (iemand die zich anders voordoet dan hij is) is niet te vertrouwen

men moet vossen met vossen vangen

tegenover slimheid moet men met sluwheid te werk gaan

een sluwe vos

een listig mens

een oude vos

iemand die door jarenlange ervaring in al de kunstgrepen van een vak doorkneed is

topos (mv: topoi)

vast element dat als sjabloon dient voor nieuwe verhalen (<Gr: een cliché, een gemeenplaats)

acrostichon

naamdicht

ontbieden

plechtig woord voor het uitnodigen van iemand (bv: op het paleis)

concubine

bijzit, minnares (in de middeleeuwen keek men er niet van op dat priesters, bisschoppen, zelfs de paus een geliefde hadden en zelfs kinderen; om die reden is het celibaat ingesteld: zo gingen erfenissen van priesters niet verloren aan kinderen)

aflaat

kwijtschelding van straffen die men in het vagevuur moet ondergaan (aflaten werden door priesters te koop aangeboden in de middeleeuwen en zo waren die een bron van inkomsten voor hen (vandaag de dag krijgen priesters een loon uitbetaald door de staat))

persifleren = parodiëren

spotten door overdreven na te doen

hypocrisie

huichelarij (schijnheiligheid)

dagvaarden

een beklaagde oproepen om zich te komen verdedigen tijdens een proces

gedaagde, gedagvaarde

iemand die opgeroepen wordt voor het gerecht te verschijnen

getuige à charge

iemand die komt getuigen tegen de beklaagde

getuige à decharge

iemand die komt getuigen ten gunste van de beklaagde

gratie

gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van straf, die de koning kan verlenen

amnestie

collectieve kwijtschelding van straf, doorgaans voor politieke misdrijven (bv: collaboratie)

voorlopige invrijheidstelling

vervroegde vrijlating van een gevangene op voorwaarde dat hij zich niet misdraagt (= de wet Lejeune)

veroordelen bij verstek

veroordelen zonder dat de beklaagde aanwezig is

een vonnis betekenen

een deurwaarder overhandigt het vonnis aan de veroordeelde

procesrecht

eerlijk proces

clanrecht

de clan/familie neemt het recht zelf in handen

bloedwraak/vendetta

wraak van de familie van degene die gedood is, op de dader en/of diens familie

omerta

zwijgplicht, geheimhoudingsplicht

abominabel

heel erg slecht

additioneel

toegevoegd

baat hebben bij iets

voordeel hebben bij iets

coherent

samenhangend

consequentie

logisch gevolg

conventioneel

volgens de norm/ gewoonte

convergeren

naar elkaar toegroeien

constateren

vaststellen

creëren

maken

decennium

periode van 10 jaar

descriptief

beschrijvend, de werkelijkheid weergevend

divergeren

uit elkaar groeien

finaliseren

iets afronden

flexibiliseren

flexibeler maken (bv. werkuren)

innoveren

vernieuwen

integraal

volledig

integer

eerlijk en oprecht

lucratief

winstgevend

normaliseren

in de gewone situatie terugbrengen

permanentie

blijvend aanwezig zijn

plenair

voltallig

prescriptief

hoe dingen gedaan moeten worden

progressief

vooruitstrevend

prominent

hooggeplaatst, aanzienlijk, befaamd, beroemd

regulariseren

legaliseren, in overeenstemming met de wetgeving brengen

relevant

belangrijk en noodzakelijk

restrictief

beknottend, beperkend

significant

beduidend, van groot belang

toegankelijk

open, goed te bereiken

vice versa

en omgekeerd

het paard van Troje binnenhalen

iets doen waardoor men argeloos zijn eigen ondergang of ongeluk bewerkt

een sisyfusarbeid

zware, nutteloze arbeid zonder einde, waarvan het resultaat telkens weer ongedaan gemaakt wordt

een augiasstal reinigen

rigoureus orde op zaken stellen

de doos van Pandora openen

alles wat onder de schijn van bevalligheid de bron van veel ellende worden kan

de draad van Ariadne

middel om een ingewikkeld vraagstuk op te lossen of klaarheid te brengen in een verwarde situatie

in Morpheus' armen liggen

slapen

Abraham gezien hebben

50 jaar oud zijn

een pyrrusoverwinning

overwinning waarbij de overwinnaar net zoveel verliezen lijdt als of meer verliezen lijdt dan bij een nederlaag, schijnsucces

dat is ongetwijfeld zijn achilleshiel

zwak punt

van Scylla in Charybdis vallen

van de regen in de drop komen; in een nog slechtere situatie belanden

accumuleren, accumulatie

opstapelen, opstapeling

additief

toegevoegde stoffen (bv. aan etenswaren)

arbitrair

willekeurig

colloquium

wetenschappelijke vergadering

compilatie, compileren

bundeling, bundelen

comprimeren

samenpersen

consensus

unanieme overeenkomst

gerenommeerd

met een goede reputatie

implementeren, implementatie

in de praktijk brengen

interfereren (met), interferentie

een wisselwerking hebben met elkaar, ook: tussenbeide komen

legitimeren, legitiem

als echt verklaren, rechtvaardigen, zich legitimeren, zich identificeren d.m.v. de identiteitskaart

modificeren, modificatie

wijzigen, veranderen

perifeer

aan de buitenkant

inclusieve samenleving

waar niemand uitgesloten wordt

exclusieve samenleving

waar groepen/personen uitgesloten worden

semantiek

betekenisleer

semantisch

wat de betekenis van woorden betreft

allochtoon

iemand die van 'elders' afkomstig is

autochtoon

iemand die van 'hier' afkomstig is

buiten kijf staan

volledig duidelijk zijn, geen verschillende meningen, zonder twijfel

binair

waar je wit-zwart denkt (slechts 2 keuzemogelijkheden)

(mensen) labelen

een stempel drukken op mensen

containerbegrip

begrip zonder afgebakende betekenis

gelimiteerd / ongelimiteerd

begrensd, beperkt / zonder grenzen

kwalificatie

eigenschap die je iets / iemand toekent

linguïstiek, linguïstisch

taalkunde, taalkundig

stigma

brandmerk, negatieve stempel op iemand

stigmatiserend

brandmerkend, een negatieve stempel opdrukkend

multi

veel

etniciteit

cultuur

multi-etnisch

met veel verschillende culturen samen

relevant

van betekenis, nuttig, belangrijk

impliceren

inhouden, als gevolg hebben

beleidsmakers

zij die wetten en reglementen uitvaardigen, politici