Görsel: 12.Sınıf Tasavvufi Yorumlar 2022-2023 | Quizlet

Tasavvuf:

İslam'ı, kulluğun gerektirdiği şekilde

ahlak esasları ve nefis terbiyesi üzerinde yoğunlaşarak

yaşama biçimi olarak tanımlanır.

Züht:

Ahirete yönelmek için dünyadan

el etek çekmek. Elde mevcut olsa bile

gönülde mal mülk sevgisine yer vermemek.

Halvet:

Uzlet, inziva, yalnızlık, tek başına

yaşamak topluma karışmamak.

Sufi:

Mutasavvıf, derviş, eren gibi anlamlara

gelir.

İhsan:

Allah'ı görüyormuş gibi

ibadet etmektir.

İhlas:

Samimiyet, içtenlik, tutum ve davranışlarınızda

sadece Allah'ın rızasını gözetmek,

sözün öze uymasıdır.

Zikir:

Anmak, hatırlamak. Allah kelimesini

veya "lailahe illallah" cümlesini söylemek

ve tekrarlamaktır.

İrfan:

Marifet, keşf, ilham, sevgi, manevi

ve ruhi tecrübe ile elde edilen bilgi, tecrübi

bilgidir.

Zahid:

Dünyadan yüz çevirip, dinin emirlerine

titizlikle riayet eden, takva sahibi ve

mala, mülke değer vermeyen kişi.

1. Züht Dönemi:

Hz. Muhammed, sahabe ve onlardan sonra gelenleri içine alan, tasavvuf kavramının ortaya çıktığı 7. asra kadar olan dönemi kapsar. Tasavvufta züht, ahirete yönelmek, dünyaya dalmamak, elde mevcut bulunsa bile gönülde mal ve mülk sevgisine yer vermemek gibi anlamlara gelir demektir. Bu dönemin önemli sufileri: Hasan Basri, Veysel Karani, Rabia-tül Adaviyye

2.Tasavvuf Dönemi:

7. asrın sonundan, tarikatların kurumsallaştığı döneme kadar olan yaklaşık dört asırlık zaman dilimini kapsar. Bayezidi Bistami, Cüneydi Bağdadi, Hallac, İbn Arabi, Ahmed Yesevi, Mevlana, Hacı Bektaş Veli ve Yunus Emre gibi mutasavvıflar bu düşüncenin sistemleşmesini ve kurumsallaşmasını sağlamışlardır.

3.Tarikat Dönemi:

12. asırdan itibaren tarikatların kurumsallaştığı ve sosyal hayatın bir parçası haline geldiği dönemdir. Teoride tasavvuf diye adlandırılan bu akımın pratik hayatta aldığı isim tarikattır. Abdulkadir Geylani, Ahmet Rıfai, Mevlana, Bahauddin Nakşbend gibi zatların kurduğu tarikatlarda bu dönemin önemli hadiselerindendir.

Tezkiye:

Nefsi manevi

kirlerden arındırma, kusurlardan arıtıp

temiz duruma getirme

Seyr-u Sülûk:

Bir tarikata girme, intisap

etme ve o tarikatın gereklerini yerine

getirerek manevi bakımdan yol alma

Mâsîva:

Allah'ın zatı dışındaki

bütün varlıklar. İnsanı Allah'tan

uzaklaştıran her şey

Marifet:

Bilgi. Varlıkların hakikatini ve

ilahi sırları tefekkür ve ilham yoluyla

kavrama ve gerçeği bilme

Ahlak:

İnsanın iyi veya kötü olarak vasıflandırılmasına yol açan manevi nitelikler, huylar ve bunların

etkisiyle ortaya konan iradeli davranışlar bütünü

İnsan-ı kâmil:

Şeriat, tarikat, marifet ve hakikat'e eren

tam ve olgun kişi

Yesevilik:

Hoca Ahmet Yesevi'nin görüş

ve düşünceleri çerçevesinde oluşmuş

tasavvufi bir akım

Kadirilik:

Abdülkadir Geylani'nin

görüş ve düşünceleri çerçevesinde oluşup

yaygınlaşmış tasavvufi akım

Mevlevilik:

Mevlana Celaleddin Rumi'nin görüşleri

çerçevesinde oluşan tasavvufi akım

Nakşibendilik:

Muhammed Bahauddin Nakşibend'in

görüşleri çerçevesinde oluşmuş tasavvufi düşünce

akımı

Alevilik-Bektaşilik:

Ali'ye mensup, Ali'ye ait, Ali taraftarı gibi anlamlara gelmektedir. Bektaşilik ise Hacı Bektaş-ı Veli'nin görüş ve düşünceleri çerçevesinde oluşan

tasavvufi bir yorum

Semah:

Alevilik-Bektaşilik düşüncesine mensup olanlar semahta, ilahi ve deyişler eşliğinde kadın

erkek birlikte ellerini gökyüzüne doğru uzatarak, Hakk'ın birliğini zikretmesi

Şeriat:

Açık ve doğru kurallar, yerleşik davranış biçimi (âdet)" ve bir semavî dine dayanan hükümler bütünü

Tarikat:

Gidilecek yol, izlenecek usul, hal ve gidiş anlamındaki tarikat, Allah'a ulaşmak isteyenlere mahsus âdet, hal ve davranış demektir.

Marifet:

"Allah ve O'nun sıfatları, fiilleri, isimleri ve tecellileri hakkında mânevî tecrübeyle doğrudan elde edilen bilgi " manasına gelen bir terim

Hakikat:

"İlâhî gerçeklere ve sırlara âşina olmak, Hakk'ın tecellilerini temaşa etmek" anlamında kullanılan kavram

Mürsid:

Rehber, kılavuz, önder. Hak ve hakîkate erişme yolunda müritlerine örnek olan, onları irşat eden, rehberlik eden kimse, şeyh

Mürid:

Tarikate girmişmiş talebe

Silsile:

Tasavvufta bir tarikatın birbirine icâzet veren şeyhlerinin isimlerini ihtiva eden liste anlamında kullanılmış, silsileyi oluşturan isimlerin yazılı olduğu belgeye silsilenâme veya tomâr denilmiştir.

Evrad:

Hz. Peygamber farklı zaman ve mekânlarda zikir ve dua ile meşgul olmuş ve bunu müslümanlara tavsiye etmiştir.

Edep:

Her türlü sosyal ilişki ve hayatın bütün alanlarına dair bilgiler ve en uygun davranış tarzları

Takva:

Allah'ın koyduğu yasaklardan korunmak ve sakınmak

Cezbe-Vecd:

Hakk'ın kulu kendine çekmesi-istediğine kavuşmak

Himmet:

Tasavvufta himmet genel olarak velînin teveccühü, tasarrufu ve olağan üstü işleri başarma gücü şeklinde anlaşılmıştır.

Hilafet:

Vekil insan, Allah ile insan arasında mânevî mahiyette özel bir münasebetin bulunduğunu ifade eder

Mürşidi Kamil:

Mürşid-i kamil, tasavvufta seyr-i sülûkunu tamamlayıp, irşada ehliyetli ya da icazetli olan kişiler için kullanılan bir tabirdir. Şeyh ile aynı manaya gelir.

Şeyh:

Sözlükte "yaşlı kimse" anlamındaki şeyh kelimesi tasavvufta velî, pîr ve mürşidle eş anlamlı olarak kullanılmıştır.

Veli, Evliya:

Allah dostu.

Arif:

Tasavvufta Allah'a dair olan bilgi başta olmak üzere bütün varlık ve olayların mahiyeti hakkındaki bilgiye sahip olan kişiye arif, bu bilgiye ise mârifet denilmiştir.

Derviş:

Bir tarikata ve şeyhe bağlı olan mürid, sûfiyâne bir hayat yaşayan kişi

Avam:

İnanç ve ibadetleri genellikle taklide dayanan, dinin şekil ve merasimlerinin ötesine geçemeyenler için kullanılan bir tasavvuf terimi

Havas:

Herkeste bulunmayan birtakım bilgilere ve hallere, yetenek ve ruh temizliğine sahip olan velîler.

Menkıbe:

Din büyüklerinin, kahramanların ve târihî şahsiyetlerin üstün vasıflarını, ahlâkî meziyetlerini, olağanüstü iş ve davranışlarını destânî- efsânevî bir üslûpla anlatan hikâye

Keramet:

Allah'ın sâlih, takvâ sahibi, velî kullarından zuhur eden olağan üstü hal

Rabıta:

Müridin şeyhine gönlünü bağlaması ve onu düşünmesi

Seyri Sülûk:

Tâlibin bir mürşidin gözetiminde yaptığı mânevî yolculuk

Vahdeti Vücud:

Varlığın birliği ve varlıkta birlik anlamında bir tasavvuf terimi; bu bağlamda Tanrı, âlem ve insan ilişkilerini açıklayan düşünce sistemi

Ebrar:

Hakk'a ermek için riyâzet ve çile çekmeyi esas olarak kabul eden evliyâ zümresi

Ağyar:

Genellikle mâsivâ karşılığı olarak kullanılan bir tasavvuf terimi

Şuttar:

Seyrü sülûklerini aşk ve cezbe ile yaparak Hakk'a ermeye çalışan kimseler

Nefsi Emmare:

Servet, Şehvet, Şöhret aşırı düşkün olması hali

Nefsi Levvame:

Günah işleyip, tövbe edip, tekrar yapmak hali

Nefsi Milhime

Kalbe ilhamların gelmesi hali

Nefsi Mutmainne:

Kalbin tatmin olması, huzur bulması hali

Nefsi Raziye:

İnsanın Allah'tan razı olması

Nefsi Marziye:

Allah'ın insandan razı olması

Nefsi Safiye:

Allah ile bir olması, fenafillah makamı

TERİM

Sema

TANIM

Semazen

TERİM

Mevlevilik

TANIM

Mevlana'nın takip edilmesi