Radiologie - Deel 5

De RF-spoelen

- Een van de belangrijkste componenten die de beeldkwaliteit beinvloeden
- Verschillende RF Spoelen voor verschillende lichaamsdelen

Twee soorten RF spoelen

- Volumespoel
- Oppervlaktespoel

Om te voorkmen dat radiogolven van buiten beeldartefacten veroorzaken

- Is de volledige ruimte ogmeven door kooi van faraday

De zv word in de mr-gantry geschoven

- Hier bevindt magnetisch veld
- Op toestel is antenne die radiogolf naar de zv stuurt en signalen van de protonen terug opvangt

Om te voorkomen dat mri overhit geraakt

- Sterke afkoeling noodzakelijk door vloeibare helium

Bij MRI toestel hoort zeer sterke computer en bedieningsconsole

- Heeft aparte technische ruimte

Voordelen MRI

- Kunnen weefsels zichtbaar gemaakt worden die bij RX nauwelijks te onderscheiden zijn
- Vooral hersenen en ruggenmerg
- Detailrijken
- Doorsneden in alle richtingen

Nadelen MRI

- Lange wachtlijsten
- Onderzoek duurt 20-45 min, stil liggen
- Door tunneleffect en veel lawaai hebben zv last van claustrofobie

Contraindicaties MRI

- Screening
- Pacemaker (externe pacemakerdraden) holter
- Cerebrale aneurysmaclips
- Cochleair implantaat
- Neurostimulator
- Insulinepomp
- Morfinepomp
- Metaalsplinters in oog
- Zwangerschap 1ste trimester
- Kunstklep
- 6 tot 8 weken na prothesechirurgie

MRI veiligheidsmaatregelen

- Werkneemrs moeten beschermen tegen de gevaren van niet-ioniserende elektromagnetische straling

MRI houd verschillende risico's in

- Sterk magnetisch veld trekt alle ijzerhoudende metalen aan, kan projectiel worden

De stroom die in het lichaam ontstaat

- Kan gevaarlijk zijn

De warmte

- Die door radiofrequent elektromagnetisch veld wordt opgewekt
- Gevolg opwarming van metaalhoudende implantaten, draden, piercings, brandwonden
- geen cosmetische producten
- tattoo kan ijzeroxide bevatten

ziekenhuis dient afzonderlijke risicoanalyse ta maken

- voor medewerkers op MRI met verhoogd gezondheidsrisico
- zwanger en acteive of passieve geimplanteerde medische hulpmiddelen

MRI vorberieding

- afspraak maken
- veiligheidsanamnese
- onmiddellijk radioloog contacteren bij contra indicaties

deze veiligheidsanamnese is belangrijk

- voor veiligheid zv
- veiligheid medewerkers
- optimaal werken MRI en behouden veilige omgeving

de zorgvrager dient 6u nuchter te zijn

- NMR van galblaas en galwegen

Voor alle andere NMR onderzoeken

- Niet nuchter

Verloop MRI

- Volledig uitkleden
- OK schortje
- IV katheter indien nodig
- Infuuspomp volledig gedeconnecteerd
- Perfusiestaander en pomp niet mee in MRI onderzoeksruimte
- Op onderzoekstafel installeren
- MRI van borsten in buiklig
- Juiste coil aanbrengen
- Warmtesensatie
- Gummipeer of drukknop in de hand
- Hoofdtelefoon ter bescherming van gehoord
- Ter observatie: allergie, angst dyscomfort

Nazorg MRI

- IV verwijderd
- Hospitalisatie iv verzorgd

Nucleaire geneeskunde

- Tracerpincipe

Tracerprincipe

- Met zeer kleine hoeveelheden traces de functie van organen te meten in normale en pathofysiologische omstandigheden
- Omdat deze stoffen uitwendig zouden kunnen worden gedetecteerd, zijn ze voorzien van radioactief label

Veel aandoeningen leiden tot gestoorde stofwisseling

- Waarbij bepaalde moleculen in te hoge of te lage concentraties in bepaalde organen aanwezig zijn

Bij bijna alle schildklieraandoeningen

- Is ioidiumopnale verhoogd of verlaagd

Het bepalen van iudiumconcentratie

- Waardevol middel om ziekteproces te achterhalen en om therapie in te stellen
- Niet rechtstreeks te meten

Wanneer we radioactief jodium aan de zv toedienen (mond)

- Zal zich op exact zelfde manier stabile isotoop in de schildklier opstapelen
- Radioactief iodium zendt gammastralen uit die de zv treden en met scintillatorcamera gedecteerd kunne nworden

Niet alleen schildklier

- Ook hersenen, lever en bot

Beelvorming en apparatuur nucleaire geneescunde

- Gammacamera

Gammacamera

- Of scintillatiecamera

Scintillatiecamera

- Gammastraling die wordt uitgezonden doro een radio-isotoop op te vangen en om te zetten naar een beeld

Scintigrafie

- Met scintillatiecamera

Een gammacamera is opgebouwd uit

- Collimator

Collimator

- Kristal met hieronder lichtverstekringsbuizen
- Ookwel photmultiplier tubes genaamd

De collimator heeft net zoals rontgentoestel een filterende functie

- Laat enkel sterke gammastralingen door

De collimator is opgebouwd uit

- Zeer dunne loden gamellen met ertussen steeds een vrije ruimte

De kop van de gammacamera

- Is op de collimator na
- Voledig omgeven door lood

Het kristal en de photomultiplier tubes, fm buizen of lichtversterkingsbuizen

- Liggen juist boven collimater in het met lood omgeven gedeelde

Een gammastraal

- Gammafoton

Gammafoton

- Die uitgaat van de zv word geabsorbeerd in het kristal waarbij een minimale hoeveleheid licht vrijkomt
- Dit licht wordt waargenomen en versterkt door lichtversterkingsbuizen

Signaal lichtflits

- Wordt aan de hand elektronica omgezet tot een beeldpunt
- Vele beeldpunten kunnen vormen tot het beeld

Met een gammacamera

- Worden 2dimensionale beelden gemaakt

SPECT en PET-CT

- Zijn nieuwere driedimensionele beeldtechnieken
- Die eigenschappen hebben van gammacamera in combo met CT
- Meer diagnostische info

Vpk aandachtspunten bij SPECT of PET-CT

- De zorgvrager dient voor de start van oz 6u nuchter te zijn
- Drinken of eten suikerhoudende producten niet toegelaten
- Zv met orale geneesmiddelen in kader van diabetes, niet innemen in de ochten
- Insuline mag niet worden gebruikt in ochtend van onderzoek
- Zv moet zware inspanningen vermijden 24 u voor onderzoek
- Zv met allergische constitutie voor contrast moeten dit melden

SPECT

- Single photon emission computed technologie

PET MRI scan

- Nieuwere toepassing
- Magneetveld en radiogolven in lichaam opgewekt
- Bij PET word teen radiofarmacon IV geinjecteerd en de straling ervan opgevangen
- Combo geeft groter beeldcontrast in wekere delen in combo met lagere stralingsdosis
- Goed bij tumoren, metastasen en ontstekingen

Basisbeginsel nucleaire geneeskunde

- Teodienen van radiofarmacon

Radiofarmacon

- Functie van een orgaan bestuderen
- Pathofysiologie

Een radiofarmacon ontstat door

- Tracer of radionuclide te binden op een carrier of farmacon

Keuze farmacon afhankelijk van soort onderzoek

- Radiofarmacon: metabole processen zichtbaar maken
- Heoveelheid farmacon: varieert in functie en leeftijd zv of onderzoek zelf

Metabole processen

- Tumoren
- Ontstekingen
- Myocard
- Perfusie

De hoeveelheid radioactiviteit

- Wordt uitgedrukt in Bq

Bq

- Becquereul

Carrier of farmacon

- Is een molecule (eiwit)
- Heel specifiek voor het orgaan en voor soort functieonderzoek van orgaan

Na het markeren van de tracer op de carrier

- Krijgen we het radiofarmacon
- Dat klaar is voor intraveneuze inspuiting of lokaal gebruik

Carrier of farmacon + tracor of radionuclide

- Radiofarmacon

Het radiofarmacon wordt per onderzoek of therapie

- Zo gekeuze dat deze de exacte biologische en stralingseigenschappen heeft als target dat we in beeld willen brengen

Radionucliden zenden straling uit en hebben halfwaardetijd

- Die nodig is om de radioactiviteit op de helft te laten terugvallen
- Er zijn er met korte en lange halfwaardetijd

Techneticum

- Korte halfwaardetijd van 6u

Voordelen skorte halfwaardetijd

- Snel uit lichaam verdwenen
- De tracer wordt zelf uit lichaam verwijderd door nieren

Technitium

- Radio-isotoop in medische diagnostiek
- Wordt vervaardigd in onderzoeksreactoren

De technetiumkoe bevind zich in

- Hotlab

Hotlab

- Nuclaire dienst ontvang het moedernuclide
- Het daaruit gebruikt mengsel wordt uitgewassen met steriel water
- Elueren

Elueren

- Melken van de koe

Het eluaat

- Gemoken technetium
- Wordt ook pertechnetaat genoemd
- Voor sommige onderzokeen klaar voor gebruik

Het eluaat wordt verder meestal als reagens gebruikt

- Labelen van verschillende carrieres

Na oplossen van droge stof met eluaat en eventueel verdunning met fysiologisch

- Is het radiofarmacon gebruiksklaar om oraal of aerosol, intradermaal, sc of IV te gebruiken
- Afhankelijk van onderzoek

Hotlab is belangrijk lokaal op afdeling nucleaire geneeskunde

- Meestal gelegen naast lokaal waar zv radiofarmaca teogediend krijgen, om afstand zo kort mogelijk te houden

In het hotlab gebeuren alle handleingen met radiofarmaca

- Onder een laminar airflow kast LAF kast

Het bereiden van het radiofarmacon

- Gebeurt met een spuit in een loden afschermhuls

Voor een optimale benutting van de radioactiviteit van het radiofarmacon

- Dient het tijdsinterval tussen aanmaak van een individuele dosis en het injectietijdstip bij de zv zo kort mogelijk te zijn
- Noodzakelijke gegevens verzamelen voor aanmaak van de dosis

Steeds dient er een leting te gebeuren

- Dosisscalibrator
- Tijd speelt grote rol
- Stralingsprotectie
- De meting kan enkel gebeuren wanneer men eerst de loden beschermhuls van de spuit wegneelt

Voor transport buiten hotlab naar injectielokaal

- Maakt men gebruik van een loden transportkoffer
- Ook voor radiofarmacon

De spuit dient geettiketeerd te wroden

- Identiteit
- Naam farmacon
- Internationaal symbool radioactiviteit
- Hoeveelheid radioactiviteit
- Datum en uur bereiding

Afhankelijk onderzoek

- Wordt radiofarmacon op een manier in lichaam gebracht

De spuit met radiofarmaca

- In de loden spuithuls wordt er pas uit de koffer genomen jusit voor aanprikken van de vene, zodat het direct ingespoten kan worden
- Van bij de aanvang van de inspuiting wordt de zv een open radioactieve bron

Zv een open radioactieve bron

- Contacttijd met zv beperken
- Zoveel als mogelijk afstand bewaren
- Te zorgen voor veilige berging van radioactief injectiemateriaal

Naalden

- Mogen verwijderd wrodenvia gewone naaldonctainers die omgeven zijn door een loden hulps
- Ander materiaal gaat in doos voor besmet afval ogmeven door loden kast

Al het afval wordt pas vrijgegeven na

- Controlemeting door erkende instelling nucleaire controle

Punten op een rij voor alle nucleaire onderzoeken

- Bevraag zwangerschap en borstvoeding
- Anamnese tijdstip van vorige isotopenonderzoek (interval
- Justificatieprincipe
- Stralingsprotectie
- ALARA
- ATA
- Hotlab
- Werk planmatig en zorgvoldug
- Vermijd en beperk radioactieve besmetting

Indien men toch iets contamineert

- Plaats gemarkeerd en afgeplakt, datum en tijdstip vermelden
- Indien radiofarmacon op persoon mors: goed spoelen emt water, niet schrobben
- Gebruik steeds absorberend papier bij werkblad bij manipulaties

Gebruik aangepaste hulpmiddelen

- Ondoordringbare handschoenen
- Wissel handschoenen bij elke manipualtie
- Raak met hanschoenen nooit voorwerpen aan
- Draag aangepaste werkkledij

Bijzondere aandachtspunten in kader van naozrg

- De dag zelf geen babys of kinderen knuffelen
- Contact met zwangeren vermijden
- Borstvoeding stopzetten
- Werken kan wel
- Verdwijnt via nieren en blaas, veel drinken helpt

ATA

- afstand
- Tijd
- Afscherming

Kooy van faraday

- Elektrisch geleidend materiaal koper of ijzer
- Zorgt dat statische elektrische velden niet tot binnen de kooi kunnen doordringen

Artefacten

- Objecten die zijn gemaakt of bewerkt door mensen

Retractie

- Terugtrekken

Vitalink platform

- Digitaal platform voor delen gezondheidsinformatie

Rendement

- Gemaakte winst of verlies