PLDC CHƯƠNG 2

Nguyên nhân ra đời của pháp luật theo chủ nghĩa Mác Lenin?

Là nguyên nhân ra đời của nhà nước

Pháp luật ra đời khi nào?

Cùng lúc với sự ra đời của nhà nước

Pháp luật là gì?

Những quy tắc xử sự, bắt buộc chung do nhà nước ban hành hoặc thừa nhận

Pháp luật thể hiện ý chí của giai cấp?

Thống trị

Mục đích của pháp luật?

Điều chỉnh các quan hệ xã hội, bảo vệ lợi ích của giai cấp thống trị

Cách hình thành pháp luật?

Tập quán pháp, Ban hành luật, Án lệ

Pháp luật mang tính?

Giai cấp và xã hội

Vì sao pháp luật mang tính xã hội?

Do bắt nguồn từ đời sống, nhu cầu và lợi ích của xã hội

Vì sao pháp luật mang tính giai cấp?

Vì nó mang ý chí và bảo vệ lợi ích của giai cấp thống trị

Vai trò của pháp luật với nền kinh tế?

Tổ chức, quản lý, điều tiết

Đặc điểm chung của pháp luật?

-Tính quyền lực nhà nước

-Tính quy phạm phổ biến (phạm vi)

-Tính bắt buộc chung (bắt buộc như thế nào?)

-Tính hệ thống

-Tính xác định về hình thức

Vai trò của pháp luật với bộ máy nhà nước?

Cơ sở cho tổ chức, hoạt động, giám sát

Vai trò của pháp luật với ngoại giao?

Cơ sở cho việc thiết lập, hợp tác

Đặc điểm chung của quy phạm pháp luật?

Quy tắc xử sự chung, khuôn mẫu để mọi người làm theo, tiêu chuẩn để đánh giá hành vi con người

Đặc điểm riêng của quy phạm pháp luật?

Tính quyền lực nhà nước, tính bắt buộc chung, chặt chẽ về mặt hình thức

Cơ cấu của quy phạm pháp luật?

Giả định, quy định, chế tài

QPPL và QPXH khác nhau ở?

Chủ thể ban hành, mục đích, cơ chế thực hiện

Hình thức thực hiện pháp luật?

Tuân thủ, thi hành, sử dụng (pháp luật)

Quan hệ pháp luật là gì?

Quan hệ xã hội được quy phạm pháp luật điều chỉnh, các bên tham gia quan hệ có quyền và nghĩa vụ pháp lý được nhà nước đảm bảo thực hiện

(Đặc điểm) Tại sao QHPL lại là quan hệ xã hội đặc biệt?

Vì được điều chỉnh bởi pháp luật => xác định chủ thể, khách thể và nội dung, vẫn tồn tại kể cả khi không có quy định với quan hệ đó, pháp luật mất đi => quan hệ không mất đi

(Đặc điểm) Tại sao QHPL mang tính ý chí?

Hình thành dựa trên nền tảng ý thức của nhà nước và con người trong xã hội

Tính ý chí của QHPL thể hiện ở?

Từ xác định mục đích thiết lập quan hệ => lựa chọn phương thức thực hiện quyền và nghĩa vụ

Có mấy loại ý chí trong QHPL?

Ý chí nhà nước (văn bản pháp luật), ý chí cá nhân

(Đặc điểm) Tại sao QHPL mang tính cụ thể, xác định?

Do luôn xác định rõ các chủ thể tham gia, quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi bên.

(Đặc điểm) Quan hệ pháp luật được nhà nước?

Đảm bảo quan hệ pháp luật được thực thi, thậm chí bằng biện pháp cưỡng chế nếu cần thiết. → bắt buộc

Nội dung của QHPL được?

Biểu hiện thành quyền và nghĩa vụ pháp lý của các bên

Cấu thành của QHPL?

Chủ thể, nội dung, khách thể

Chủ thể của QHPL là?

Các cá nhân hoặc pháp nhân tham gia vào các QHPL để hưởng quyền và làm nghĩa vụ pháp lý

Nghĩa vụ pháp lý là gì?

Nghĩa vụ phát sinh từ hợp đồng hoặc một văn bản pháp luật hiện hành

Muốn trở thành chủ thể của QHPL cần phải có?

Năng lực chủ thể

Điều kiện cần của năng lực chủ thể?

Năng lực pháp luật

Năng lực pháp luật là gì?

Khả năng của một chủ thể được hưởng quyền và làm nghĩa vụ trong 1 QHPL nhất định

Năng lực pháp luật có từ?

Khi sinh ra

Năng lực hành vi (Đk đủ) là gì?

Khả năng của 1 chủ thể có thể bằng hành vi của mình mà tham gia vào 1 QHPL để hưởng quyền và làm nghĩa vụ

Năng lực hành vi phụ thuộc vào?

Độ tuổi, lí trí và khả năng nhận thức hành vi và hậu quả

Chủ thể là cá nhân bao gồm?

Chủ thể trực tiếp, gián tiếp

Chủ thể được công nhận là pháp nhân khi đủ?

-Được thành lập hợp pháp

-Có cơ cấu tổ chức chặt chẽ

-Có tài sản độc lập và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản đó

-Nhân danh mình tham gia các QHPL 1 cách độc lập

Có mấy loại chủ thể là pháp nhân?

Pháp nhân thương mại, phi thương mại

Nội dung của QHPL?

Quyền, nghĩa vụ pháp lý của chủ thể

Quyền của chủ thể là gì?

Khả năng của chủ thể được xử sự theo cách pháp luật cho phép, được tiến hành nhằm thỏa mãn quyền lợi của họ

Chủ thể thực hiện quyền của mình thông qua các khả năng?

-Xử sự theo cách pháp luật cho phép

-Yêu cầu chấm dứt hành vi xâm phạm quyền

-Yêu cầu cơ quan nhà nước bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình

Nghĩa vụ pháp lý của chủ thể là gì?

Cách xử sự mà các chủ thể QHPL phải thực hiện nhằm đáp ứng quyền của các chủ thể khác

Nghĩa vụ pháp lý được đảm bảo bằng?

Sự cưỡng chế của nhà nước

Nội dung của nghĩa vụ pháp lý mà chủ thể phải thực hiện?

-Thực hiện hành vi bắt buộc

-Không được thực hiện một hoặc một số hoạt động nhất định

-Chịu trách nhiệm pháp lý khi không thực hiện đúng

Khách thể quan hệ pháp luật là gì?

Những gì 2 bên chủ thể QHPL mong muốn đạt được khi tham gia QHPL

Khách thể QHPL bao gồm?

-Lợi ích vật chất

-Lợi ích tinh thần

-Lợi ích xã hội khác

Phân loại quan hệ pháp luật căn cứ vào đối tượng và phương pháp điều chỉnh?

Hiến pháp, hình sự,dân sự, hôn nhân và gia đình, lao động, thương mại…

Phân loại QHPL căn cứ vào chức năng điều chỉnh của pháp luật?

QHPL điều chỉnh, bảo vệ

Sự kiện pháp lý là gì?

Là sự kiện có ý nghĩa pháp lý do nhà nước thừa nhận

Phân loại sự kiện pháp lý?

Sự biến, hành vi pháp lý

Sự biến là gì?

Là những sự kiện xảy ra trong thực tế không phụ thuộc vào ý chí của con người nhưng làm phát sinh hậu quả pháp lý

Hành vi là gì?

Những sự kiện xảy ra do ý chí con người, là hình thức biểu hiện ý chí của chủ thể

Phân loại hành vi?

Hợp pháp, không hợp pháp

Thực hiện  pháp luật là gì?

Quá trình các chủ thể pháp luật khi tham gia vào các QHPL thực hiện đúng quy định của pháp luật

Các hình thức thực hiện pháp luật?

Tuân thủ, thi hành, sử dụng, áp dụng

Tuân thủ pháp luật là gì?

-Chủ thể phải tự kiềm chế, không thực hiện những hành vi mà pháp luật cấm

-QPPL cấm đoán

-VD: không giết người

Thi hành PL là gì?

-Chủ thể phải thực hiện các hành vi nhất định nhằm thi hành các nghĩa vụ mà Pháp luật yêu cầu phải làm

-QPPL bắt buộc

-VD: Kinh doanh phải nộp thuế

Vận dụng PL là gì?

-Chủ thể dùng PL như công cụ để hiện thực hóa các quyền và lợi ích của mình

-QPPL cho phép

-VD: tự do kinh doanh

Áp dụng PL là gì?

Là hoạt động của cơ quan có thẩm quyền hoặc cá nhân, tổ chức được trao quyền nhằm vận dụng quy phạm pháp luật để xác định quyền và nghĩa vụ pháp lý của các chủ thể trong trường hợp cụ thể

Các trường hợp áp dụng PL?

-Khi có vi phạm PL xảy ra

-Có tranh chấp về quyền và nghĩa vụ mà các bên không tự giải quyết được.

-Cần có sự can thiệp của Nhà nước để thực hiện quy định pháp luật (VD: cấp giấy phép hoạt động..)

-Khi nhà nước cảm thấy cần thiết để kiểm tra, giám sát tính đúng đắn của hành vi các chủ thể hoặc xác nhận sự tồn tại của một sự kiện (VD: xác nhận giao dịch..)

Đặc điểm áp dụng PL?

-Mang tính quyền lực nhà nước

-Điều chỉnh cá biệt cho từng chủ thẻ

-Đòi hỏi sự sáng tạo của người áp dụng

-Được thực hiện với điều kiện, quy trình được quy định chặt chẽ

Tại sao áp dụng PL mang tính nhà nước?

Do nhà nước ban hành và đảm bảo thực hiện; là quá trình sử dụng quyền lực nhà nước, nhân danh nhà nước để giải quyết các vụ việc thực tế

Ý thức PL là gì?

Ý thức pháp luật là sự hiểu biết, quan điểm và thái độ của con người đối với pháp luật và tinh thần chung của pháp luật.

Đặc điểm của ý thức PL?

-Tiền đề tư tưởng cho việc xây dựng, hoàn thiện và thực hiện PL

-Quyết định hiệu quả của việc thực hiện PL

-Đảm bảo áp dụng PL đúng đắn và hiệu quả

VPPL là gì?

Hành vi (hành động hoặc không thành động) trái PL và có lỗi do chủ thể có năng lực trách nhiệm pháp lý thực hiện xâm phạm tới các QHXH được PL bảo vệ

Dấu hiệu VPPL về mặt hành vi?

-Hành động

-Không hành động

Căn cứ xác định VPPL trái pháp luật là gì?

Được làm gì, không được làm gì, phải làm gì

Hành vi có lỗi bao gồm?

Cố ý và vô ý

Lỗi cố ý trực tiếp là gì?

-Nnhận thức được hành vi là nguy hiểm, lường trước được hậu quả

-Mong muốn hậu quả xảy ra

Lỗi cố ý gián tiếp là gì?

-Nhận thức được hành vi là nguy hiểm và lường trước được hậu quả

-Không mong muốn hậu quả xảy ra nhưng có ý thức để mặc hậu quả xảy ra

Lỗi vô ý vì quá tự tin là gì?

-Nhận thức hành vi là nguy hiểm và lường trước được hậu quả

-Tin rằng hậu quả không xảy ra hoặc ngăn chặn được

Lỗi vô ý do cẩu thả là gì?

-Không nhận thức được hậu quả nguy hiểm do hành vi của mình gây ra

-Có thể hoặc cần phải nhận thức trước hậu quả

Xác định VPPL dựa vào năng lực chịu TNPL là gì?

Độ tuổi hoặc khả năng nhận thức

(Các yếu tố cấu thành VPPL) khách quan bao gồm những gì?

-Hành vi trái PL

-Hậu quả

-Quan hệ nhân quả

-Thời gian, địa điểm, công cụ, phương tiện vi phạm

(Các yếu tố cấu thành VPPL) chủ quan bao gồm gì?

Lỗi, động cơ, mục đích

(Các yếu tố cấu thành VPPL) chủ thể gồm gi?

Năng lực trách nhiệm pháp lý

(Các yếu tố cấu thành VPPL) khách thể là gì?

Những QHXH hoặc những lợi ích được pháp luật bảo vệ nhưng bị HVVPPL xâm hại.

(Các loại VPPL) VP hình sự là gì?

Là những hành vi nguy hiểm cho xã hội, được quy định trong Bộ Luật Hình Sự

(Các loại VPPL) VP dân sự là gì?

Hành vi trái PL có lỗi, xâm hại tới quan hệ tài sản, quan hệ nhân thân

(Các loại VPPL) VP hành chính là gì

Hành vi trái PL, có lỗi, xâm phạm quy định quản lý Nhà nước và có mức độ nguy hiểm cho xã hội thấp hơn tội phạm.

(Các loại VPPL) VP kỷ luật là gì?

Hành vi của người lao động trái với các quy tắc kỷ luật lao động và nội quy lao động

Trách nhiệm pháp lý là gì?

Hậu quả bất lợi do pháp luật quy định, áp dụng với người có HVVPPL

Đặc điểm của TNPL?

-Hậu quả bất lợi do pháp luật quy định,

-Người vi phạm phải chịu các biện pháp cưỡng chế của Nhà nước.

Truy cứu TNPL là gì?

Áp dụng biện pháp cưỡng chế đã được quy định trong các chế tài của QPPL

(Phân loại TNPL) Trách nhiệm dân sự là gì?

TNPL do tòa án hoặc các chủ thể khác áp dụng với chủ thể VPPL

(Phân loại TNPL) TN hành chính là gì

TNPL áp dụng với chủ thể có hành vi vi phạm hành chính

(Phân loại TNPL) TN hình sự là gì?

Tội phạm gây ra hành vi nguy hiểm cho xã hội phải gánh chịu trách nhiệm hình sự

(Phân loại TNPL) TN kỷ luật là gì?

Do cơ quan, tổ chức Nhà nước áp dụng với cán bộ, công chức khi họ vi phạm pháp luật.