algemene psychologie 1

psyche

psyche

geest

logos

gebied van een studie

lekenpsychologie

gezond verstand, intuitie, etc

Pseudopsychologie

Niet

dualisme

theorie dat geest en ziel appart zijn

Nativisme

kennis komt tot stand via aangeboren ideëen en afgeleide inzichten (soort van voortbestemdheid)

Introspectie

Proces waarbij mensen naar binnen kijken en hun eigen gedachten, gevoelens en motieven onderzoeken.

Operationaliseren

variabelen vertalen naar concrete en meetbare handelingen

Reactieve gedragingen

bij een naturalistische observatie kan men zich anders gaan gedragen omdat men weet dat je hen observeert

Falsifieerbaarheid

De mogelijkheid om door observatie de eventuele onjuistheid van kennis aan te tonen, weerlegbaarheid

leren

Een blijvende verandering in gedrag of mentale processen als gevolg van een bepaalde ervaring.

acquisitie

één van de kenmerken van klassieke conditionering; synoniem verwerving

extinctie

in de klassieke conditionering: de afname van een geconditioneerde associatie als gevolg van de afwezigheid van een ongeconditioneerde stimulus of bekrachtiger

spontaan herstel

één van de kenmerken van klassieke conditionering; na extinctie bestaat de connectie geconditioneerde en ongeconditioneerde stimulus nog steeds

Contiguïteit

volgens behavioristen van de klassieke conditionering moet de geconditioneerde en ongeconditioneerde vlak na elkaar aangeboden worden

Biologische predispositie

kritiek op klassieke conditionering; ook nature van een organisme speelt een rol; er zijn biologische beperingen aan wat een organisme kan leren (experiment Garcia en Koelling)

Kamin effect

kritiek klassieke conditionering; aanleren van nieuwe associatie wordt geblokkeerd door eerder geleerde associatie

Wet van het effect

operante conditionering; gedrag dat beloond wordt, zal ook meer vertoond worden

Operante respons

gedrag dat wordt aangeleerd dmv bekrachtiging of straf

Continue bekrachtiging

operante conditionering; elke operante respons wordt bekrachtigd; wordt gebruikt om het gedrag snel aan te leren

Partiële bekrachtiging / intermitterende bekrachtiging

operante conditionering; operant gedrag wordt niet telkens bekrachtigd; gedrag wordt trager aangeleerd, maar is beter bestand tegen extinctie

vast ratioschema

operante conditionering; na een vast aantal operante responsen volgt er steeds een bekrachtiging

variabel ratioschema

operante conditionering; de hoeveelheid operrante responsen die gesteld moeten worden voor een bekrachtiging is niet gekend

vast intervalschema

operante conditionering; na een vaste tijd wordt een bekrachtiging toegediend

SFI

schelp

variabel intervalschema

operante conditionering; de tijd die voorbij gaat voor een bekrachtiging toegediend wordt is onbekend

ontsnappingsgedrag

men ondergaat de aversieve stimulus om hem vervolgens te laten stoppen (bv wekker laten overgaan om vervolgens uit te zetten en terug te gaan slapen)

Vermijdingsgedrag

toediening aversieve stimulus wordt voorkomen (bv je zet geen wekker)

differentiële bekrachtiging

extictie van operante respons wordt gecombineerd met bekrachtiging van ander gewenst gedrag

Stimulusdiscriminatie

Het leren van een nieuwe respons op een specifieke stimulus, maar niet op andere daarop gelijkende stimuli (ook wel: selectief leren).

Stimuluscontrole

het gedrag wordt aangepast aan de stimulusdiscriminatie

Stimulusgeneralisatie

De uitbreiding van een aangeleerde respons naar stimuli die lijken op de geconditioneerde stimulus.

prosopagnosia

probleem met de bewuste route waardoor men mensen moeilijk herkent, men herkent mensen wel onbewust

Capgraswaan

probleem met onbewuste route waardoor men er van overtuigd is dat de mensen in hun omgeving vervangen zijn door een robot, men herkent de mensen dus wel bewust

motivatie

factoren die ertoe leiden dat een individu zich op een bepaalde manier gedraagt

de wet van Yerkes

Dodson

Zelfactualisatie

staat aan de top van Maslow's behoeftepyramide; men wilt hun volledig potentieel bereiken; volgens Maslow bereiken niet veel dit niveau

doel

cognitieve representatie van een gewenste eindtoestand

taakmotivatie

Theorie van Elliot over prestatiemotivatie; gericht op taakdoelen, intrinsieke motivatie

egodoelen

Theorie van Elliot over prestatiemotivatie; gericht op het maken van een goede indruk, extrinsieke motivatie

Pygmalioneffect

Een positieve self

eros

Freud's psycho

Thanathos

Freud's psycho

Id

Freud's psycho

ego

Freud's psycho

superego

Freud's psycho

catharsis

doel van psycho

Positieve aanvaarding

houding van de humanistische therapeut; een positieve houding tov de patient

Locus of controle

overtuiging dat hetgene dat je overkomt onder interne of externe controle is

Centrale trekken

pionier benadering door Allport; trekken die min of meer dezelfde betekenis hebben en daarom samen geclusterd worden

The big 5

Openheid voor nieuwe ervaringen, conscientieusheid, extraversie, aangenaamheid, neuroticisme

persoonlijkheidsstoornis

star en duurzaam patroon van gedachten, gevoelens en gedragingen die binnen de cultuur van de betrokkene duidelijk afwijkt van de verwachtingen

Paranoïde persoonlijkheidsstoornis

behoort tot cluster A van de persoonlijkheidsstoornissen (zonderlinge & excentrieke gedragingen); zeer wantrouwig tegenover anderen en hun moetieven, iedereen wordt als vijandig gezien

Schizoïde persoonlijkheidsstoornis

behoort tot cluster A van de persoonlijkheidsstoornissen (zonderlinge & excentrieke gedragingen); emotioneel koud en niet betrokken

Schizotypische persoonlijkheidsstoornis

behoort tot cluster A van de persoonlijkheidsstoornissen (zonderlinge & excentrieke gedragingen); sociaal niet

Antisociale persoonlijkheidsstoornis

behoort tot cluster B van de persoonlijkheidsstoornissen (theatrale en emotionele gedragingen); onwettig gedrag, gebrek aan wroeging en medelijden, sluw, impulsief

Borderline persoonlijkheidsstoornis

behoort tot cluster B van de persoonlijkheidsstoornissen (theatrale en emotionele gedragingen); onstabiel in persoonlijke relaties, eigen zelfbeeld en emoties; impulsief, woedeaanvallen, intense angst voor achterlating, terugkerende zelfmoordpogingen

Theatrale persoonlijkheidsstoornis

behoort tot cluster B van de persoonlijkheidsstoornissen (theatrale en emotionele gedragingen); overdreven dramatisch gedrag, constant aandacht zoekend, overdreven emotioneel, emotionele oppervlakkigheid

Narcistische persoonlijkheidsstoornis

behoort tot cluster B van de persoonlijkheidsstoornissen (theatrale en emotionele gedragingen); overdreven gevoel van eigenwaarde, overdreven verlangen om bewondert te worden, arrogant, gebrek aan empathie

Ontwijkende persoonlijkheidsstoornis

behoort tot cluster C van de persoonlijkheidsstoornissen (angstig en bezorgd gedrag); verkrampt in sociale situaties, overgevoelig voor kritiek, gevoelens van inadequaatheid

afhankelijke persoonlijkheidsstoornis

behoort tot cluster C van de persoonlijkheidsstoornissen (angstig en bezorgd gedrag); hulpeloos, overdreven aanhankelijk, besluiteloos

obsessief

compulsieve persoonlijkheidsstoornis

gewaarwording / sensatie

stimulatie zintuigen, zonder betekenis aan stimuli te geven

waarneming/perceptie

een activiteit waarbij de hersenen prikkels selecteren en actief interpreteren; er wordt dus een betekenis aan gegeven

distale stimulus

voorwerp dat fysische energie produceert of reflecteert

proximale stimulus

de fysische energie die opgepikt wordt door de receptoren

Heuristisch interpretatieproces

hersenen reconstrueren de "meest waarschijnlijke" distale stimulus op basis van een aantal veronderstellingen en de proximale stimulus

Visuele illusie

komt voor wanneer de veronderstellingen van het visuele systeem niet kloppen

cilinders van Marr

bottom

geons van Biederman

bottom

template matching

bottom

kenmerkherkenning

bottom

Apparente beweging

statische beelden die elkaar snel opvolgen creëern de illusie van beweging (zoals cartoons)

geïnduceerde beweging

illusie van beweging door een bewegende achtergrond terwijl je zelf stil staat (bv als je in de trein zit en de trein naast je vertrekt)

filtering

wanneer je je waarneming op een beperkt aantal stimuli richt

pop

out effect

conjunction search

een combinatie van kenmerken maken om een doel (persoon, object, etc) te vinden, vraagt aandacht

selectie

een deel van de informatie dringt niet door tot het bewustzijn

aandachtsblindheid

beperking ten gevolge van selectieve aandacht; hierdoor kunnen we evidente zaken over het hoofd zien

Veranderingsblindheid

is het niet opmerken van veranderingen in de waarnemingsstroom

automatisatie

komt voor wanneer je een taak (autorijden, lezen, etc) goed onder de knie hebt

Automatische processen

wanneer een taak geautomatiseerd is, context blijft wel belangrijk, soms heb je meer aandacht nodig

Gecontroleerde processen

processen die je nog aan het leren bent, vereist veel aandacht en concentratie

subliminale perceptie

onderbewuste waarnemingen

semantisch priming effect

we reageren sneller op semantisch gerelateerde doelen (bv stoel en tafel) dan op semantisch niet

K

complex

nucleus suprachiasmaticus

interne klok die ons waak

slow

wave sleep

hypnose

toestand van verhoogde vatbaarheid voor suggesties

kinderamnesie

we hebben heel weinig herinneringen van voor de leeftijd van 5

reminiscentiebult

we hebben heel veel herinneringen van de leeftijd van 18

serial recall

een reeks oproepen in dezelfde volgorde als ingestudeert

besparing

leerstof die eerder al ingestudeert is blijft hangen

free recall

een reeks oproepen, de volgorde is niet van belang

oproepen

informatie overhevelen van het lange

oproepingsaanwijzing / retrieval cues

het oproepen van meer specifieke herinneringen is makkelijker (bv context, emoties, etc)

Pro actieve interferentie

oudere informatie verhindert het oproepn van nieuwere informatie

Retro actieve interferentie

nieuwere informatie verhindert het oproepen van oudere informatie

Analytische intelligentie

abstract, logisch en consistent redeneren

Intelligentiequotiënt door Stern

IQ= (mentale leeftijd/ chronologische leeftijd). 100