Sociologie h7 type shi

Groepen

Zichtbare sociale netwerken gebaseerd op gemeenschappelijke waarden en normen

Netwerken zijn relationeel

Relaties zijn belangrijker dan individuele kenmerken; ze verbinden posities

Dyade

Netwerk tussen twee personen

Triade

Netwerk tussen drie personen; mogelijkheid tot coalities of bemiddeling

Totaalnetwerk

De volledige samenleving

Persoonlijk netwerk

Eén actor en diens directe relaties

Ego-netwerk

Netwerk rondom één centrale actor

Kanaalmetafoor

Netwerken zijn kanalen waarlangs sociale goederen stromen

Potentiële relatie

Relatie zonder huidig contact, maar met mogelijkheid tot heropleving

Actuele relatie

Relatie waarin op dat moment interactie plaatsvindt

Sociaal goed

Materieel of immaterieel goed dat via een netwerk wordt uitgewisseld

Reciprociteit

Wederkerigheid in het uitwisselen van sociale goederen

Vertrouwen

Voorwaarde voor het vlot functioneren van netwerken

Sociaal kapitaal

Netwerken + gedeelde waarden en normen + vertrouwen (Putnam)

Zone 1

Eerste zone in persoonlijk netwerk: directe relaties

Zone 2

Tweede zone: relaties via-via

Structurele kenmerken

Bepalen toegang tot sociale goederen via omvang, dichtheid, diversiteit, centraliteit

Omvang

Aantal personen in een netwerk

Dichtheid

Hoeveel leden in het netwerk ook met elkaar verbonden zijn

Maximale dichtheid

Alle leden zijn rechtstreeks met elkaar verbonden

Diversiteit

Verschil in sociale kenmerken in een netwerk

Centraliteit

Plaats van een actor in een netwerk; bepaalt toegang tot goederen

Gatekeeper

Centrale actor die toegang tot sociale goederen kan beïnvloeden

Sterke band

Frequente en emotionele interactie over meerdere domeinen

Zwakke band

Losse connectie; belangrijk voor toegang tot nieuwe informatie

The Strength of Weak Ties

Stelling van Granovetter dat zwakke banden veel sociale goederen opleveren

Bonding sociaal kapitaal

Sterke banden binnen homogene groepen; ‘getting by’

Bridging sociaal kapitaal

Zwakke banden met andere groepen; ‘getting ahead’

Netwerk ≠ groep

Netwerk is een structuur van relaties, groep heeft groepsbewustzijn

Collectieve dimensie

Bewustzijn van groepslidmaatschap en gedeelde normen/waarden

Officiële doelstelling

Expliciet geformuleerde doelen van een organisatie

Feitelijke doelstelling

Doelen die de organisatie in de praktijk nastreeft

Rolconflict

Conflict tussen verschillende rollen binnen hiërarchische groepen

Typologie

Classificatie van groepen op basis van gedeelde eigenschappen

Netwerkdimensie

Aanwezigheid van communicatie en interactie

Culturele dimensie

Gemeenschappelijke waarden en normen binnen een groep

Sociale categorie

Groep gevormd op basis van extern kenmerk (bv. geslacht, SES)

Quasi-groep

Term van Ginsberg: sociaal-etiket van buitenaf opgelegd

Aggregaat

Verzameling mensen met gedeeld kenmerk, zonder interactie of normen

Samenzijn

Tijdelijk samenzijn door een gebeurtenis, zonder groepsvorming

Primaire groep

Kleine groep met directe, diepgaande interactie en wederzijdse steun

Primaire relaties

Relaties met veel betrokkenheid, weinig specialisatie, gedeelde waarden

Collectiviteit

Grote groep met gedeelde waarden en normen, regelmatig contact

Klasse-an-sich

Sociale categorie zonder bewustzijn van gedeelde belangen

Klasse-für-sich

Groep mét bewustzijn van gedeelde belangen en solidariteit

Natiestaat

Groot collectief verbonden door taal, cultuur, wetten

Lidmaatschapsgroep

Groep waar je feitelijk toe behoort

Referentiegroep

Groep waarmee je je vergelijkt of naar opkijkt

Vergelijkende referentiegroep

Groep die als maatstaf dient bij zelfevaluatie

Relatieve deprivatie

Ervaren tekort door vergelijking met anderen

Normatieve referentiegroep

Groep waarvan je waarden en normen overneemt

Anticiperende socialisatie

Vooraf aanpassen aan waarden/normen van gewenste groep

Open samenleving

Samenleving met veel mobiliteitskansen

Gesloten samenleving

Samenleving met vaste sociale posities, weinig mobiliteit

Marginale mens

Iemand die door geen enkele groep wordt aanvaard

Voorwaarden voor groepsvoortbestaan

Overeenstemming, normen, vaardigheden, samenwerking

Groepsomvang

Invloed op duurzaamheid; grotere groepen = meer uitdagingen

Samenhorigheidsgevoel

Bindmiddel voor groep; versterkt duurzaamheid

Binnengroepsconflict

Kan groep versterken (realistisch) of verzwakken (onrealistisch)

Tussengroepsconflict

Versterkt interne cohesie door gemeenschappelijke vijand

Wij-groep

Groep waarmee iemand zich identificeert

Zij-groep

Groep waar iemand zich van afzet

La société civile

Burgermaatschappij; middenveld tussen overheid en burger

Atomisering

Losse verzameling individuen zonder sociale binding

Totalitarisme

Overheersende staat zonder onafhankelijk middenveld

Subsidiariteitsbeginsel

Overheid komt pas tussen als lagere niveaus tekortschieten

Verzuiling

Middenveld opgebouwd rond levensbeschouwelijke zuilen

Sociaal pact

Akkoord tussen sociale partners na WOII voor heropbouw en solidariteit

sociaal pact

Model met sterke staat, overleg en sociale bescherming

Neoliberalisme

Ideologie met focus op vrije markt en minimale overheidsinmenging

Nieuwe sociale bewegingen

Bewegingen rond thema’s als milieu, gender, vrede

Occupy-beweging

Voorbeeld van leaderless netwerkstructuur tegen kapitalisme

Multitude

Menigte met netwerkstructuur; horizontaal georganiseerd

MeToo/BLM

Voorbeelden van recente multitudes via sociale media

Massa

Grote groep mensen zonder onderlinge binding

Ijzeren wet van de oligarchie

Elke beweging neigt naar hiërarchie (Michels)