Kaarten: H10: grootheden, eenheden en meetmethoden van de stralingsbescherming | Quizlet

dosimetrie

wordt gebruikt voor de meting en berekening van stralingsdosissen

de dosis heeft een link met biologische effecten

--> stralingsintensiteit (daarop moet röntgeninstallatie gecontroleerd worden)

bestudeerd de biologische effecten van ioniserende stralingen

radioprotectie = stralingsbescherming

gebruik van beschermingsmaterialen om risico's van blootstelling aan ioniserende stralingen te reduceren

voor patiënten, personeel (dierenarts) en publiek (helpers, eigenaar dier)

energie depositie

hoeveelheid energie die op patiënt wordt afgezet

uniforme bestraling

hoeveelheid straling je lichaam heeft gekregen (strooistraling) zonder bescherming

partiële bestraling

hoeveelheid straling je lichaam heeft gekregen hoewel het beschermd was (hoofd, armen en onderbenen)

exposie X

hoeveelheid ionisatie geproduceerd wordt door X- of 𝛾-stralen in een volume lucht

wordt gemeten in de ionisatiekamer van het apparaat

--> er is een elektrisch veld door hoogspanning tussen 2 elektroden

--> de ionenparen worden gescheiden door positieve en negatieve elektroden (ionenstroom)

--> meting gebeurt dan in de elektrometer van de ladingdrager

wordt gemeten om de beeldkwaliteit te optimaliseren (AEC sensor)

hoe verder je van de rontgenbuis staat, hoe minder intens de exposie is

X = lading/massa

eenheid: C/kg (vroeger röntgen R)

geabsorbeerde dosis D

energie geabsorbeerd door de materie

maat voor gemiddelde ionisatiedichtheid

conversie van ionisatie naar dosis is afhankelijk van type weefsel energie

--> D = f * X (f: conversiefactor)

Dt: gemiddelde geabsorbeerde dosis (algemeen model)

D = d𝞮 / dm (afgeleide)

eenheid: Gy (gray) (vroeger rad)

equivalente dosis H

dosis veroorzaakt door zowel de gemiddelde ionisatie als door de lokale ionisatie

--> gemiddelde ionisatie densiteit is dus onvoldoende om biologische schade te beschrijven

het zegt niets over de hoeveelheid stralingen die door het lichaam zijn gegaan (er zouden dan evenveel ionisaties door weinig zware deeltjes als door veel lichte deeltjes gepasseerd gevormd zijn)

het is gelijk aan de geabsorbeerde dosis, enkel de biologische effecten hebben er ander resultaat van

Ht =Ʃwr * Dt,r

--> wr (straling wegingsfactor) is voor fotonen en elektronen = 1, voor protonen = 2 en voor alfadeeltjes gelijk aan 20

eenheid: Sv (sievert) (vroeger rem)

iemand die blootgesteld is aan 1 Sv heeft 5% meer kans om kanker te krijgen (totale lichaamsbestraling)

RBE factor

verhouding van de geabsorbeerde dosis van 250 kV X-straling tot de geabsorbeerde dosis van het bestudeerd stralingstype dat hetzelfde effect geeft

bv. wr (equivalente dosis) en wt (effectieve dosis)

effectieve dosis E

werkelijke dosis dat met op bepaalde plaatsen gekregen geeft

--> houdt rekening met welke delen wel of niet beschermd waren

E = Ʃwt * Ht

--> som wt = 1