GSW H1

Groei

Groei

Synoniem—> verandering, lichamelijk & cognitief

Rijping

Gevolg van groei, brein & lichaam.

=> nieuw gedrag instaat, veranderingen = vanzelf

Leren

Invloed v/d omgeving, inoefenen

Discontinuïteit

Ontwikkeling: trapsgewijs, in verschillende stadia. Overgangsperiode —> nieuwe fase.

In elke stadia: gedrag = kwalitatief anders

Manier van denken, voelen & handelen: anders

Continuïteit

Ontwikkeling: geleidelijk, vloeiende lijn

Verandering: kwantitatief (hvlheid), niveau en vaardigheden veranderen.

Kritieke periode

Moment i/d ontwikkeling —> gevolg= blijvend

Gevoelige periode

Moment i/d ontwikkeling: ontvankelijk voor bep. gebeurtenissen, —> specifieke vaardigheden leren. Staat minder vast

Plasticiteit

Mate waarin persoon veranderd

Gerontologie

Studie van oudere mensen

Kinderpsychologie

Adolescentie, kinderfases

Levensloop model

Ontwikkeling: eindigt nooit, levenslang proces

Nature

Aangeboren eigenschappen v/d bio ouders

Nurture

Wat de persoon meemaakt later —> omgeving. Bij bevruchting ligt vast wie/ wat je later word

Zelfbepaling

Zelf keuzes maken, vrije wil

Zelfbewustzijn

Weten wie je bent als persoon, fouten & verleden beseffen

*biologisch perspectief (3)

• Darwin

• Gesell

• Waddington

Darwin

Evolutionaire psychologie

*Evolutionaire psychologie

Genetische erfenis v/d voorouders.

Onze genen= resultaat v/d jarenlange ontwikkeling

Genotype

Fenotype

• mens geboren : DNA

• Waarneembare kenmerken v/d mens

*Rijpingstheorie

Rijping & groei, iedereen : zelfde stappen & zelfde volgorde. Ander tempo

*Epigenetica

Invloed —> buitenaf ( omgeving) bv drugs, alcohol, trauma’s.

*Psychoanalyse (2)

• Freud

• Erikson

Psychoanalyse Freud (5)

• Orale fase

• Anale fase

• Fallische fase

• Latentie fase

• Genitale fase

*Behaviorisme & sociaal cognitief leren

• Watson

• Skinner

• Bandura

• Pavlov

Watson

Menselijke geest = black box

Nutteloos: innerlijk bestuderen

Pavlov

Klassieke conditionering

Spijsvertering bij honden: conditioneringsproces. S-R- schema

Skinner

Operante conditionering

Leren via belonen & straffen —> skinner box

S-R-C- schema

Bandura

Sociaal leren

Observaties, imitatie van gedrag v/een model —> modeling (=4stappen)

Modeling (4) stappen

• Aandacht

• Retentie

• Reproductie

• Motivatie

*Cognitief perspectief

• Piaget

• Info- verwerkingstheorie

Piaget (4) cognitieve ontw fasen

1) sensomotorische fase

2) pre- operationele fase

3) concreet - operationele fase

4) formeel- operationele fase

Schema

Idee: hoe wereld in elkaar zit

Ontwikkeld—> omgeving waarnemen, experimenteren

Adaptatie

Schema klopt niet/ onvolledig => aanpassen. Betere visie over de wereld

2 processen :

• Assimilatie

• Accommodatie

Assimilatie

Kind realiseert: schema toepassen op nieuwe situatie, kennis & vaardigheden toepassen

Accomodatie

Schema niet overeen met wat er gebeurd, nieuw en aangepast schema

Infoverwerking theorie (3processen)

• Coderen

• Opslag

• Ophalen

Geheugen (3lagen)

• Sensorisch geheugen

• Kort termijn geheugen

• Lang termijn geheugen

Expliciet geheugen

Herinnering ophalen

Semantisch geheugen

Episodisch geheugen

• herinneringen —> algemene kennis (taal)

• Herinneringen —> gebeurtenissen, ervaringen

Impliciet geheugen

Hoe je bepaalde handelingen uitvoert —> herinneren & makkelijk nr boven halen

Bv zwemmen, fietsen

*Systemisch perspectief

• Bronfenbrenner

• Vygotsky

Bio-ecologisch model ( 5)

• microsysteem

• Mesosysteem

• Exosysteem

• macrosysteem

• Chronosysteem

Sociaal-culturele theorie

Cultuur: taken opstellen —> kids leren

Mensen & omstandigheden beïnvloeden het kind & andersom

Zone van naaste ontwikkeling

Kind ontwikkeld —> problemen op te lossen die hij vroeger niet kon, bv wiskunde

Crossculturele psychologen

Onderzoek: ontwikkeling v/d kids i/d wereld gelijkaardig is

Universele ontwikkelingskenmerken

Gelijkenissen tussen culturele groepen

Cultuurgebonden ontw kenmerken

Verschillen tussen culturele groepen

*humanistisch perspectief

• Maslow

• Rogers

Motivatietheorie ( piramide)

• zelfactualisatie

• Waarderingsbehoeften

• Sociale behoeften

• Behoefte —> veiligheid& bescherming

• Fysiologische behoeften

Rogers

Mens: neiging —> zelfactualisatie te komen

Actuele zelf:

Ideale zelf:

• persoon die je echt bent

• Persoon die je zou willen zijn

Kohlberg 3 niveaus , 2 fases

1. Preconventiele moraliteit

   • straf & gehoorzaamheid

   • Eigenbelang

2. conventionele moraliteit

   • sociale verwachtingen

   • Autoriteit

3. Post- conventionele moraliteit

   • sociale overeenstemming& mensenrechten

   • Universele ethische principes

Erikson ( 8 fases)

• baby: vertrouw vs wantrouw

• Peuter: zelfstandigheid vs schaamte & twijfel

• Kleuter: initiatief vs schuld

• Schoolkind: activiteit vs minderwaardigheid

• Adolescent: identiteit vs ID verwarring

• Jongvolwassenen: intimiteit vs isolement

• Midden volwassenen: generativiteit vs stagnatie

• Laat volwassenen. Intregiteit vs wanhoop

Geslacht/ sekse

Bio kenmerken, verschil [man&vrouw]

Gender

Kenmerken, gedragingen, eigenschappen gekoppeld—> geslacht, hoe je je voelt

Gender ID

Hoe je jezelf ziet ( man, vrouw, x)

Genderexpressie

Hoe je uw gender Id toont, (kledij, gedrag)

Hechting

sterke langdurige band [kind& opvoeder]

Bowlby

Band [moeder&kind] —> voedsel te geven

Hechting (3 types)

• veilige

• Vermijdende

• Angstige

Cirkel van veiligheid:

Veilige haven

Veilige basis

ontwikkelingsdomeinen

• Fysieke ontw

• Cognitieve ontw

• socio- emotionele ontw

*Fysieke ontwikkling

lichamelijke groei

sensomotoriek

Sensomotoriek

sensorisch - zintuigen

motorisch - beweging: grove & fijne motoriek

Grove motoriek

Grote bewegingen ( armen, benen, romp) bv spirngen, lopen

Fijne motoriek

Fijne bewegingen v/d vingers en handen

Oog- hand coördinatie

*Cognitieve ontwikkeling (4)

Denken, leren, onthouden

• geheugen

• taal

• waarneming

• denken

*socio- emotionele ontwikkeling

omgaan met jezelf & anderen

emoties, zelfbeeld en temperament

Sociale ontwikkeling

Begrip → anderen, hoe mensen omgaan met elkaar

Sociale cognitie: kennis en relatie tussen mensen

Emotionele ontwikkeling

Leren om anderen hun gevoelens te begrijpen & ermee om te gaan

Morele ontwikkeling

Besef goed & kwaad

→interactie met sociale omgeving

Waarden en normen

sociale glimlach

6 weken tot 6 maanden

lachen →naar iemands gezicht kijken

Groeiende hechting

baby kijkt naar hechtingsfiguren & krijgt afkeer van vreemdelingen

Vreemdenangst

angst in gezelschap van onbekende personen

Scheidingsangst

Angst → hechtingsfiguur weggaat

decleratief geheugen

procedueel geheugen