biologie 12

Enzym

Enzym

Eiwit dat reacties versnelt zonder zelf teworden verbruikt.

Enzymactiviteit

Snelheid waarmee een enzym een reactieversnelt.

optimumkromme

Diagram van de enzymactiviteit met eenminimum, een optimum en een maximum.

optimumtemperatuur

Temperatuur waarbij de enzymactiviteitoptimaal (het snelst) is.

zuurgraad

Geeft aan of een stof zuur (pH < 7), neutraal(pH = 7) of basisch (pH > 7) is.

PH

Zuurgraad; een lage pH betekent een hogezuurgraad.

voedselvergiftiging

Vergiftiging door giftige stoffen in hetvoedsel, die vrijkomen bij de afbraak doorbacteriën en schimmels.

voedselinfectie

Besmetting door ziekmakende bacteriën of schimmels in het voedsel.

conserveren

Voedsel langer houdbaar maken.

conserveermiddelen

Stof die een voedingsmiddel langer houdbaar maakt.

voedingsmiddel

Product dat je eet en/of drinkt.

voedingsstof

Bruikbaar bestanddeel vanvoedingsmiddelen (eiwitten, koolhydraten,vetten, water, mineralen en vitaminen).

bouwstof

Stof die wordt gebruikt bij de vorming van cellen en weefsels (voor opbouw en herstel).

brandstof

Stof die wordt verbruikt bij de verbranding(vooral glucose).

reservestof

Stof die wordt opgeslagen voor later.

beschermende stof

Stof die helpt om ziekten te voorkomen(mineralen en vitaminen).

voedingvezel

Plantaardige stof die mensen niet kunnen verteren; bevordert de darmbewegingen en de stoelgang.

eitwitten

Voedingsstoffen die vooral worden gebruikt als bouwstof, soms als brandstof.

koolhydraten

Voedingsstoffen die worden gebruikt als brandstof, bouwstof en reservestof (bijv. glucose, zetmeel en cellulose).

vetten

Voedingsstoffen die vooral worden gebruikt als brandstof, die kan worden opgeslagen als reservestof.

onverzadigdvet

Zit vooral in plantaardige producten (noten, avocado) en vis; verkleint het risico op hartenvaatziekten; dient vooral als bouwstof.

verzadigd

Zit vooral in dierlijke producten en snacks ;verhoogt het risico op hart- en vaatziekten; dient vooral als brandstof.

water

Voedingsstof die wordt gebruikt als bouwstof.

mineralen

Voedingsstoffen die worden gebruikt als bouwstof en beschermende stof (bijv. zouten en ijzer).

vitamine

Voedingsstoffen die dienen als beschermende stof; worden aangeduid meteen letter (bijv. vitamine A) en soms een nummer (bijv. vitamine B1).

schrijf van vijf

Hulpmiddel om alle voedingsstoffen via voeding binnen te krijgen die per dag nodigzijn.

energieverbruik

Hoeveelheid energie die wordt verbruikt voor stofwisseling en lichamelijke activiteit samen.

grondstofwisseling

Energie die nodig is voor de stofwisseling van een lichaam in rust.

overvoeding

Meer eten dan het lichaam nodig heeft aan energie.

overgewicht

Wanneer een persoon meer weegt dan gezond is.

vermageren

Wanneer een persoon lichaamsgewicht verliest door een tekort aan energie via de voeding.

ondergewicht

Wanneer een persoon minder weegt dan gezond is.

ondervoeding

Tekort aan bepaalde voedingsstoffen.

vertering

Het afbreken van voedingsstoffen die niet door de darmwand heen kunnen in verteringsproducten die wel door de darmwand heen kunnen en in het bloed kunnen worden opgenomen.

verteringssap

Kan voedingsstoffen verteren (bijv. speekselen maagsap).

verteringsklieren

Maken verteringssappen die vaak enzymen bevatten (speekselklieren, maagsapklieren, lever, alvleesklier en darmsapklieren).

darmperistaltiek

Het afwisselend samentrekken van kring- en lengtespieren.

tanden

Delen het voedsel in kleine stukjes.

kiezen

Vermalen het voedsel in de mondholte.

mondholte

Hier wordt voedsel gekauwd en vermengd met speeksel.

speekselklieren

Produceren speeksel.

speeksel

Slijmerig verteringssap dat o.a. bestaat uitwater en een enzym dat zetmeel verteert; doodt bacteriën.

verteringsenzymen

Breken voedingsstoffen af tot verteringsproducten die kunnen worden opgenomen in het bloed.

tong

Duwt gekauwd voedsel naar de keelholte.

slokdarm

Hier wordt voedsel voortgeduwd naar de maag.

maag

Hier wordt voedsel gekneed en vermengd met maagsap.

maagsap

Verteringssap dat onder andere bestaat uitwater, zoutzuur en een enzym dat eiwitten verteert.

maagsapklieren

Produceren maagsap.

maagzuur

Verteringssap dat zorgt voor een lage pH inde maag; doodt bacteriën.

maagportier

Kringspier die de uitgang van de maagafsluit.

lever

Produceert gal.

gal

Vloeistof die vetten emulgeert.

emulgeren

Grote vetdruppels verdelen in kleine vetdruppeltjes.

alvleesklier

Produceert alvleessap.

alvleessap

Verteringssap dat bestaat uit verschillende enzymen die eiwitten, koolhydraten en vetten verteren.

twaalfvingerige darm

Hier worden gal en alvleessap afgegeven aan de voedselbrij.

dunne darm

Hier wordt darmsap afgegeven aan de voedselbrij en wordt water met opgeloste voedingsstoffen en verteringsproducten opgenomen.

darmsap

Verteringssap dat bestaat uit verschillende enzymen die de vertering van eiwitten en koolhydraten afmaken.

dikke darm

Hier wordt een groot deel van het water aan de voedselbrij onttrokken; hierin leven veel (soorten) bacteriën die helpen bij de vertering.

endeldarm

Slaat ontlasting op totdat je aandrang krijgt om te poepen.

anus

Kringspier die de uitgang van de endeldarm afsluit.