Week 5A Verbintenissenrecht Burgerlijk Recht 1

Tot wat leidt een overeenkomst die in strijd is met de wet, openbare orde of goede zeden?

Nietigheid, art. 3:40 BW

Tot wat leidt wilsgebreken?

Vernietigbaarheid

Wat zijn de vijf bronnen van verbintenissen?

1. Onrechtmatige daad, art. 6:162 BW

2. Overeenkomst, art. 6:213 BW

3. Zaakwaarneming, art. 6:198 BW

4. Onverschuldigde betaling, art. 6:203 BW

5. Ongerechtvaardigde verrijking, art. 6:212 BW

Een prestatie moet een grondslag hebben in één van deze vijf, ander moet de prestatie worden teruggedraaid, art. 6:203 BW, art. 5:2 BW

Wat is het gevolg van een nietige overeenkomst voor de eigendomsoverdracht?

Er is geen eigendomsoverdracht, de prestaties zijn dan namelijk zonder grondslag dus onverschuldigd verricht: er was geen geldige titel (de overeenkomst)

Welke drie bronnen zijn er voor nietigheid?

Een rechtshandeling is nietig indien:

1. Niet in de juiste vorm verricht, art. 3:39 BW

2. Sprake van wilsontbreken, art. 3:33 BW

3. Algemeen belang, art. 3:40 BW

Wat valt onder lid 1 en wat valt onder lid 2 bij artikel 3:40 BW?

Lid 1: Alle gevallen waarvoor geen specifieke wetsbepalingen bestaan én dwingende wetsbepaling die een overeenkomst met een bepaalde inhoud of strekking verbieden

Lid 2: Dwingende wetsbepalingen die het sluiten van een overeenkomst verbieden

Gevolg: nietigheid

Wat houdt het begrip ‘strekking’ in in art. 3:40 lid 1 BW?

De overeenkomst heeft een verboden doel of een verboden gevolg

Dit is pas zo als beide partijen op de hoogte waren van dit doel of gevolg!

Heeft nietigheid terugwerkende kracht?

Ja, de overeenkomst is nooit tot stand gekomen, vanaf het begin af aan nietig

Wat is wilsontbreken, wat is het gevolg en kan dit gerepareerd worden?

Wilsontbreken: verschil tussen wil en verklaring door interne oorzaak

Gevolg: nietigheid, behalve bij geestelijke stoornis, dan vernietigbaarheid, art. 3:34 lid 2 BW

Eventueel wel te repareren door het vertrouwensbeginsel, art. 3:35 BW

Wat is wilsgebreken, wat is het gevolg en kan dit gerepareerd worden?

Wilsgebreken: wil wordt gebrekkig gevormd door externe oorzaak

Gevolg: vernietigbaarheid

Geen reparatie mogelijk door art. 3:35 BW

Wat zijn de vier wilsgebreken?

1. Bedreiging, art. 3:44 lid 2 BW

2. Bedrog, art. 3:44 lid 3 BW

3. Misbruik van omstandigheden, art. 3:44 lid 4 BW

4. Dwaling, art. 6:228 BW

Wanneer kan er sprake zijn van dwaling, wat is een vereiste?

Alleen bij wederkerige overeenkomsten

Af te leiden uit de afdeling waar het in staat in boek 6

Wat is het verschil tussen bedrog en dwaling?

Bij bedrog is bewustheid een vereiste, bij dwaling niet

Wat is het verschil tussen bedreiging en misbruik van omstandigheden?

Bij bedreiging gaat de druk uit van de ene partij naar de andere partij

Bij misbruik van omstandigheden gaat de druk uit vanuit de omstandigheden waar de ene partij dan misbruik van maakt

Voor welke wilsgebreken is een voorstel tot opheffing mogelijk en wat is dit?

Voor misbruik van omstandigheden en voor dwaling is dit mogelijk

Hierdoor kan de wederpartij niet meer de overeenkomst vernietigen, je spreekt dan wel een wijziging van de gevolgen van de overeenkomst af, art. 3:54 BW en art. 6:230 BW

Wie kan hoe een wilsgebrek inroepen? En een wilsontbreken?

Wilsgebrek: de partij waarvan het belang wordt beschermd moet dit inroepen. In rechte: tijdens een procedure. Of buiten rechte: voorafgaand. Art. 3:49 BW

Wilsontbreken: iedereen kan dit altijd inroepen

Wat is dwaling?

Een verkeerd beeld hebben van de tegenprestatie, (waar je niet zelf voor verantwoordelijk bent)

Waardoor je een overeenkomst hebt gesloten: causaliteit:

En de wederpartij moest begrijpen dat omstandigheid waarover werd gedwaald essentieel was voor de dwalende: kenbaarheid

Art. 6:228 BW

Kan je dwalen ten aanzien van de persoon?

Ja, bijvoorbeeld:

• Denken dat iemand een vakman is maar dat is die niet, dan dwaal je tav de capaciteit van de persoon (al ligt wanprestatie hier vaak meer voor de hand)

• Duidelijk communiceren dat je iemand met spoed zoekt en direct na aannemen geeft iemand aan dat die zwanger is, dan dwaal je ook tav de persoon

Wat zijn de drie gevallen van dwaling?

1. Onjuiste mededeling door wederpartij, sub a

2. Schending spreekplicht door wederpartij, sub b

3. Wederzijdse dwaling, sub c

Art. 6:228 BW

Wat houdt dwaling: onjuiste mededeling in?

In beginsel is het toegestaan af te gaan op mededelingen van wederpartij, het is niet van belang of deze mededeling te goeder trouw is gedaan

Je hebt wel een onderzoeksplicht, maar als je denkt dat je wederpartij expertise heeft en diegene een stellige mededeling doet, kan je daarop vertrouwen (Arrest Booy/Wisman)

Art. 6:228 lid a BW

Wat is de rechtsregel van Booy/Wisman?

Je hebt wel een onderzoeksplicht, maar als je denkt dat je wederpartij expertise heeft en diegene een stellige mededeling doet, kan je daarop vertrouwen en hoef je geen verder onderzoek in te stellen

Welk arrest hoort bij dwaling: onjuiste mededeling?

Booy/Wisman

Wat is de rechtsregel van Van Geest/Nederlof?

Mededelingsplicht gaat voor onderzoeksplicht

Je kan niet zelf informatie niet delen en je dan beroepen op dat de andere partij maar onderzoek had moeten doen

Heeft te maken met dwaling: zwijgen, sub b

Welk arrest hoort bij dwaling: zwijgen?

Van Geest/Nederlof, mededelingsplicht gaat voor onderzoeksplicht

Wat houdt dwaling: zwijgen in?

Wederpartij had dwalende behoren in te lichten

Art. 6:228 sub b BW

Maar wanneer er bewust informatie wordt achtergehouden is het zelfs bedrog

Wat houdt dwaling: wederzijdse dwaling in?

Beide partijen hebben een verkeerder voorstelling van zaken over iets dat al wel vaststaat

Art. 6:228 lid 1 sub c BW

Maar negatieve vereisten lid 2:

Geen wederzijdse dwaling als het een zuiver toekomstige omstandigheid betreft of als het voor de rekening van de dwalende behoort te blijven (volgens aard ovk, verkeer of omstandigheden)

Wat zijn de vier positieve vereisten en de twee negatieve vereisten aan dwaling?

Positieve vereisten:

1. Dwaling (afwezigheid juiste voorstelling van zaken)

2. Causaal verband/dwaling omtrent essentiële eigenschap

3. Kenbaarheid voor wederpartij

4. Eén van de drie dwalingsgevallen van lid 1

Negatieve vereisten:

1. Geen uitsluitend toekomstige omstandigheid

2. Dient niet voor rekening dwalende te blijven

Art. 6:228 BW

Hoe beargumenteer je een beroep op dwaling: zwijgen/mededelingsplicht?

Art. 6:228 sub b dwaling, mededelingsplicht

3 vereisten:

1. Onjuiste voorstelling van zaken

2. Causaal verband

3. Kenbaar

Sprake van een uitzondering uit lid 2? (Voor rekening dwalende/zuiver toekomstige omstandigheid)

Mededelingsplicht gaat voor onderzoeksplicht, arrest Van Geest/Nederlof

Tot wat leidt dat iemand onder curatele is?

Handelingsonbekwaamheid

Dus niet beschikkingsonbevoegdheid

En ook niet wilsontbreken, dus de vertrouwensleer kan dit niet oplossen