zucht

Aanbeveling

Aanbeveling

Positief advies of raad / aanprijzing

Aanleiding

Omstandigheid die ertoe leidt dat er iets gebeurt

Aanvaardbaar

Iemand kan een argument of een betoog aanvaardbaar vinden: hij vindt het dan goed genoeg, acceptabel

Achtergrond

Verborgen reden, dieperliggende zaak

Actieplan

Idee hoe je door te handelen een probleem oplost

Advies

Raad / raadgeving / wat je tegen een ander zegt om hem te helpen bij een probleem

Afweging

Met zorg voor- en nadelen beoordelen / overwegen / erover nadenken

Alternatief

Een andere mogelijkheid / een andere verklaring / een andere oplossing

Anekdote

Kort / kenmerkend verhaal dat vaak als voorbeeld of introductie wordt gebruikt

Argument

Een uitspraak / een bewijs / een reden of verklaring waarmee de schrijver zijn standpunt wil ondersteunen.

Argumentatie

Het standpunt samen met argumenten die het standpunt ondersteunen (argumenten voor) of juist van zijn kracht beroven (argumenten tegen)

Argumentatieschema

Geeft vooral aan wat het verband is tussen een standpunt en een argument

Argumentatiestructuur

De opbouw van een argumentatie, dus de opbouw van het standpunt met zijn argumenten

Aspect

Kant van een zaak, facet, kant waaruit je iets bekijkt

Beantwoording

Het antwoord geven op iets / voldoen aan verwachtingen / overeenkomen met iets

Beargumenteren

Verdedigen of onderbouwen van een stelling / uitleggen / toelichten met argumenten

Begripsomschrijving

Definitie / reeks kenmerken van het begrip

Behandeling van iets

Voors en tegens op een rijtje zetten en tot een afweging van voor- en nadelen komen

Beoordelen

Iets goed of slecht vinden

Beschouwing

Een beschouwende tekst (of een deel ervan) waarin de schrijver verschillende interpretaties, verklaringen, opinies, opvattingen of standpunten over een kwestie geeft. De schrijver wil de lezer laten nadenken over die kwestie, zodat de lezer zijn eigen mening kan vormen. Een beschouwing kan ook de argumenten voor en tegen een of meer standpunten behandelen, zondar dat de schrijver de bedoeling heeft om de lezer voor een van die standpunten te winnen.

Beschrijving

Een opsomming van wat je kunt waarnemen

Betoog

Een betogende tekst (of een deel ervan) heeft een standpunt dat de schrijver onderbouwt met een of meer argumenten. De schrijver wil met zijn betoog de lezer van zijn standpunt overtuigen. Tegenargumenten worden alleen genoemd om ze, vaak krachtig, te weerleggen.

Bevestigen

Iets bekrachtigen, iets beamen, instemmen met iets

Bevinding

Uitkomst van een onderzoek of waarneming, constatering

Bewering

Opvatting, mening, iets wat beweerd wordt, verdediging van een mening

Bewijsvoering

Redenering waarmee je jouw mening wilt bewijzen

Bezwaar

Tegenargument, afwijzende mening, bedenking, het noemen van een moeilijkheid

Conclusie

Gevolgtrekking, wat je afleidt uit bepaalde gegevens, slotsom (nieuwe informatie in tegenstelling tot een samenvatting waarin gegevens worden herhaald)

Constatering

Vaststelling, waarneming

Controversieel

Verschil van mening uitlokkend

Definitie

Begripsomschrijving, reeks kenmerken van het begrip

Doelstelling

Bedoeling, wat je wilt bereiken, het streven naar iets

Effect

Gevolg, uitwerking, impact

Factor

Omstandigheid dat invloed op iets uitoefent, iets wat iets veroorzaakt, oorzaak

Gegevens uit voorafgaand onderzoek

Informatie die verkregen is uit een eerder onderzoek

Gevolg

Resultaat, wat voortkomt uit een oorzaak

Hoofdgedachte

Het belangrijkste wat de schrijver vertelt geformuleerd in één zin

Historische achtergrond

Feiten uit het verleden met (verstrekkende) gevolgen voor nu

Hypothese

Onderstelling, veronderstelling, vermoeden, stelling die men als waarheid aanneemt of die men nog moet bewijzen, vooropgezette mening

Illustratie

Voorbeeld (van een verschijnsel of concrete situatie)

Inleiding

Eerste gedeelte va de tekst waarin het onderwerp (in grote lijnen) geïntroduceerd wordt

Kanttekening

Kritische opmerking, commentaar

Karakteriseren

Kenmerken noemen, eigenschappen aanwijzen

Kritiek

Commentaar, positieve of negatieve beoordeling

Ketenargumentatie

Een argumentatie met een hoofdargument én een of meer subargumenten

Literatuurverslag

Systematische weergave van feiten die bekend zijn uit de literatuur

Maatschappelijke omstandigheden

Sociale situatie

Mening

Opvatting, standpunt, stelling

Motiveren

Uitleggen of verklaren waarom iets is zoals het is

Nuancering

Het minder zwart-wit voorstellen van een zaak

Objectief - subjectief

Zakelijk - persoonlijk

Ontkenning

Het niet erkennen, niet bekennen, het beweren dat het niet waar is, het loochenen

Ontkrachting

Een argument van zijn kracht beroven, de weerlegging van een argument

Ontwikkeling

Groei, een aantal stappen verder komen, ontwerpen en produceren, kennis en beschaving bijbrengen

Oorzaak

(Een factor) waardoor iets gebeurt

Oplossing

Beredeneerd antwoord op vraagstuk

Opsomming

Het op de rij af noemen, een reeks

Optie

Wat je wilt bereiken, gewenste mogelijkheid

Opvatting

Mening, oordeel, stelling, visie

Overeenkomsten

Punten van overeenstemming, van gelijkheid, overeenstemmende aspecten

Paradox

Schijnbare tegenstelling, schijnbare tegenspraak

Probleemstelling

De hoofdvraag waarop de tekst antwoord geeft; vraagstuk

Proces

Opeenvolgende gebeurtenissen, manier van behandeling, verloop, voortgang, ontwikkelingsgang, beloop

Randvoorwaarde

Noodzakelijke, maar niet voldoende voorwaarde / bijkomstige voorwaarde die echter wel noodzakelijk is voor het te bereiken doel

Reden of verklaring

Argument, waarom iemand iets doet, de verklaring die hij geeft voor zijn daad

Redenering

Gedachtegang, het maken van een gevolgtrekking op basis van argumenten

Relativeren

Beweren of bewijzen dat iets minder belangrijk is, op het betrekkelijke van iets wijzen

Samenvatting

Korte weergave van het voorafgaande, beknopte herhaling van gegevens

Signaalwoord

Verbindingswoord, woord dat een verband aangeeft tussen twee alinea's, zinnen of gedeelten van zinnen

Situatiebeschrijving

Weergave van de omstandigheden

Standpunt

De opvatting van iemand. Deze verdedigt zijn opvatting met argumenten, omdat er mogelijk twijfel of weerstand is bij de lezer.

Stelling

Bewering die je moet gaan bewijzen, beargumenteren

Strekking

De bedoeling, belangrijkste inhoud, boodschap, teneur

Subargument

Ondersteunt een ander argument

Tegenargument

Een argument tegen een standpunt of stelling. Hiermee wil iemand een standpunt van iemand anders van zijn kracht beroven, onaanvaardbaar of minder aanvaardbaar maken

Tegenstelling

Het tegengesteld zijn aan iets

Tegenwerping

Bedenking, bezwaar, tegenargument

Theorie

Stelsel van grondregels en principes

Toegeving

Het erkennen dat je verkeerd zat, dat het probleem groter was dan je dacht

Toekomstvisie

Kijk op verwachte ontwikkelingen

Toelichting

Nadere verklaring, uitleg

Toepassing

Het in praktijk brengen van iets, het gebruik in de praktijk, het aanwenden

Toon(zetting), taal of-woordgebruik of stijl

Manier waarop iemand zich schriftelijk uitdrukt

Uitdiepen

Grondig onderzoeken, grondig bespreken

Uiteenzetting

Een uiteenzettende tekst (of een deel ervan) waarin alleen feiten en een uitleg staan.

Uitgangspunt

Punt vanwaar men uitgaat, uitgangspositie, vertrekpunt, vanuit dat punt begint men te denken of te redeneren, veronderstelling die men aanneemt

Uitleg

Zeggen hoe iets werkt, verduidelijken van een bepaald begrip of verschijnsel

Uitweiding

Een terzijde, praten over bijzaken

Uitwerking

Iets uitwerken, het aanvullen en nauwkeuriger vertellen, verduidelijken, helder maken, er dieper op ingaan

Vaststelling

Als feit waarnemen of als waarheid beschouwen, constatering

Vergelijking

Zaken naast elkaar zetten om te kunnen oordelen over verschillen en overeenkomsten

Verklaring

Iets helder maken, uitleg, reden, argument, plechtige uitspraak

Verschil

Het onderscheid, de afwijking, waarin het ene afwijkt van het andere, verschil van mening

Verslag van onderzoek

Mededeling of rapport uitgebracht op basis van onderzochte feiten

Verwerking

Het goed in zich opnemen

Verzwegen argument

Veronderstelling in een argumentatie

Visie

Kijk, mening, opvatting, hoe je zaken beschouwt

Voorbeeld

Toelichtend geval uit de praktijk, illustratie

Voorbehoud

Beperking op wat er gezegd wordt

Vooronderstelling

Hypothese, opvatting die je nog moet bewijzen, vooropgezette mening