intro oun

Układ nerwowy dzielimy na

Układ nerwowy ośrodkowy Układ nerwowy obwodoby

W oun wchodzą struktury zawarte w *- oraz w - *

Jamie czaszki i kanale kręgowym

W pniu może wyróżniamy

Rdzeń przedłużony Most Śródmózgowie Międzymózgowie

Obwodowy un zbudowany jest z - i -

Nerwów czaszkowych (12) i nerwów rdzeniowych (31 par)

Struktury związane z nerwami czaszki i nerwów rdzeniowych

Korzeni przednich i tylnych nerwów rdzeniowych Gałęzi nerwów rdzeniowych Splotów nerwowych Nerwów obwodowych Zwojów

Czynnościowy un polega na wydzielanie dwóch odrębnych części, które sprawują kontrolę nad - i są odpowiedzialne za -

Mięśniami szkieletowymi Doprowadzanie bodzcow czuciowych z ekstero i prioproreceptorow (un somatyczny) i kontrole mięśniówki gładkiej I wydzielanie gruczołów Doprowadzanje bodzcow czuciowycy z interoreceptorow.

Un somatyczny nie zależny czy zależny

Częściowo podlega naszej woli

Un autonomiczny zależny czy nie zależny?

Niezależnie

Autonomiczny un 2 części

Współczulna czesc (sympatyczna) Przywspółczulna (parasympatyczna)

Układ somatyczny 2 części

Czuciowa Ruchowa

Układ czuciowy zapewnia organizmowi stały

dopływ informacji ze środowiska zew i wew

W ukladzie czuciowym wyróżniamy

Receptory Włókna czuciowe Ośrodki czuciowe A.korowe B.podkorowe C.jadra czuciowe

Uklad ruchowy obejmuje

1.narzad ruchu (czynny-miesnie, kości i ich połączeń) 2.neuron ruchowy obwodowy(dolny neuron ruchowy) 3.neuroon ruchowy ośrodkowy (górny neuron ruchowy) 4.układ pozapiramidowy 5.móżdżek 6.twor siatkowaty 7.osrodki kojarzeniowe

Jednostka strukturalna un

Komorka nerwowa, neuron

Neuron budowa

Ciałko komórki, perykarion Wypustka do ciała komórki , dendryty Lub Wypustka od ciała komórki, neuryt, akson, włókno osiowe

Nazwa wypustki

Włókno nerwowe

Przewodnictwo we włóknach nerwowych jest

Jednokierunkowe

Typy włókien nerwowych

Jednobiegunowe Pseudojednobiegunowe Dwubiegunowe Wielobiegunowe

Kom. Nerwowe przekazują impulsy za pomocą

Synapsy

Skład synapsy

Błona presynaptyczna Szczelina synaptyczna Błona postsynaptyczna

Synapsy dzielone na

Nerwowo-nerwowe Nerwowo-miesniowe Nerwowo-gruczołowe

Sposób przekazania impulsu Dzielimy na

Chemiczny Elektryczny

Podstawowa jednostka czynnościowa

Odruch

Odruch to

Odpowiedz narządów wykonawczego wywołana przez pobudzenie narządu odbiorczego, wyzwolona za pośrednictwem układu nerwowego

Receptory są

Wyspecjalizowane narządy odbiorcze, zdolne do odbierania bodźców

Receptory związane z układem somatycznym

Eksteroreceptory Proprioreceptory

Eksteroreceptory lokalizacja i odbierają bodźce ze środowiska zew..

W powłokach ciala- skora, Błona śluzowa

Receptory

Mechanoreceptory- dotykowy Termoreceptory-cieplne Nocyreceptory-bólowe

Proprioreceptory odbierają bodźce-

Czucia głębokiego(ruchu, ułożenia i wibracji)

Proprioreceptory lokalizacja

W narządach układy ruchu np w więzadłach, mięśniach

Receptory związane z układem autonomicznym

Interoreceptory

Interoreceptory (enteroreceptory, wisceroreceptory) co robią?

Odbierają bodźce związane narządów wewnętrznych, naczyń krwionośnych

Receptory związane ze zmysłami

Telereceptory

Efektory

Narządy wykonawcze

Efektory 2 układy

1. Układ somatyczny - mięśnie poprzecznie Prążkowanie 2. Układ autonomiczny - mięsień gładki, mięsień sercowy, gruczoły

Rodzaje włókien nerwowych

A. Układ somatyczny: - Dośrodkowe - somatosensoryczne - Odśrodkowe - somatomotoryczne B. Układ autonomiczny: - Dośrodkowo - wiscerosensoryczne - Odśrodkowo - wisceromotoryczne

Podłożem strukturalnym odruchu jest

Łuk odruchowy

Łuk odruchowy to

Droga, która impulsy przebiega od receptora do efektora

5 elementów łuku odruchowego

1. Receptor 2. Droga dośrodkowa - ramię doprowadzające 3. Ośrodek nerwowy 4. Droga odśrodkowa - ramię odprowadzające 5. Efektor

Odruch na rozciągnięcie (miotatyczny)

monosynaptyczny odruch mięśni na rozciąganie

Typowy odruch składa się z

ramienia doprowadzającego i ramienia odprowadzającego

Uszkodzenie łuku odruchowego powoduje

osłabienie lub zniesienie odruchu

Odruch z mięśnia trójgłowego

(segmenty C6 - C7 rdzenia kręgowego) mięsień trójgłowy ramienia

Odruch z mięśnia dwugłowego

(segmenty C5 - C6 rdzenia kręgowego) mięsień dwugłowy ramienia

Odruch promieniowy

(segmenty C5 - C6 rdzenia kręgowego) mięsień ramienno-promieniowy

Odruch kolanowy

(segmenty L2-L4 rdzenia kręgowego) mięsień czworogłowy uda, więzadła rzepki

Odruch skokowy

(segment S1 rdzenia kręgowego) mięsień trójgłowy łydki, ścięgno piętowe Achillesa

Co to jądro

skupisko ciał Komórek nerw

Jądro podkorowe

W istocie białej półkul mózgu; ośrodki nerwowe; zgrupowania komórek nerwowych.

Zwój nerwowy

Skupisko ciał komórek nerwowych poza terenem oun.

Komórki zwojów czuciowych ze względu na kształt i ułożenie wypustek nazywamy

Pseudojednobiegunowymi.

Różnice między układem somatycznym i autonomicznym

W somatycznym neuryt komórki ruchowej leżący w oun dociera do efektora, a w autonomicznym nie. Biegnie do komórki zwojowej, z którą ma synapsę. Dopiero neuryt tej komórki dochodzi do efektora.

Części układu autonomicznego

Układ współczulny; Układ przywspółczulny.

Układ współczulny – włókna

Włókna przedzwojowe są krótsze od pozazwojowych.

Układ przywspółczulny – włókna

Włókna przedzwojowe są długie, a pozazwojowe krótkie.

Wyróżniamy w oun

Istota szara; Istota biała.

Ośrodek nadrzędny układu somatycznego

Kora mózgowa.

Ośrodek nadrzędny układu autonomicznego

Podwzgórze.

Nerw

Pęczek włókien nerwowych z osłonkami.

Nerw rdzeniowy

Nerw utworzony przez połączenie korzenia przedniego i tylnego jednego segmentu rdzenia kręgowego, po tej samej stronie.

Każdy nerw rdzeniowy dzieli się na gałęzie

Przednią; Tylną; Oponową.

Nerwy rdzeniowe od C8 do L2 lub L3 oddają dodatkowo

Gałąź łącząca biała.

Do każdego nerwu rdzeniowego dochodzi

Gałąź łącząca szara.

Korzeń tylny

Pęczek neurytów komórek pseudojednobiegunowych zwoju międzykręgowego, biegnący od rogu tylnego do sznura rdzenia kręgowego.

Korzeń przedni

Pęczek neurytów komórek ruchowych rogu przedniego rdzenia kręgowego biegnący do nerwu rdzeniowego.

Gałąź tylna nerwu rdzeniowego

Unerwia skórę powstałą z dermatomów grzbietowych wraz z gruczołami skórnymi i mięśniami prostującymi włosy, mięśnie powstałe z miotomów grzbietowych i mięśniówkę naczyń krwionośnych.

Gałąź tylna nerwu rdzeniowego zawiera

Włókna czuciowe; Ruchowe; Współczulne pozazwojowe.

Gałąź przednia nerwu rdzeniowego

Unerwia skórę powstałą z dermatomów brzusznych wraz z gruczołami skórnymi i mięśniami prostującymi włosy, mięśnie powstałe z miotomów brzusznych i mięśniówkę naczyń krwionośnych.

Gałąź przednia nerwu rdzeniowego zawiera

Włókna czuciowe; Ruchowe; Współczulne pozazwojowe.

Nerwy międzyżebrowe

Wyjątek splotów nerwów rdzeniowych.

Nerw podżebrowy

Gałąź przednia ostatniego nerwu rdzeniowego piersiowego.

Splot nerwowy

Każde wymieszane włókna nerwowe.

Splot nerwów rdzeniowych

Wymieszanie gałęzi przednich kilku kolejnych nerwów rdzeniowych po jednej stronie rdzenia kręgowego.

Wyróżniamy następujące sploty nerwów rdzeniowych

Szyjny; Ramienny; Lędźwiowy; Krzyżowy.

Nerwy obwodowe dzielimy na

Skórne; Mięśniowe; Mieszane.

Nerwy skórne

Unerwiają skórę wraz z gruczołami skórnymi, mięśniami prostującymi włosy i mięśniówkę naczyń krwionośnych.

Nerwy skórne – budowa

Dendryty komórek zwojów międzykręgowych i neuryty komórek zwojów przykręgowych.

Nerwy mięśniowe

Unerwiają mięśnie szkieletowe.

Nerwy mięśniowe – budowa

Neuryty komórek ruchowych rogów przednich rdzenia kręgowego, którym towarzyszą włókna czuciowe.

Nerwy mieszane

Unerwiają skórę i mięśnie szkieletowe i czasem blaszki ścienne błon surowiczych.

Jądro pośrednio-boczne

Jest ośrodkiem układu współczulnego i leży w rogu bocznym rdzenia kręgowego w segmentach od C8 do L2/3 rdzenia kręgowego.

Jądro pośrednio-przyśrodkowe

Rdzeniowy ośrodek układu przywspółczulnego i leży w segmentach od S2 do S4 rdzenia kręgowego.

Jądro pośrednio-przyśrodkowe nie tworzy

Rogu bocznego.

Ośrodkami układu przywspółczulnego są także jądra przywspółczulne

Nerwów czaszkowych III, VII, IX i X zlokalizowane w pniu mózgu.

Gałąź łącząca biała

Gałąź nerwu rdzeniowego biegnąca do najbliższego zwoju przykręgowego.

Gałąź łącząca biała – budowa

Neuryty komórek jądra pośrednio-bocznego rogu bocznego rdzenia kręgowego, którym towarzyszą dendryty komórek zwoju międzykręgowego.

Gałąź łącząca biała biegnie jako

Włókna międzyzwojowe; Nerw trzewny; Naczyniowe; Narządowe.

Gałąź łącząca szara

Włókna współczulne pozazwojowe biegnące od zwoju przykręgowego do nerwu rdzeniowego.

Pień współczulny

Zespół zwojów przykręgowych leżący po jednej stronie kręgosłupa, połączonych włóknami międzyzwojowymi.

Pień współczulny – lokalizacja

Parzysty, leży bocznie od trzonów kręgów i sięga od podstawy czaszki do kości guzicznej.

Włókna przedzwojowe

Neuryty komórek leżących w jądrach układu autonomicznego.

Włókna pozazwojowe

Neuryty komórek leżących w zwojach układu autonomicznego.

Rdzeń kręgowy – budowa

Istota biała i szara.

Istota biała – budowa i co się w niej wydziela

Drogi nerwowe; Sznury przednie, boczne i tylne i spoidło białe, które łączy oba sznury przednie.

Istota szara – budowa

Ciała komórek nerwowych i komórek glejowych.

Segment rdzenia kręgowego

Odcinek rdzenia kręgowego sięgający od górnego brzegu kolejnego, niżej leżącego pola korzeniowego.

Pole korzeniowe

Obszar powierzchni rdzenia kręgowego, przez który przechodzą włókna korzenia nerwu rdzeniowego (pęk przedni i tylny).

Rozwój UN rozpoczyna się w

3. tygodniu życia zarodkowego.

Zaczątek układu nerwowego

Powstaje ze zgrubiałej ektodermy (zewnętrznej warstwy zarodka) zlokalizowanej grzbietowo.

Dwie pierwotne warstwy zarodka

Endoderma (wewnętrzna, pierwotnie brzuszna) i ektoderma (zewnętrzna, pierwotnie grzbietowa).