Kabanata 3

Almario

Isang napakahalaga’t pambansang tungkulin ngayon sa larangang pangkultura’t pang-edukasyon ang pagsalin

Konstitusyong 1987 at 1973

Nagtatadhana sa ingles at Filipino bilang mga opisyal na wika ng ating bansa

Paglilipat

Madalas na tinatawag din sa pagsasalin

Santiago

Panimula ng Sining ng Pagsasaling-wika

Translation at Paglilipat

Kahulugan ng pagsasalin

Translation

Ayon kay Salma Rushide

Nag mula sa Latin na ibig sabihin ay “bearing across”

Paglilipat

Isa pang tawag sa pagsasalin

Kailangan linawin kung ano nga ba ang inililipat

Kailangan pakatandaan na ang kahulugan o mensahe ang inililipat, hindi ang mismong salita

Nida

Translation consists of producing in the receptor language the closet

Natural equivalent of the source language, first is the meaning and second is style

Newmark

Translation is an exercise which consists in the attempt to replace a written message in one language, by the same message in another language

Catford

Translation may be defined as the replacement of the textual material in one language, by equivalent textual material in another language

Henyong Griyego

Ginagawa na ang pagsasalin

Bibliya

Akdang may pinakamaraming salit

Saligang batas

May probisyong pang wika na nagsasabi:

• Wikang Filipino ay uunlad sa tulong ng mga katutubong wika ng bansa

• At asimilasyon mula sa dayuhang wika

Layunin, Mambabasa, Anyo, Paksa, at Pangangilangan

Mga Konsiderasyon sa Pagsasalin

Layunin

Mahalagang malinaw sa tagasalin ang layunin ng orihinal na teksto

Matiyak na ang layunin ay maililipat rin sa salin

Mambabasa

Para kanino ang isasalin

Anyo

Kung tula ang isasalin, dapat ay nasa anyong tula rin ang target na wika

Paksa

Ang ____ o tema ng orihinal na akda ay kailangang mapanatili sa salin

Hindi ikatutuwa ng mag babasa kung ang paksa ay malayo na sa orihinal na wika

Pangangailangan

Kung hindi kailangan ng salin, huwag itong isalin

Mahalaga man ang pag sasalin, hindi dapat tayo magpa-alipin rito at isalin na lang ang lahat ng akda

Paraan ng pagsasalin na kiling sa orihinal na wika

Mas piinapanigan o mas pinaparoban ang estruktura, estilo, at anyo ng orihinal na wika kaysa sa natural na daloy ng target na wika

Kiling sa target na wika

Pinaboran ang daloy, rstilo, at naturalidad ng target na wika kaysa sa esksaktong estruktura ng orihinal

Sansalita-Bawat-Sansalita, Literal, Matapat, at Semantiko

Uri ng unang pangkat

Adaptasyon, Malaya, Idyomatiko, at Komunikatibo

Uri ng ikawalang pangkat

Sansalita-bawat-Sansalita

Word-for-word translation. Ito ang natatanging paraang gagamitin ng tagapagsalin sa pagsasalin, tiyak na magbubunga ito ng kalituhan sa parte ng bagong mambabasa

Literal

Sa ganito paraan ng pagsasalin, isinasalin ang mensahe mula sa orihinal na wika tungo sa target na wika sa pinakamalapit na natural na katumbas na nagbibigay-halaga sa gramatikal na aspekto ng target na wika

Adaptasyon

Sa paraang ito, isinasantabi ng tagapagsalin ang orihinal. Ginagamit lamang niya ang orihinal bilang simulain at mula roon ay napapalaot upang makabuo ng bagong akda

Malaya

Inilalagay niya sa kanyang kamayang pagpapasaya kung paano isasalin ang mga bahagi ng isang tekstong maituturing na may kahirapan

Matapat

Sa paraang ito ay ginagamit ng isang tagasalin ang lahay ng kanyang kakayahan upang manatiling tapat sa mensahe ng orihinal sa paraang tanggap sa bagong wika

Idyomatikong salin

Ang kakayahan ng isang tagapagsaling unawain ang kalalim ng wika ng orihinal at hanapin ang katumbas nito sa target na wika ang nangingibabaw

Salitang semantiko

Pinangingibabaw ng tagapagsalin ang pagiging katanggap-tanggap ng salin sa mga bagong mambabasa sa pamamagitan ng pagtiyak na natural sa pandinig at paningin nila sa atin.

Komunikatibong salin

Hindi lamang nagiging tapat sa pagpapakahulugan ang tagasalin kundi magin sa konteksto ng mensahe

Sapat na kaalaman sa dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin, Sapat na kaalaman sa paksang isasalin, at Sapat na kaalaman sa kultura ng dalawang bansang sangkot sa pagsasalin

Mga katangian ng tagasalin

Sapat na kaalaman sa dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin

Hindi sapat na nakakapagsalita at nakakauunawa ang isang tao ng dalawang magkaibang wika

Dapat sapat ang kaalaman ng tagapagsalin sa dalawang magkaibang wika

Pagsulat, pagbasa, pagsasalita, at pakikinig

Apat na makrong kasanayang pangwika

Sapaat na kaalaman sa paksang isasalin

Hindi maipagkakaila may mga tiyak na gamit at kahulugan ang mga salita

Sapat na kaalaman sa kultura ng dalawang bansang sangkot sa pagsasalin

Ang wika at kultura ay magkabuhol at hindi mapaghihiwalay

Pagbasa at pag-unawa sa teksto, Paghahanap ng tumpak na anyo upang muling maiphayag ang mensahe ng akda, Muling pagpapahayag ng mensahe sa bagong wika

Mga tungkulin ng tagasalin

Pag-unawa at pagbasa sa teksto

Mahalagang tungkulin ng isang tagasalin ng tuklasin ang kahulugan ng isang akda

Paghahanap ng tumpak na anyo upang muling maipahayag ang mensahe ng akda

• Sa sandaling binabasa ng isang tagasalin ang orihinal na teksto, unti-unting nabubuo sa kanyang isipan ang posibleng slain ng teksto.

• Sa sandaling simulan niya ang aktwal na pagsasalin ng teksto, kanyang matutuklsan na may pagkakaiba ang kanyang naunang nabuong salin sa isipan sa aktwal na salin sa kanyang ginagawa.

• Ang kaalaman ng isan tagasalin sa paksa ay magiging isang mabuting sandata para sa mas epektibong pagsasalin.

Muling pagpapahayag ng mensahe sa bagong wika

• Muling pagpapahayag ng isang teksto sa bagong wika