Les 3: Plato

sofisten

was net zoals Socrates tegen dit soort mensen

• er bestaat wel een begrip van rechtvaardigheid

politieke overgangsperiode

zat in een bpld periode

• oorlogen + einde piek gouden eeuw met Athene als grote stad

• gefragmenteerde wereld door opkomst o.a. Alexander de Grote

Dionysius II

vorst Sicilië, mocht hij onderwijzen

academie

= de school van Plato

afwezigheid plato

plato vs. platonisme

• grootste probleem = ….

  • = probleem 1

• vaak dialogen maar nooit met hemzelf

tegenspraak

probleem 2 plato vs. platonimse

• dialogen over hele leven

  • vroeg, midden, late dialoog

hoe omgaan met …?

aporetisch, doodlopend

probleem 3 plato vs. platonimse

• dialogen over bpld onderwerp maar geen oplossing

ongeschreven leer

probleem 4 plato vs. platonimse

• ergens geheime leer voor intieme kring

• niet bekend voor ons, enkel hetgene voor groot publiek

constructie

dus alles van plato = … van wat we vinden

socratische ethiek

aanzet voor zijn filosofie

moraliteit

nieuw concept over ziel: plaatsen in .. van persoon

redelijk, vurig, begerend

zielsleer van plato bestaat uit 3 delen

verstandigheid

redelijk deel ziel leidt tot …

dapperheid

vurig deel ziel leidt tot …

matigheid

begerend deel ziel leidt tot …

deugd

= elk deel van ziel doet wat moet doen

innerlijk gegeven

rechtvaardigheid = ….

• handeling maar rechtvaardig als voortkomt uit ziel

  • intellectualisme v Socr

doxa

= meningen

episteme

kennis

doxa - episteme

inzichtelijkheid: essentieel verschil tussen (2)

meningen

= zintuigelijke waarneembare

kennis

= stabiel, betrekking op wat puur inzichtelijk is

kennis-zintuigen

was 1e filosoof die onderscheid maakt tussen (2)

morele opvoeding

ethiek is probleem van ….

• kan geen expert zoeken voor beste kwaliteit mens aan te leren

opvoeding

op wie vertrouwen bij aanleren van ethiek

• MAAR: blijven opinies, geen onderbouwde kennis doorgeven

sofisten

wie vormt een bedreiging

• mensen beïnvloeden als niet stevig op benen staat + niet verdedigen tegen relativistische ethiek

morele staatsorde

oplossing plato tegen sofisten

koning-filosofen, helpers, ambachtslui

morele staatsorde/ideale staat bestaat uit 3 klassen

verstandige staat

bovenaan ideale staat = koning-filosofen

→ welke eigenschap van ziel?

dapperheid

midden ideale staat = helpers

→ welke eigenschap van ziel?

matigheid

onderaan ideale staat = ambachtslui, landbouwers

→ welke eigenschap van ziel?

privébezit

kritiek filosoof bovenaan plaatsen

argument: boven aan betekend niet dat alles … is

• handelen uit algemeen belang

eugenetische gedachte

voortplanten maar weet niet wie je kind is

helpers

mensen die goed kunnen verdedigen

ambacht

mensen die goed met handen kunnen werken

maakbaarheid v sml

had kritiek op dit, niet dat totalitaire staat zou zijn

→ niet spreken dictator

epistemologie

= tot stand komen van kennis

onstabiel, onzuiver, particulier

zintuigelijke waarneembare wereld = mening

→ 3 onderdelen

onstabiel

onderdeel zintuigelijke waarneembare wereld

• dingen veranderen constant

• warme koffie → koud

onzuiver

onderdeel zintuigelijke waarneembare wereld

• nergens perfectie in vinden

• bv. dé perfecte mens, welke daad is 100% rechtv

particulier

onderdeel zintuigelijke waarneembare wereld

• voor iedereen iets anders

stabiel, volmaakt, universeel

kennis is 3 dingen

omgekeerde van mening

stabiel

3 onderdelen van kennis

• eigenschappen vandaag = morgen = gisteren

volmaakt

3 onderdelen van kennis

• volmaakte driehoek bestaat niet, enkel aan kunnen denken

universeel

3 onderdelen van kennis

• algemeen beeld over iets

bestaat, ideeën

maar als kennis stabiel, volmaakt, en universeel is heb je 2 keuzes in hoe kennis voorstellen

1) dat het niet …

2) gaat over …

ideeënwereld

gevolg van kennis over de werkelijkheid en niet als mening over zintuigelijk waarneembare wereld

ijkpunten

wrm geloven in ideeënwereld

• …. nodig om te oordelen over zintuigelijke wereld

• nooit verschil uitleggen als geen notie gelijkheid kent

zijn - worden

2 werelden

1) niet ontstaan en niet vergaan

2) wel ontstaan en wel vergaan → instabiliteit

mimèsis

= tegenspeler, kopie

wat wij zien in de zintuigelijke wereld

ontologische

principes die betrekking hebben op het zijn

→ niet enkel epistemologisch

foute representatie

ideeën van alles? NEEN

bv. lelijkheid = gevolg onvermogen idee in materie perfect weer te geven

het Goede

idee van hond = ideeënwereld

dé perfecte hond = boven alle ideeën vergeven

ideale karakter

voor wat is het Goede een verklaring

… van alle ideeën

zon

wat is het Goede in de allegorie

→ kennen maar niet benaderen

politeia

de Staat

transcendent

ideeën overstijgen deze wereld maar Goede = nog meer overstijgen

anamnese, maieutiek, dialectiek

3 methoden om tot kennis te komen

anamnese

methode tot kennis komen:

• opnieuw herinneren, kennis = weder herinneren concept ooit aanschouwd hebt

• filosofen = dichter bij goden tus herinneren sneller

maieutiek

methode tot kennis komen:

• plato zelfde beroep als moeder

  • begeleid iets op de wereld wat er al was, vroedvrouw niet zelf kinderen maken

• = kennis geboren laten worden die er als was

socratische ironie

hoe maieutiek?

• in dialoog … toepassen, daardoor definitie geboren laten worden

dialectiek

methode tot kennis komen:

• innerlijke dialoog voeren

• zelf argumenten geven en opklimmen naar kennis

leren sterven

wat is taak van filosoof → anti zelfmoord

• proberen loskomen van lichaam

phaedo

= sterven van socrates

soma sèma

woordspel

1) lichaam

2) graf

reïncarnatiecyclus

goed leven als filosoof = terugkomen als filosoof

slecht geleefd = terug als vrouw

nog slechter = terug als dier

scala amoris

= ladder of trap der liefde

→ juiste weg om liefde te bereiken

trigger tot hoger denken

lichaam niet helemaal aan de kant schuiven, was …