Geschiedenis examencommissie derde graad

Wanneer begon en eindigde de Prehistorie + gebeurtenis

Alles tot en met ca.3500v.c Neolithische revolutie

Wanneer begon en eindigde het oude nabije oosten+ gebeurtenis

van 3500v.c tot 800v.c Uitvinding van het geschrift

Wanneer begon en eindigde de klassieke oudheid+ gebeurtenis

van 800v.c tot 476 Stichting van Rome

Wanneer begon en eindigde de middeleeuwen+ gebeurtenis

van 476 tot 1453 Val van het West-Romeinse rijk

Wanneer begon en eindigde de nieuwe tijd + gebeurtenis

1453-1789 Columbus ontdekt Amerika

Wanneer begon en eindigde de nieuwste tijd + gebeurtenis

1789-1945 Franse revolutie

Wanneer begon de eigen tijd + gebeurtenis

1945 Einde wereld oorlog 2

Hoe werken de historische periodes in china

Hun geschiedenis wordt opgedeeld volgens dynastieen vernoemd naar machthebbers. Pas vanaf de 20e eeuw zijn er overeenkomsten met de Westerse periodisering.

Hoe werken de historische periodes in Het Midden Oosten

Ook opgedeeld in periodes maar de kalender is anders door de islam
De vroegmoderne en de moderne periode van het Midden-Oosten hebben parallellen met de westerse geschiedenis

Wat gebeurde er in het jaar 570

De geboorte van de profeet Mohammed

Wat gebeurde er in het jaar 800

Karel de Grote wordt gekroond

Wat gebeurde er in het jaar 1066

Engeland wordt veroverd door de Normandiërs

Wat gebeurde er in het jaar 1450

De boekdrukkunst wordt uitgevonden

Wat gebeurde er in het jaar 1492

Amerika werd ontdekt

Wat gebeurde er in het jaar 1519

Begin regering van keizer Karel V

Wat gebeurde er in het jaar 1568

De val van Antwerpen

Wat gebeurde er in het jaar 1643

Lodewijk XIV komt aan de macht

Wat gebeurde er in het jaar 1750

Begin van de industriële revolutie

Wat gebeurde er in het jaar 1776

Amerika werd onafhankelijk

Wat gebeurde er in het jaar 1789

De franse revolutie

Wat gebeurde er in het jaar 1804

Napoleon komt aan de macht

Wat gebeurde er in het jaar 1830

België wordt onafhankelijk

Wat gebeurde er in het jaar 1865

Slavernij wordt afgeschaft in de VS

Wat gebeurde er op 6 augustus 1945

Amerika laat een atoombom vallen op Hiroshima

Wat gebeurde er in het jaar 1989

De val van de Berlijnse muur en de instorting van het communisme

Wat gebeurde er op 11 september 2001

9/11

Wat is het Ancien Regime

Het verwijst naar een periode voor de Franse revolutie waarbij Frankrijk bestuurd werd door absolute vorsten.

Met andere woorden, De vorst stond volledig boven de bevolking en regeerde alleen

dit was bepaald door God.

Wat waren de gevolgen van de opkomst van Napoleon op korte middellange en lange termijn

Korte: Groote delen van Europa komen onder Frankrijk.

Middellange: Het ontstaan van het Verenigd Koninkrijk der
Nederlanden

Lange: België ontstaat.

Wanneer is er sprake van continuïteit en geef een voorbeeld

Er is sprake van continuïteit als een situatie niet verandert.
Vb: Na de Napoleontische oorlogen is aan Zwitserland de eeuwige neutraliteit opgelegd, een eeuw later, tijdens de Eerste en Tweede wereldoorlog bleef Zwitserland neutraal.

Wanneer is er sprake van verandering en geef een voorbeeld

Wanneer een situatie verandert is er sprake van Discontinuïteit of verandering.
Vb: Een land dat veel veroverd en daardoor groter wordt.

Wanneer zijn we gegaan van Jages-verzamelaars naar een landbouwsamenleving en waarom

De overgang kwam door de ontdekking van de landbouw. Dit gebeurde niet overal op hetzelfde moment. Het gemiddeld beginpunt wordt vaak als 8000v.c genomen.

Wanneer zijn als samenleving veranderd van een landbouwsamenleving naar een industriële samenleving

Na de industriële revolutie 1780-1850

Wanneer zijn we als samenleving veranderd van een industriële samenleving naar een postindustriële samenleving

Deze overgang was een gevolg van de digitale revolutie rond 1970.

Wat zijn de kenmerken van een Jagers-Verzamelaars samenleving

Het is de vroegste samenlevingsvorm van de mens.
Het zijn vaak kleine groepen nomaden met een beperkte materiele cultuur.
Hun technologie is gericht op overleven
Mannen en vrouwen hebben specifieke taken
Klein verschil kwa uiterlijk tussen mannen en vrouwen
1 leider
Traditie is belangrijk

Wat zijn de kenmerken van een landbouwsamenleving

Kleine dorpjes.
Bevolkingstoename door verbeterde landbouwtechnieken (meer eten)
Meer bevolking --> niet iedereen moet landbouw doen andere jobs ontstaan.
Ontwikkeling van een materiele cultuur
Mannen en vrouwen hebben specifieke taken
Soort bestuur ontstaat door het leven in dorpen.
Vrouwen hebben hierin geen inspraak

Wat zijn de kenmerken van een industriële samenleving

economie wordt gedreven door de industrie
Er is een afname van sociale ongelijkheid
Er zijn grootte verschillen in de behandeling van vrouwen en mannen
Het onderwijs wordt gedemocratiseerd na de Tweede Wereldoorlog

Wat zijn de kenmerken van een postindustriële samenleving

Economie wordt gedreven door de dienstensector
Wij evolueren naar een kennismaatschappij
er is veel aandacht voor technologie
Mannen en vrouwen zijn Officieel gelijk
Nieuwe gezinsvormen
Nieuwe vormen van ongelijkheid naast armoede

Wat zijn de 4 maatschappelijke domeinen

Cultuur, Politiek, sociaal, economisch

Verschillen tussen stedelijk en ruraal

Er zijn enorme verschillen in attitudes, bestuur, innovatiebereidheid, mogelijkheden om handel te voeren.
Mensen op het platteland zijn vaak conservatief. Ze houden graag alles zoals ze het kennen.
In de stad zijn mensen vrijer omdat er veel minder sociale controle is (in een dorp kent iedereen elkaar, in een stad niet)
en dit leidt vaak tot een meer open houding tegenover nieuwe ideeën, gebruiken,

Continentaal versus maritiem

Toegang tot de zee is een groot voordeel: transport over zee is goedkoper dan transport over land. De zee
creëert kansen voor handel. Een maritieme natie (een natie met toegang tot een zee) is handelsgericht, zoals
de Nederlanden. In continentale gebieden ligt de nadruk niet op handel, maar op productie. Het is lastiger
om goederen te importeren en vooral duurder.

Centraal/centrum versus grensgebied/periferie

Het centrum van een natie is de plaats waar de bestuurders ervan zich bevinden. De plek waar de overheid
zich bevindt, is moderner en luxueuzer, want de overheid investeert gemakkelijk in haar eigen comfort en
wil haar macht zichtbaar maken met mooie gebouwen, goede wegen

De periferie omvat alle gebieden
rond het centrum. Hoe verder van het centrum hoe slechter de wegen en de accommodatie.

lokaal

een klein gebied, gewoonlijk steden en gemeenten

Regionaal

regionaal: een groter gebied, maar kleiner dan het hele land. (een/meer provincies, streek, gewest ...)

Nationaal

Een volledig land

Mondiaal

De wereld

alliantie

Een alliantie is een verdrag tussen staten, zakenpartners of individuen. Twee (of meer) partijen maken
concrete afspraken waar ze allebei (allemaal) voordeel van hebben.

antiklerikaal:

tegen de Kerk en de clerus, in het bijzonder tegen de invloed of macht die de clerus heeft in de politiek, de
samenleving, het onderwijs...

Klerikaal

1. behorend tot de clerus

2. houding van iemand die de invloed van de clerus in de maatschappij wil bevorderen

3. voor de Kerk

Cijns

Belastingen

coalitie

samenwerkingsverbond tussen partijen om een gezamenlijk doel na te streven.

demografie

Kwantitatieve eigenschappen van de bevolking: hoe groot, hoeveel mannen, hoeveel vrouwen, hoeveel
overlijdens, hoeveel geboortes ...

dynastie

koningshuis, reeks heersers uit één familie

federalisering

Het proces waarbij bevoegdheden van deelstaten (in België gewesten en gemeenschappen) worden
overgeheveld naar de federale staat.

genocide

Volkenmoord, de misdaad van stelselmatige en opzettelijke uitroeiing van een etnische groep, of van een
deel daarvan.

globalisering

Het proces van wereldwijde economische, politieke en culturele integratie. Overal ter wereld vindt men
dezelfde producten, merken, winkels,...

holocaust

de systematische vernietiging van de Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog

imperialisme

Het streven van een staat om een groot rijk op te bouwen door andere staten of gebieden van andere
volkeren te veroveren.

kapitalisme

Economisch systeem waarbij de grond en de bedrijven eigendom zijn van ondernemers. De ondernemers
willen zo veel mogelijke winst maken.

dekolonisatie

De afbraak van het kolonialisme. Kolonies worden onafhankelijke staten.

monarchie

: regeringsvorm, land geleid door een koning

natie

Een natie is een groep personen die oorsprong, geschiedenis, taal en zeden gemeen hebben. Die groep is
niet noodzakelijk beperkt tot de grenzen van een land. Wanneer de bevolking van een staat ook een natie
is, spreken we van een natiestaat.

rechtsstaat

Een staat waarin de rechten van de burgers zijn vastgelegd in een grondwet. Staat waarin de overheid in de
uitoefening van haar macht beperkt wordt door het recht.

verzorgingsstaat

Staat waarin de overheid door sociale wetten en verzekeringen zorgt voor alle bewoners van het land. Ook probeert de overheid de welvaart te vergroten en de kwaliteit van het leven te verhogen.

conjunctuur

Soms groeit de economie sterk, soms groeit ze amper en soms neemt ze zelfs af. Dit gaat in periodes.
Periodes met een toename van de groei, worden afgewisseld door periodes met een afname van de groei.
De opeenvolging van die periodes van toenemende en afnemende economische groei is de
conjunctuurcyclus.

implosie

ineenstorting

Beschaving

De ontwikkeling van een volk

Censuur:

Beperking voor vrijheid (zoals vrije meningsuiting)

Conservatief:
)

Gebaseerd op behoudt (geen verandering)

Democratie:

Staatsvorm waarin (een vertegenwoordiging van) het volk de hoogste macht heeft en een
overwegende invloed heeft op het regeringsbeleid.

Economische crisis:

Periode waarin het heel slecht gaat in de economie (bv. Beurscrash van Wall Street, grote
inflatie, grote werkloosheid, ...),

klassenmaatschappij

Verschillende posities in de maatschappij bv. Arm en rijk

Interbellum

Periode tussen WO1 en WO2

Grondwet

belangrijkste wet van het land.

Moderniteit

De periode van het modernisme, een verzamelnaam voor vernieuwende stromingen in de
kunsten en de westerse maatschappij tijdens de eerste helft van de 20e eeuw

Mondialisering:

Synoniem voor globalisering

Oppositie:

Alle politieke partijen die tegen de uitvoerende macht zijn gekant.

Politiek:

Bestuur van een land, provincie of stad

Propaganda:

Reclame voor bepaalde ideeën en/of activiteiten van een politieke partij

Rechtsstaat:

Een staat waarin de rechten van de burgers zijn vastgelegd in een grondwet. Staat waarin de
overheid in de uitoefening van haar macht beperkt wordt door het recht.

Republiek:

Regeringsvorm doordat het staatshoofd door de bevolking wordt gekozen.

Secularisatie:
Dalende invloed van godsdienst, handeigen van staat/organisaties/... niet meer onder
invloed van kerk.

Dalende invloed van godsdienst,

Vakbond:

Vereniging voor arbeiders die opkomt voor de rechten van arbeiders

Zelfbeschikking:

De mogelijkheid om over zichzelf en het eigen lichaam en leven te beslissen

Aanleiding:

De reden voor een gebeurtenis. Iets wat iets laat gebeuren

Belang:

Iets wat je belangrijk vindt omdat het voordelig of nuttig is

Breuk(lijn):

Sociologische term voor verdeeldheid in de maatschappij

Conjunctuur:

Afwisselende periodes van economische groei (goede en slechte)

Doel:

Iets dat je probeert te realiseren

Evenement:

Gebeurtenis

Evolutie

Geleidelijke ontwikkeling over lange termijn

Gevolg:

Iets dat door en na iets gebeurt

Implosie:

Ineenstorting.

Mentaliteit:

Het denk- en gedragspatroon van een persoon of sociale groep

Middel:

Middel:
Iets om een doel te bereiken

Motief:

Reden waarom je iets doet

Proces:

Verloop van een geleidelijke verandering

Revolutie:

Grote verandering vooral in de manier waarop een land bestuurd wordt (op korte termijn)

Samenhang:

Situatie waarin of manier waarop dingen verband met elkaar houden

Bevoegdheid:

Het bezitten van toestemming om een handeling te mogen verrichten

Bruikbaarheid

Mate waarin het systeem geschikt is voor gebruik